اعتصاب معلمین در کابل در حال گسترش است
۱۳۹۴ خرداد ۱۹, سهشنبهدر لیسه عالی حبیبیه در کابل خبری از درس نیست و سکوت بر فضای این مکتب حاکم است. شاگردان به مکتب نمیآیند و صنفها خالی اند. استادان این لیسه خیمهای را در محوطه آن پهن کرده و دست به اعتصاب کاری زدهاند.
اعتصاب معلمین از لیسه حبیبیه که یکی از مکتبهای معروف کابل است آغاز شد اما موج اعتصاب به این مکتب محدود نماند. در حال حاضر بیشتر مکاتب کابل تعطیل اند و معلمان همه در اعتصاب به سر میبرند.
فضل احمد فضل، رئیس شورای ملی معلمان به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که 80 مکتب تنها در کابل تعطیل شده اند و دست کم در هجده ولایت معلمان دست به اعتصاب زده اند. کابل مجموعاً 284 مکتب دارد.
نخستین خواست معلمان مکاتب افزایش معاش آنها است. معلمان میگویند 6 تا 10 هزار افغانی معاش دارند در حالی که این مقدار پول برای پرداخت کرایه خانه کافی نیست چه رسد به مخارج و مصارف دیگر.
نادره روستایی یکی از معلمان لیسه حبیبیه در صحن این مکتب به دویچه وله گفت معاش اندک زندگی استادان را سخت دشوار کرده است: «همین بیدادگری است که ما را مجبور به فریاد زدن کرد. حکومت میفهمد که معلم ندارد، معلم محتاج است، معلم پریشان است و اکثریت شان در خانههای کرایی زندگی میکنند. نه روز است که ما تحصن کردیم اما کسی از ما پرسان نکرده.»
معاش کم کار زیاد
کاهش ساعات درسی خواست دیگر استادان مکاتب کابل است. معلمین میگویند در حال حاضر مجبورند بیش از 30 ساعت در هفته درس بدهند در حالی که براساس نورم درسی، یک معلم باید 18 تا 24 ساعت درس بدهد.
خانم روستایی گفت: «ما در اثر نداشتن خانه، در اثر نداشتن روح آرام و معاش کم و ساعات زیاد درسی زیر فشار هستیم. در ساعات ششم و پنجم چون زیاد بر معلمین فشار میآید ضعف میکنند و توان درس دادن ندارند.»
ترفیع کاری خواست دیگر معلمین است. آنها میگویند پس از 20 تا 30 سال کار به عنوان معلم، ترفیع کاری وجود ندارد و حکومت باید این سیستم را اصلاح کند. عبدالرفیق سدید یک معلم دیگر گفت: «معلمین را در یک دایره محدود کرده و آنها نمیتوانند ترفیع کنند.»
معلمین بیخانه
وزارت معارف برنامههایی را برای توزیع نمرات رهایشی روی دست گرفته و در برخی از ولایات این برنامه موفق بوده است. اما دادن یک نمره زمین برای هر معلم در شهر کابل و برخی از ولایات دیگر افغانستان کار بسیار دشواری است.
در حال حاضر استادان مکاتب تاکید میکنند که حکومت باید به وعدههای خود عمل کند و برای معلمین سرپناه فراهم نماید. آقای سدید گفت نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی با معلمین همدردی کردهاند ولی هیچیک از این نهادها نتوانسته پاسخی برای مشکلات معلمین داشته باشد.
سدید افزود: «وکلای پارلمان، شورای ولایتی، نهادهای مدنی آمدند و رفتند ولی تاکنون به خواستهای ما وزارت محترم معارف پاسخ نداده است.»
راه میانه
مقامهای عالیرتبه دولتی و وزارت معارف هنوز پاسخ مشخصی برای این معضل ارائه نکردهاند. دویچه وله تلاش کرد تا با سخنگوی وزارت معارف در این زمینه مصاحبه کند اما با تماسهای پیهم موفق نشد.
این در حالی است که شماری از نهادهای مدنی و صنفهای مختلف اجتماعی از خواست استادان حمایت کرده و خواهان حل این معضل شدهاند. اتحادیه صنفی استادان دانشگاه کابل نیز روز سه شنبه از اعتصاب معلمین حمایت کرد و دهها تن از معلولان گفتند که باید به خواست معلمین رسیدگی شود.
عصمت الله سجاد استاد دانشگاه طبی کابل و عضو اتحادیه استادان دانشگاههای افغانستان گفت اعتصاب معلمین صدمه جبرانناپذیری بر روند تعلیم و تربیه وارد میکند و در یک هفتهای که مکاتب مسدود است «ذهن و فکر جامعه غبارآلود» شده است.
آقای سجاد گفت حداقل حکومت باید خواستهای قابل اجرای معملین را لیست کند و برای رسیدگی به آنها به صورت تدریجی اقدام نماید: «حکومت دفعتا نمیتواند به تمام خواستهای استادان رسیدگی کند ولی حکومت باید با استادان گفتگو کند و به خواستهای عاجل رسیدگی شود.»
چالش اصلی این است که حکومت افغانستان از پرداخت معاش بلند به هزاران معلم عاجز است. بودجه انکشافی افغانستان به کمکهای خارجی وابسته است. کمکهایی که با خروج نیروهای بینالمللی در حال کاهش است و افغانستان خود نتوانسته منابع عایداتی داخلی را احیا کند.