برعلاوه ماسکو، در دیگر شهرهای روسیه هم اعتراض هایی صورت می گیرد. به گفتۀ کارشناسان و سیاستمداران، جامعۀ مدنی روسیه، که بیشتر از ده سال گویا خوابیده بود، اکنون دوباره بیدار شده است.

مردی که این جامعه را بیدار ساخت، ولادیمیر پوتین نام دارد. این نخست وزیر روسیه، که در سال های 2000 تا 2008 رییس جمهور این کشور بود، روز یک شنبه (چهارم مارچ) بازهم به عنوان نامزد مقام ریاست جمهوری در انتخابات شرکت می کند.

به گفتۀ ناتالیا تاوبینا آمر سازمان غیردولتی "قضاوت اجتماعی" و عضو انجمن جامعۀ مدنی "اتحادیۀ اروپا-روسیه"، شیوه ای که پوتین برای بازگشت خود به کاخ کرملین در پیش گرفته است، شمار زیادی از مردم روسیه را به خشم آورده است.

ناتالیا تاوبینا می گوید: «تقلب بی نظیر در انتخابات پارلمانی ماه دسمبر سال گذشته، و این واقعیت که شهروندان معمولی، که به صورت داوطلبانه به عنوان ناظران انتخاباتی کار می کردند و این تقلب ها را با چشمان خود مشاهده کردند، آخرین شمه ای از حوصلۀ مردم را با خود برد».

تاوبینا می افزاید که این مسأله در جنبش اعتراضی کنونی نقش مهمی دارد. او همچنان می گوید: «جامعه در قدم اول به احترام نیاز دارد». برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه، وضع مقررات ساده برای اشتراک احزاب مخالف در این انتخابات و همچنان آزاد ساختن اعضای شان، که به عنوان زندانیان سیاسی در حبس به سر می برند، از جمله تقاضاهای مشخص مردم اند. روس های لیبرال از تحولات غیردموکراتیک در کشور انتقاد می کنند، و از روی کار آمدن "سیستم پوتین" سخن می گویند. آنها می خواهند این وضعیت را به صورت مسالمت آمیز تغییر بدهند.

اعتراضات در روسیه در قدم اول از سوی قشر جدید متوسط جامعه صورت می گیرد. میخاییل کسیانوف، نخست وزیر پیشین و یکی از رهبران اپوزیسیون می گوید: «در روسیه امروز قشر متوسط جامعه و مردمان متمول در اعتراضات توده یی شان تقاضا می کنند که به حقوق اساسی مردم و از جمله حق برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه احترام گذاشته شود».

پیترا شتایکوف، کارشناس امور اروپای شرقی در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان شهر مونشن آلمان می گوید: «یک چیز واضح است که حد اقل در شهرهای بزرگ در بین جوانان تحصیل یافته برای یک وضعیت جدید سیاسی در کشور تفاهم وجود دارد».

به قول شتایکوف، بدون دسترسی به انترنت اعتراضات با این وسعت ممکن نبود. از آغاز ماه دسمبر سال گذشته تا حال در ماسکو، پایتخت روسیه سه تظاهرات بزرگ و چندین گردهمایی کوچک برگزار شده است. نه سرمای سوزان مانع تظاهرکنندگان شده است و نه زور و فشار دستگاه حکومتی.

با انتخابات ریاست جمهوری تنش سیاسی در روسیه به نقطۀ اوج دیگری می رسد. پوتین ظاهراً نباید نگران باشد و شاید در اولین دور برنده شود، زیرا به اساس نظرسنجی ها بیشتر از 50 درصد مردم به پوتین رأی خواهند داد. اما اپوزیسیون پوتین را متهم می سازد که مخالفان خطرناک خود را از صحنۀ سیاسی کنار زده است.

رومان گونچرینکو/ صفی الله ابراهیم خیل

ویراستار: عارف فرهمند