نکات اصلی اصلاحات برنامه‌ریزی شده در قانون مهاجرت آلمان
۱۴۰۱ آذر ۱۰, پنجشنبه
رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، در یک پیام ویدیویی به زبان انگلیسی در یوتیوب با هدف جذب کارگران حرفه‌ای خارجی از سراسر جهان اعلام کرد: «ما به شما نیاز داریم.»
نانسی فئزر وزیر داخله آلمان در مقاله‌ای که روز دوشنبه در روزنامه »تاگس اشپیگل« نشر شد، تأکید کرد: «آلمان یک کشور متنوع مهاجرتی است.»
صدر اعظم اولاف شولتس در سخنرانی روز دوشنبه خود با معرفی برنامه‌های حکومت در زمینه تهسیل شرایط کسب شهروندی آلمان وعده داد: «کسانی که به طور دائم اینجا زندگی و کار می‌کنند باید بتوانند رأی دهند و انتخاب شوند، آنها باید بخشی از کشور ما باشند.»
مرتبط: آلمان خطاب به افغان ها: از دادن پول به افراد و نهاد ها برای شمولیت در برنامه پذیرش خود داری کنید
آلمان با کمبود شدید کارگران حرفه‌ای به ویژه در بخش‌های تکنالوژی، تجارت، مهمانداری، تدارکات، آموزش و پرستاری دست و پنجه نرم می‌کند، کمبودیی که برخی از انجمن‌های صنعتی می‌گویند رشد اقتصاد را کند می‌کند.
هوبرتوس هایل، وزیر فدرال کار آلمان در نشست اخیر در مورد کارگران حرفه‌ای هشدار داد: «برای بسیاری از شرکت‌ها، جستجوی کارگران ماهر همین حالا یک موضوع جدی است.»
حکومت شولتس متشکل از سوسیال دموکرات‌ها، سبزها و دموکرات‌های آزاد، مجموعه‌ای از اقدامات را برای مدرن کردن قانون مهاجرت آلمان ارائه کرده است.
این ایده‌ها شامل طرح‌هایی برای کاهش موانع بوروکراتیک در سیستم پناهندگی است و برای پناهجویانی که قبول نشده اند اما «تحمل» می‌شوند تسهیلاتی برای کسب اقامت آلمان و برای کسانی که مدت طولانی در این کشور زندگی کرده اند، زمینه کسب شهروندی را مساعد می‌سازد.
اعتراض و هشدار اپوزیسیون
اما احزاب مخالف به این طرح‌ها اعتراض کرده اند. فردریش مرتس، رهبر حزب دموکرات مسیحی هشدار داده است که حکومت «مهاجرت به سیستم رفاه اجتماعی» را تسهیل می‌کند.
مرتبط: نمایندگان اقتصادی در آلمان: مهاجرت نیروهای کاری مسلکی باید آسان تر شود
برخی از اعضای حزب دموکرات‌های آزاد »اف دی پی« که یکی از شرکای حکومت ائتلافی است، نیز انتقاداتی را مطرح کرده اند. بیژن جیرسرایی، دبیرکل حزب دموکرات های آزاد به روزنامه محلی راینشه پست گفت برای تغییر قانون شهروندی آلمان هنوز خیلی زود است.
جیرسرایی به این روزنامه گفت: «هیچ پیشرفتی در مقابله یا مبارزه با مهاجرت غیرقانونی حاصل نشده است.» او گفت که شهروندی آلمان نباید در آغاز روند ادغام مهاجران به جامعه به آنها داده شود.
نکات اصلی اصلاحات برنامه‌ریزی شده
تابعیت دوگانه
در این اصلاحات پیشنهادی آمده است که تابعیت دوگانه با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا و سوئیس مجاز شود و همچنین خارجی‌ها به جای هشت سال، بعد از پنج سال اقامت در آلمان بتوانند درخواست شهروندی بدهند، در صورتی که آنها معیارهای مشخص ادغام در جامعه را پوره کنند. این پیشنهاد به هدف کمک به ادغام جمعیت بزرگی با ریشه ترک صورت گرفته که بسیاری از آنها می‌گویند ترک کردن تابعیت اصلی، بزرگترین مانع برای اخذ تابعیت آلمانی است.
به دلیل فقدان قانون‌گذاری واضح، تابعیت دوگانه در عمل از استثناء فراتر رفته است. به گفته وزارت داخله آلمان، در سال ۲۰۲۱ میلادی ۶۹ درصد کسانی که تابعیت آلمان را گرفتند، تابعیت قبلی خود را حفظ کردند.
