در روز جهانی کودک (۲۰ نوامبر)، وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان می گوید که حدود سه میلیون کودک افغان با ۲۴ نوع خطر مواجه اند، به شمول تلف شدن در جنگ، استخدام در صفوف جنگی، کارهای شاقه مضر به صحت، سوء استفاده جنسی و قاچاق.

به گفته این وزارت، سه و نیم میلیون کودک واجد شرایط مکتب از رفتن به مکتب محروم اند، دو میلیون کودک در افغانستان کار می کنند و از این میان یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن آنان کارهای شاقه انجام می دهند.

نجیب الله اخلاقی، رئیس بخش اطفال در وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان می گوید که خراب بودن وضعیت کودکان در این کشور سه عامل عمده دارد که عبارت اند از فقر، تطبیق نشدن قوانین حامی کودکان و عدم آگاهی فرهنگی مردم از حقوق کودکان.

استفاده از کودکان در میدان های جنگ

وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان استفاده و جذب کودکان را در صفوف پولیس ملی و مخالفان مسلح حکومت یک حقیقت انکار ناپذیر می داند، هرچند مقام های وزارت داخله گماشتن کودکان در صفوف این نیروها را رد می کنند.

بر بنیاد گزارش ها، هزاران طفل در حال حاضر از سوی مخالفان مسلح حکومت جذب شده اند و از این کودکان در حملات هراس افگنانه و میدان های جنگ کار گرفته می شود.

اخلاقی ، افزایش حضور اطفال در صفوف مخالفان مسلح را نگران کننده می داند و می افزاید: «آمارهای سرسام آوری را ما شاهد هستیم. از آنجایی که ما توان دسترسی به آمارها و مهار همچو وضعیت را نداریم، نگرانیم.»

در کنار این، کودکان افغان با سوء استفاده جنسی نیز مواجه اند. هرچند وزارت کار و امور اجتماعی آماری در دست ندارد، اما یافته های این وزارت نشان می دهد که کودکان در محل کار، در صفوف مخالفان مسلح و کمپ های مهاجرت و کار در کشورهای ایران، ترکیه و عربستان سعودی مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند. اخلاقی مثال می دهد که تنها امسال عربستان سعودی ۴۰ کودک افغان را که ظاهراَ برای کار به این کشور رفته بودند، به افغانستان اخراج کرده است.

در همین حال، لعل گل لعل، رئیس سازمان حقوق بشر افغانستان به یک مشکل دیگر کودکان افغان، یعنی عدم دسترسی به تعلیم و تربیه اشاره می کند. او می گوید: «هم اکنون ۳۰۰ مکتب به روی کودکان بسته است که هم مخالفان و هم نیروهای دولتی از این مکاتب به عنوان سنگر استفاده می کنند.»

کودکان در جنگ افغانستان نیز تلفات زیاد می دهند. آمارها نشان می دهند که تنها در نه ماه امسال ۱۳۰۰ کودک در افغانستان کشته و زخمی شده اند که این رقم بلندتر از سال های گذشته است.

علاوه بر این، رئیس سازمان حقوق بشر افغانستان به دویچه وله گفت: «قاچاق کودکان هنوز هم در افغانستان ادامه دارد و برای به دست آوردن پول از کودکان استفاده می شود و هیچ کسی مسؤلیت هایشان را در برابر کودکان انجام نداده است.»

با این همه تلاش ها از سوی حکومت افغانستان برای جلوگیری از کار شاقه کودکان ادامه دارد و افغانستان تعهد کرده است که تا سال ۲۰۲۵ میلادی کار شاقه اطفال را به صفر برساند. هم اکنون استراتژی منع کار شاقه اطفال ترتیب شده است و سال آینده عملی خواهد شد.