در این گزارش شماری از شهروندان افغانستان می گویند بیشترین ضربه روحی که طی یک سال حاکمیت طالبان بر آنان وارد شده، ناشی از «سلب آزادی و برخوردهای سختگیرانه و ضدحقوق بشری» طالبان بوده است.

یک سرباز زن که در دوره نظام جمهوریت فعالیت نظامی داشت می گوید عملکرد طالبان طی یک سال گذشته باعث شده تا به مشکلات روانی دچار شود.

او با نام مستعار ستاره با دویچه وله مصاحبه کرد و گفت: «فعلا در افغانستان هستم و در شرایط سختی زندگی می کنم. بعد از آمدن طالبان مجبور شدم خانه خود را ترک کرده و به یک محل دیگر ساکن شوم. طالبان چند تن از همکارانم را به بهانه های مختلف گرفتند و مورد آزار و اذیت قرار دادند. همه این مشکلات اثرات نهایت منفی بر روح و روانم گذاشته است. این نشان می دهد که طالبان همان طالبان دوره قبلی هستند.»

بیشتر بخوانید: ۳۰۰ روز محروم از مکتب؛ دختران دانش آموز با فشارهای روانی روبرو اند

ستاره تنها بیمار روانی نیست که از نحوه حکومت داری طالبان شکایت می کند، لیمه باشنده شهر کابل نیز روایت های مشابه دارد.

او می گوید: «من هم ماننده ده ها تن دیگر با مشکل روحی مواجه هستم. محروم شدن خانم ها از رفتن به مکتب، پوهنتون و محیط کار یکی از بزرگترین عوامل وارد شدن ضربه روحی بر من و هم قطارانم می باشد.»

امین الله باشنده ولایت غزنی می گوید که فشارهای روحی و روانی ناشی از بیکاری، ناامنی و مهاجرت طی یک سال گذشته، وی را شدیدا آزار می دهد.

«به حیث یک جوان باید بگویم، همان آزادی که در زمان جمهوریت داشتیم حالا به طور مطلق از آن آزادی محروم هستیم. مثلا زمینه کار مساعد نیست و مشکلات امنیتی را هر لحظه احساس می کنیم. ترس و وحشت به دل ماست و بیکاری مستقیما بر زندگی ما تاثیر منفی گذاشته است. شب و روز تلاش می کنیم، اما باز هم نمی توانیم که یک لقمه نان خشک خریداری کنیم. مجبور هستیم مهاجرت کنیم اما آن هم مسئله مرگ و زندگی است و این همه روح و روان مان را مریض ساخته است.»

مرتبط: 

با گذشت چهار دهه جنگ و بحران در افغانستان، فیصدی زیادی از مردم از مشکلات روانی به ویژه "اختلال روانی پس از فاجعه" رنج می‌برند. با آنکه در یک دهۀ گذشته صدها روان درمان و روانشناس در افغانستان آموزش دیده اند، اما ترس از "دیوانه" خطاب شدن، اکثر بیماران را از مراجعه به داکتر باز می‌دارد.

داکتر شرف الدین عظیمی داکتر روانشناس در افغانستان می گوید: «بدبختانه سقوط نظام، فاجعه بار بوده است. شمار مراجعین مان که به اختلالات روانی دچار شدند نسبت به گذشته افزایش قابل ملاحضه ای داشته است. مردم اکثرا اعتماد به نفس شان را از دست داده اند و فقر و گرسنگی بعد از تحولات سیاسی اخیر باعث شده تا به اعتیاد روی بیاورند.»

با این که تلاش زیاد نمودیم تا نظر اداره طالبان را نیز در این گزارش داشته باشیم، اما با وصف تماس های مکرر موفق به انجام این کار نگردیدیم.

نظر به شواهد ارایه‌شده از سوی نهادهای حقوق بشری، درصد کمی از افغان ها به خدمات صحت روانی و سایر امکانات لازم دسترسی دارند. اداره طالبان و تمویل‌کنندگان بین‌المللی باید صحت روانی را توسعه داده و کمپین‌های لازم را جهت رسیدگی به مشکلات این افراد راه‌اندازی کنند.

همچنین کشورهای تمویل‌کننده میبایست در بهبود آموزش‌های روان‌درمانی برای کارمندان خدمات صحی و مشاوران صحت روانی در افغانستان کمک نمایند.