دیرک ویزه، معاون فراکسیون پارلمانی حزب سوسیال دموکرات به دویچه وله گفت: «بسیاری از کشورهای جهان تابعیت دوگانه دارند، اما ما در آلمان فقط در موارد خاصی آن را داریم. ما می‌خواهیم این را تغییر دهیم.»
ویز گفت: «این بحث‌های سیاسی آسان نخواهد بود. در گذشته کمپاین‌هایی علیه تابعیت دوگانه از سوی محافظه کارانی مانند حزب دموکرات مسیحی صورت گرفته است.»
حق اقامت برای افراد «تحمل شده»
در پایان سال گذشته، حدود ۲۴۰ هزار نفر در آلمان با وضعیت به اصطلاح «تحمل شده» زندگی می‌کردند. این بدان معناست که درخواست پناهندگی آنها رد شده است، اما اخراج آنها نیز به حالت تعلیق درآمده است؛ مثلاً به دلیل تهدید در کشور اصلی، بیماری جدی و یا فقدان مدارک سفر.
بسیاری این افراد چندین سال است که در این بلاتکلیفی در آلمان زندگی می‌کنند. برخی آنها کودکان شان را در اینجا بزرگ کرده اند و در عرصه‌هایی که آلمان به آنها نیاز دارد به ویژه در بخش پرستاری، کار پیدا کرده اند.
مرتبط:حکومت آلمان می‌خواهد قاعده بازنگری در تصامیم پناهندگی را لغو کند
حکومت اکنون در نظر دارد برای آن افراد «تحمل شده» که تا اول اکتوبر ۲۰۲۲ پنج سال در آلمان زندگی کرده اند، اقامت یک ساله زیر عنوان «اقامت فرصت» ارائه کند. این یک سال برای برآورده کردن معیارها به هدف کسب اقامت طولانی مدت در نظر گرفته شده است. تصور می‌شود که حدود ۱۳۶ هزار نفر واجد شرایط این نوع اقامت باشند.
وضعیت اقامت به این افراد اجازه می‌دهد تا آزادی بیشتری در رفت و آمد در آلمان داشته باشند و تهدید دائمی اخراج را از بین می‌برد، فرصتی که زمینه استخدام شدن آنان را بیشتر می‌کند.
دوره‌های ادغام برای همه
قرار است همه پناهجویان باید از ابتدای ورود به آلمان به دوره‌های کورس ادغام و زبان صرف نظر از چشم انداز اقامت در این کشور، دسترسی داشته باشند. حکومت گفته است که این امر مشارکت و انسجام اجتماعی را ارتقا خواهد داد.
اخراج
روی دیگر سکه: به گفته وزارت داخله، اخراج افرادی که نمی‌توانند در آلمان بمانند، باید با پیگیری بیشتر نسبت به گذشته انجام شود، به ویژه اخراج مجرمان و کسانی که خطرناک تلقی می‌شوند. اخراج و بازداشت این افراد به هدف اخراج، آسان‌تر خواهد شد.
الحاق آسان‌تر خانواده برای کارگران ماهر
به منظور جذاب‌تر کردن آلمان برای کارگران ماهر از کشورهای غیر اتحادیه اروپا، حکومت در حال برنامه ریزی است تا مهاجرت آنها همراه با خانواده های شان را آسان‌تر کند. بستگان نزدیک، دیگر نیازی به ارائه مدارک منبی بر آشنایی با زبان آلمانی قبل از ورود به آلمان نخواهند داشت.
مهاجرت کارگران ماهر
انتظار می‌رود پیش نویس بسته دوم قانون مهاجرت به طور خاص به مهاجرت کاگران ماهر بپردازد که شامل نکات کلیدی زیر است:
اداره فدرال کار محاسبه کرده است که آلمان سالانه به ۴۰۰ هزار کارگر خارجی نیاز دارد. بیشتر آن ها از داخل اتحادیه اروپا می آیند، اما برای رفع این کمبود کافی نیستند. به ویژه به این دلیل که اکثر کشورهای بزرگتر اتحادیه اروپا با چالش های جمعیتی مشابه روبرو هستند.
مرتبط: حکومت فدرال آلمان به ایالت‌ها برای اسکان پناهجویان کمک می‌کند
قانون مهاجرت نیروی کار ماهر از سال ۲۰۲۰ تصویب شده است، اما ورود کارگران ماهر از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا به آلمان محدود بوده است و در جریان پاندمی کووید ۱۹ کاهش یافته است.
در سال ۲۰۱۹ تنها ۳۹ هزار نفر از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا برای کار به آلمان آمدند که تنها ۰.۱ درصد از کل کارگران در این کشور است.
