یک برج در قریه جنده خیل حوالی ساعت هشت صبح زمانی مورد حمله هواپیمای بی‌سرنشین قرار گرفت که پنج مرد برای نظاره بر جنگجویان داعشی که ماه‌هاست مردم قریه را اذیت می‌کنند، به آن بالا شده بودند.

این مردان، به اشتباه به جای دشمن مورد حمله قرار گرفتند. همه آن‌ها کشته شدند. اجساد شان در میان ویرانه‌های برج افتادند.

بابرخان، برادر یکی از این مردان کشته شده، چند هفته بعد در هوتلی در جلال آباد، مرکز ولایت ننگرها، برادر مقتول‌اش را به یاد می‌آورد و می‌گوید: «این حمله یک اشتباه خیلی بزرگ بود.»

به او گفته شده است که کواردینات (مختصات جغرافیایی منطقه) غلط به کنترول‌ کنندگان امریکایی این هواپیمای بی‌سرنشین داده شده بود و به این دلیل، حمله اشتباهی صورت گرفت. دلیل هرچه باشد، هیچ چیزی حالا برادر او را برگشتانده نمی‌تواند.

هرچند تلفات ملکی از موضوعات به شدت مورد مشاجره در ۱۵ سال اخیر بوده است، اما مردم مدعی اند که «تلفات جانبی» حملات هوایی بیشتر شده است. با وجود این، بسیاری‌ها در افغانستان این حملات را برای مبارزه علیه طالبان و داعش ضروری می‌دانند.

حکومت‌های ایالات متحده امریکا و افغانستان به موضع خود راجع به حملات هوایی پابرجا اند. یک مقام ارشد در کابل می‌گوید: «حملات هوایی حتمی است. این حملات، معمولاَ آخرین وسیله برای توقف طالبان است.»

براساس احصائیه وزارت دفاع ایالات متحده امریکا که در ماه دسمبر نشر شد، شمار سلاح‌هایی که در سال ۲۰۱۶ در جریان عملیات‌های هوایی شلیک شده اند، ۴۰ درصد افزایش یافته است. اما به گزارش ملل متحد، تلفات ملکی ناشی از این حملات افزایش ۹۹ درصدی یافته و به ۲۵۰ کشته و ۳۴۰ زخمی رسیده است.

در اوایل ماه جاری دست کم ۱۹ فرد ملکی در نتیجه حملات هوایی در سه قریه ولسوالی سنگین ولایت هلمند زمانی کشته شدند که جنگ با طالبان در این ولسوالی شدت گرفت.

در سال ۲۰۰۹، ۳۹ درصد تلفات ملکی ناشی از حملات نیروهای بین‌المللی بود که خشم حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان را برانگیخت و در برخی موارد منجر به اظهارات شدیداَ خشمگینانه او علیه ایالات متحده امریکا و نیروهای بین‌المللی شد.

کریستوفر کولندا، مشاور سابق نظامی اردوی ایالات متحده امریکا در افغانستان در گزارشی که در سال ۲۰۱۶ توسط «جامعه باز» منتشر شد، نوشته است که تلفات ملکی «عامل اصلی در تقویت و تداوم طالبان بود، بر مناسبات امریکا و افغانستان صدمه جدی وارد کرد، مشروعیت هر دو جانب را تضعیف کرد، و مردم افغانستان را (از حکومت و نیروهای بین‌المللی) دورتر کرد.»

هرچند تلفات ملکی به تکرار تظاهرات مردم را در پی دارد، حکومت کنونی افغانستان واضحاَ در برابر این مساله خاموش است وتلاش‌ها برای جمع آوری معلومات در این رابطه معمولاَ بی‌نتیجه می‌مانند.

مثلاَ، بعد از حادثه ولسوالی سنگین مقام‌های محلی تاکید کردند که در منطقه‌ای که مورد حمله قرار گرفته است، خانه‌های مردم ملکی وجود ندارند. اما یافته‌های ملل متحد نشان می‌دهد که در آن حمله زنان و کودکان کشته شده اند.

اردوی ایالات متحده امریکا با کمتر از ۱۰ هزار سرباز خود در افغانستان به صورت فزاینده به معلومات نیروهای افغان راجع به موقعیت دشمن اتکا می‌کند. همچنین بی‌تجربه و تازه کار بودن پیلوت‌های نیروهای افغانستان یک مشکل دیگر است.

از جانب دیگر، ممکن است آمار واقعی تلفات ملکی بیشتر از آنچه باشد که ملل متحد گزارش می‌دهد. چون کارمندان ملل متحد به بسیاری مناطق افغانستان دسترسی ندارند.

عبدالواحد، باشنده ولسوالی شیرزاد ولایت ننگرهار می‌گوید سال گذشته در یک حمله هوایی ۳۰ فرد ملکی کشته شدند، اما مردم محل به صورت رسمی شکایت نکردند، چونکه اگر آن‌ها با حکومت یا امریکایی تماس بگیرند، طالبان آن‌ها را مجازات می‌کنند.

af/pa (dpa)