این بند آبی روی رودخانه وخش در جنوب تاجیکستان ساخته شده است. این پروژه که توسط امام علی رحمان رئیس جمهوری تاجیکستان راه اندازی شده است، قرار است تا یک دهه بعد به بلندترین نیروگاه برقی جهان با بندی به ارتفاع ۳۳۵ متر ارتقا یابد.

شش توربین اولی نیروگاه برق آبی راغون روز جمعه افتتاح شد و قرار است وقتی کار ساخت این بند آبی تمام شود، این نیروگاه ظرفیت تولید ۳۶۰۰ میگاوات برق را داشته باشد که برابر با ظرفیت تولید سه نیروگاه برق هسته ای می باشد.

در حال حاضر راغون هنوز شبیه یک منطقه وسیع زیر ساخت و ساز است؛ با زمینی سنگی که تمام سرزمین این منطقه را پوشش می دهد. رودخانه خروشان وخش از کوه های پامیر سرچشمه می گیرد و به آمو دریا سرازیر می شود. این رودخانه که به سرخ آب نیز مشهور است، از جمله رودخانه های مشهور آسیای میانه است که از تاجیکستان و قرغیزستان عبور می کند.

در سال ۲۰۱۶ امام علی رحمان که خودش نیز سابقه ریاست بر مزارع را دارد، به نشانه علاقمندی رئیس جمهور به ساختن این پروژه با یک تراکتور در خاک برداری این نیروگاه برق آبی سهم گرفت.

این میزان تولید برق در کشوری که حدود ۹ میلیون نفر جمعیت دارد، تقریبا دو برابر میزان مصرفی اش می باشد. قرار است برق اضافی تولید شده به کشورهای افغانستان، پاکستان و ازبکستان صادر شود.

طرح ساختن این بند آبگردان در جنوب تاجیکستان به دوران شوروی سابق برمی گردد. در دوران جنگ این پروژه راکد مانده بود، اما پس از فروپاشی شوروی سابق در سال ۱۹۹۱ دوباره مطرح شد.

در سال ۲۰۱۷ تاجیکستان ۵۰۰ میلیون دالر کمک مالی را برای ساخت و ساز این نیروگاه برق آبی به دست آورد.

مقامات امیدوارند که با افتتاح بخش اول نیروگاه برق در این بند آبگردان، پول درآمد حاصل از آن بتواند به ادامه ساخت و ساز و توسعه اش کمک کند.

ناظران می گویند که این پروژه برای تاجیکستان بسیار مهم است، کشوری که ده ها هزار نفرش را در یک جنگ داخلی در دهه ۱۹۹۰، زمانی که گروه های شورشی از جمله اسلام گرایان علیه دولت می جنگیدند، از دست داد.

عبدالغنی محمدعظیموف، تحلیلگر مسائل سیاسی به خبرگزاری فرانسه گفت راغون به یک "کانسپت یکپارچگی ملی" تبدیل شده است.

حتی خواست عمومی بر این است که اسم این بند آبگردان به نام "رحمان" تبدیل شود. سید جعفر عثمانزاده، رئیس حزب دموکراتیک خلق تاجیکستان نیز گفت: چنین ادای احترامی تنها شایسته «دست آورد قهرمانانه» امام علی رحمان است که پروژه راغون را عملی کرد.

اگر این بند آبگردان به ارتفاع نهایی ۳۳۵ متر برسد، ۳۰ متر بلندتر از بند آبگردان جینگ پینگ ای در چین می باشد که اخیرا ساخته شده است. همچنان ۳۵ متر بلندتر از بند آبگردان نورک تاجیکستان می باشد که در دوران شوروی سابق بالای رودخانه وخش ساخته شده بود.

این پروژه تحت نظارت شرکت ایتالیایی "سالینی امپریگیلو" می باشد و تهدیداتی نیز متوجه آن است. از جمله بند آبگردان راغون از نظر ناظران پیامدهای مخرب زیست محیطی را برای منطقه به دنبال خواهد داشت که گفته می شود مقامات تاجیکستان، به خصوص رحمان رئیس جمهور این کشور به آنها بی توجهی می کند.

مرتبط:  ایتالیایی ها در تاجیکستان بلندترین بند برق جهان را می سازند

فیلیپو منگا، استاد جغرافیای انسانی در دانشگاه "ریدینگ" بریتانیا هشدار داد: «راغون در منطقه ای بسیار زلزله خیر موقعیت دارد و چندین تحقیق زمین شناسی در مورد خطرات ساختن چنین بند آبگردان بزرگی در این مقیاس هشدار داده اند».

تنش های جیوپولیتیک منطقه ای این پروژه غول آسا را در حال حاضر محاصره کرده اند، منطقه ای که از کمبود شدید آب رنج می برد.

اسلام کریموف، رئیس جمهور پیشین ازبکستان باری گفته بود که کشورش که در پایین آب قرار دارد و وابسته به زراعت می باشد، مکن است به خاطر بند آبگردان راغون و یک پروژه مشابه اش در قرغیزستان  وارد جنگ شود.

اما پس از مرگ اسلام کریموف در سال ۲۰۱۶، مخالفت ازبکستان با این بند آبگردان بزرگ به شکلی باورنکردنی محو شد. حالا این کشور با ۳۲ میلیون جمعیت اش می تواند یکی از اولین مشتریان برق تولیدی راغون باشد.

انینیجر سهراب آچیلوف، معاون رئیس این پروژه پیش از مراسم افتتاح، روحیه جشن و خوشحالی را در اطراف این پروژه بزرگ به تصویر کشید و گفت: «من انتظار این لحظه را می کشیدم». وی افزود: «آغاز کار راغون به معنای ایجاد فابریکه های جدید، توسعه اقتصادی و ایجاد شغل برای مردم است».

افغانستان یکی از وارد کنندگان اصلی برق تاجیکستان می باشد. این کشور همچنان قرار بود به یکی از مسیرهای اصلی عبوری برق صادراتی تاجیکستان به پاکستان تبدیل شود.

Rsh/Af (AFP)