در سال ۲۰۲۰ این رقم به ۲۹ هزار نفر کاهش یافت. صاحبان مشاغل از موانع بوروکراتیک ادارات شکایت کرده و گفته اند که ادارات از ابزارهای اینترنتی به منظور ارسال و دریافت اسناد بیزار هستند و این روند بوروکراتیک را کندتر می کند.
کارت آبی اتحادیه اروپا برای دانشگاهیان
کارت آبی در سراسر اتحادیه اروپا برای متخصصان با مهارت‌های بالا، مشابه گرین کارت ایالات متحده، ۱۰ سال پیش در آلمان معرفی شد. این کارت به افراد واجد شرایط این حق را می دهد که برای استخدام بدون «بررسی اولویت» و بدو آشنایی با زبان آلمانی وارد آلمان شوند. در این بررسی ابتدا دیده می شود که آیا در بخش مربوطه کسانی از آلمان و اتحادیه اروپا متقاضی کار هستند یا نه.
کارت فرصت
کارت فرصت براساس سیستم امتیاز (پاینت)، به افراد اجازه می دهد تا برای جستجوی شغل یا موقعیت آموزشی وارد آلمان شوند. معیارهای دریافت این کارت شامل مدارک، سن، مهارت زبانی و سابقه کاری است.
هولگر بونین، مدیر تحقیقات موسسه اقتصاد کار، از این طرح ها انتقاد می کند. او به دویچه وله گفت: «کارت فرصت موانع جدیدی ایجاد می کند. قبل از این که کسی بتواند قرارداد کار را امضا کند، باید مدارکی را ارائه کند که نشان دادن آن در کشورهای دیگر لازم نیست.»
کارگران ماهر با آموزش حرفه‌ای
حکومت آلمان همچنین در نظر دارد مزایای کارت آبی را به مشاغل غیراکادمیک، از آشپزها و کارشناسان ساختمانی گرفته تا تخنیکران انرژی و رانندگان لاری، تعمیم دهد.
مرتبط: پروازول: برنامه آلمان برای پذیرش افغان‌ها ناکافی است
در حال حاضر، علاوه بر کارت آبی، مجوز اقامات برای کارگران ماهری که مهارت شان در آلمان به رسمیت شناخته شده باشد، وجود دارد. این کارگران ماهر در آینده می توانند اجازه داشته باشند شغل واجد شرایط را در حوزه دیگری دنبال کنند، به این معنی که یک میکانیک می تواند مثلاً در صنعت تدارکات کار کند.
دعوت از دانشجویان و کارآموزان
آلمان همچنین می خواهد افراد بیشتری از خارج برای تحصیل یا آموزش حرفوی بیایند و سپس با مهارت هایی که یاد می گیرند در این کشور کار کنند. به همین دلیل، حکومت در حال برنامه ریزی برای حذف «بررسی اولویت» برای دوره های کارآموزی است و به دانشجویان اجازه می دهد در کنار تحصیل، مشغول به کار شوند.
دانشجویان کشورهای خارج از اتحادیه اروپا با مهارت کافی زبان آلمانی می توانند بدون تأیید آژانس کار فدرال دوره های کارآموزی را تا شش هفته انجام دهند.
مدارک خارجی و سابقه کار
به رسمیت شناختن مدارک خارجی مدت هاست که یک جنجال بوروکراتیک بوده است. حکومت می خواهد این فرایند را آسان تر کند. به عنوان مثال، قبول کردن اسناد به زبان انگلیسی یا سایر زبان ها، به جای ترجمه تأیید شده به زبان آلمانی. اما حکومت اکنون قصد دارد اجازه مهاجرت کاری برای برخی از مشاغل را حتی بدون به رسمیت شناختن مدرک آن ها بدهد.
مرتبط: بئربوک و فیزر در مورد برنامه پذیرش افراد در معرض خطر خاص از افغانستان توافق کردند
پیش نیاز حداقل دو سال سابقه کار و مدرک معتبر در کشور مبدأ خواهد بود. سپس کارفرما مسئول بررسی مهارت های زبانی خواهد بود. با این حال، این امر در مورد مشاغل تحت نظارت مانند مشاغل در بخش های طبی و پرستاری صدق نمی کند. حداقل حقوق برای متخصصان تکنولوژی معلوماتی کاهش می یابد. کارفرمایان خودشان تصمیم می گیرند که چه مهارت های زبانی مورد نیاز است. خدمات مشاوره برای همه به منظور بهبود «محافظت در برابر شرایط کار استثمارگرانه» بهتر خواهد شد.