در حال حاضر حدود یک چهارم جمعیت افغانستان مهاجرانی می باشند که از پاکستان و ایران برگشته اند. بسیاری آنها خانه ندارند، در زیر خیمه و ترپال و یا خانه های گلین زندگی می کنند.

پیتر نیکولاس، نماینده مهاجران ملل متحد برای افغانستان روز سه شنبه، 6 جدی 1390/ 27 دسامبر 2011،گفت که جامعه بین المللی نتوانست برای مهاجران عودت کننده به افغانستان وسایل تامین معاش را فراهم سازد و بنابراین نتوانست آنها را دوباره به جامعه ادغام کند.

او در مورد استراتژیی که در سال 2002 به اجرا درآمد گفت: «ما اشتباه بزرگی کردیم، این بزرگترین اشتباه کمیساریای عالی مهاجران ملل متحد بوده است که تا کنون ما مرتکب شده ایم».

نیکولاس افزوده است: «ما فکر می کردیم هرگاه کمک های بشردوستانه انجام دهیم، می توانیم توسعه در سطح بزرگ را تسریع کنیم».

نیکولاس گفت حالا ده سال بعد که 5.7 میلیون مهاجر به افغانستان بازگشته اند، کمیساریای عالی ملل متحد خود را کاملاً به مساله ادغام مجدد پایدار مهاجران به جامعه، متمرکز ساخته است.

قرار است استراتژی جدید در ماه اپریل در یک کنفرانس بین المللی به اشتراک افغانستان، ایران، پاکستان و کمیساریای عالی مهاجران سازمان ملل متحد، ارایه گردد.

نیکولاس گفت: «این درآمد و سطح زندگی است که روی آن حساب می شود. به عبارت ساده، ما ضرورت داریم برای کسانی که به افغانستان بازگشت می کنند، کار بیابیم».

«شما می توانید پنج سرک برای یک قریه احداث کنید و دهقانان از آن سود می برند و می توانند به قریهء دیگر برای فروش سبزیجات شان بروند، اما کسانی که از مهاجرت برگشته اند، از آن سودی نمی برند. زیرا آن ها چیزی ندارند که برای فروش به بازار ببرند».

نیکولاس در حومه شهرکابل در یک مرکز توزیع کمک به مهاجران آسیب پذیرِ برگشته به افغانستان، کمپل، لباس، ترپال ضد باران، گندم و ذغال توزیع می کرد. کمیساریای عالی مهاجران ملل متحد برای 34 هزار خانواده یا 200 هزار نفر در سرتاسر افغانستان در آستانه سرمای یخبندان افغانستان کمک می کند.

اما دشواری کار در افغانستان هنگامی برجسته گردید که جماهیر انوری، وزیر مهاجرین افغانستان، با دیدن بیرق های ملل متحد و نبودن آرم و نشان وزارت مربوطه اش از این مرکز قهر کرد. صدها نفر که در پشت دیوارهای این مرکز منتظر دریافت کمک بودند، کاغذهای شان را نشان می دادند تا نشان دهند که مستحق گرفتن کمک اند.

پروین شاه ، زن 56 ساله ای که چادری آبی رنگی به تن داشت، گفت: «شوهرم پیر است و من پول ندارم که نزد داکتر ببرمش. ما در یک خانه گلی زندگی می کنیم که از طرف شب بسیار سرد است. پسرم در موترشویی کار می کند، اما پول کافی برای تهیه غذا نداریم».

محمد طاهر 30 ساله یکی از 3.7 میلیون مهاجری است که از پاکستان به افغانستان برگشته اند. او که دکاندار است، می گوید: «من از این که به وطن خودم برگشته ام، خوش هستم. اما خانواده ما 20 نفر می باشند و ما در دو اتاق بدون برق و آب آشامیدنی زندگی می کنیم».

مهاجران هنگامی که به افغانستان بر می گردند، کمیساریای مهاجران ملل متحد به آنها 150 دالر امریکایی می دهد. این پول برای خرج سفر آن ها و شاید هم برای چند ماه اول زندگی شان کمک کند.

سه میلیون فردی که به نام مهاجر ثبت شده اند، هنوز هم در خارج افغانستان می باشند. اما نبودن کار، غذا، سرپناه و وضع امنیتی بی ثبات در بسیاری نقاط افغانستان برگشت به افغانستان را برای بسیاری دشوار می سازد.

گرچه شمار برگشت مهاجران دیگر کمتر شده است و در سال 2011 صرف 65000 مهاجر به کشور برگشته اند، اما کمیساریای عالی مهاجران ملل متحد فکر می کند که 40 درصد مهاجرانی که از سال 2002 بدین سو به افغانستان برگشته اند، هنوز به جامعه ادغام نشده اند.

نیکولاس می گوید: «یک چهارم جمعیت افغانستان مهاجران اند. این چیزی است که جامعه بین المللی پیوسته فراموش می کند. این امر همیشه از نظر انداخته شده است و هنوز هم از نظر انداخته می شود. هیچ کس این مشکل را جدی نمی گیرد. این یک تراژیدی است. ما حالا برای اولین بار این موضوع را در کنفرانس بهار مطرح می کنیم».

وقتی که نیکولاس سخن می گفت، بچه ها با کراچی های شان در صف ایستاده بودند. محافظان مسلح در دهن دروازه و بام دیده بانی می کردند. بچه ها هنگامی که غبار خاک بلند بود، ذغال ها را در کراچی ها می انداختند و بسته های کمپل و دیگر مواد را در بالای آن می گذاشتند و بر می گشتند.

فرانس پرس/ رسول رحیم

ویراستار: عارف فرهمند