«افغان بگیر» در ایران؛ مهاجران افغان در ترس به سر می‌برند
۱۴۰۲ مهر ۱۴, جمعه
همزمان با اعلام پاکستان مبنی به خروج مهاجران بدون مدرک افغان از این کشور تا اول نوامبر، گزارش‌ها حاکی است که فشارها بر مهاجران افغان در ایران نیز بیشتر شده است.
مهاجران افغان در ایران می‌گویند که مدتی است که به اصطلاح «افغان بگیر» شروع شده است، اصطلاحی که در ایران به بازداشت‌ها و اخراج مهاجران افغان گفته می‌شود.
مرتبط:اخراج چهار و نیم هزار مهاجر افغان از ایران در یک شبانه روز
شماری از مهاجرین افغان در ایران از برخورد نامناسب پولیس به شمول بازداشت و لت و کوب شکایت دارند و ویدیوهایی تائید نشده‌ای در شبکه‌های اجتماعی نشر شده است که اشکال شدید خشونت با مهاجران افغان را نشان می‌دهد.
علی سخی‌زاده که حدود چهار ماه پیش به صورت قانونی به ایران رفته و بعد از ختم اعتبار ویزایش به صورت پنهانی کار و زندگی می‌کند، می‌گوید: «یک هفته شده است که برنامه ٰافغان بگیرٰ از سوی پولیس این کشور آغاز شده است و من صبح وقت به شکل پنهانی به کار می‌روم و شام که هوا تاریک می‌شود، دوباره به اتاق برمی‌گردم.»
اینستاگرام دویچه وله دری را دنبال کنید
شماری از این مهاجرین مدعی اند حتی آن افغان‌هایی که جواز معتبر اقامت در ایران را دارند نیز مورد بدرفتاری پولیسقرار می‌گیرند.
مصطفی احمدی که بعد از سقوط نظام جمهوری در افغانستان به ایران مهاجر شده است به دویچه وله گفت: «متاسفانه پولیس ایران با مهاجرین افغان بسیار بد برخورد می‌کنند. تعدادی از دوستانم را که کارت اقامت دارند نیز بازداشت کردند و به اردوگاه فرستاند، بعد از تحقیر و توهین و لت و کوب، دوباره آزاد کردند.»
بر اساس آمار وزارت داخله ایران، بیش از پنج میلیون مهاجر افغان در این کشور زندگی می‌کنند که نزدیک به دو میلیون نفر آنان در طی دو سال گذشته به دلیل فقر و بیکاری و ترس از طالبان به ایران مهاجرت کرده اند.
اما ملل متحد آمار متفاوتی از مهاجران افغان در ایران دارد. داده‌های آژانس مهاجرت ملل متحد نشان می‌دهد که ۷۸۰ هزار مهاجر افغان، ۶۰۰ هزار افغان دارنده پاسپورت و ۲.۶ میلیون مهاجر بدون اسناد افغان در ایران زندگی می‌کنند.
بشیر احمد، مهاجر افغان، شب و روز در یک کارخانه خیاطی مصروف کار است و می‌گوید ۱۰ روز می‌شود که به دلیل ترس از پولیس و اخراج اجباری، از این کارخانه بیرون نشده است.
بشیر احمد به دویچه وله گفت: «شماری از دوستانم را شب هنگام، پولیس از اتاق خواب گرفتند و اخراج کردند. ما در خانه، محل کار و اتاق احساس آرامش نداریم و هر لحظه فکر می‌کنیم که حالا پولیس می‌آید و ما را گرفتار می‌کند و مورت شکنجه قرار می‌دهد.»
مقام‌های ایران به تکرار یادآور شده اند که بیش از این توانایی رسیدگی به این تعداد از مهاجران را ندارند. همین حالا هم روزانه به صدها و گاهی حتی هزاران مهاجر افغان از ایران به افغانستان عودت می‌کنند یا اخراج می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، احمد وحیدی، وزیر داخله ایران گفته است: «ساماندهی اتباع خارجی به این مفهوم است که حضور این افراد باید در چارچوب و نظمی تعریف شده سامان یابد و آن‌هایی که غیرمجاز هستند به طور حتم نباید در کشور باشند و کسانی که به صورت مجاز حضور دارند نیز باید در چارچوبی که تعریف می‌شود فعالیت کنند.»
اکثر مهاجرین افغان در ایران با مشکلاتی چون نداشتن حساب بانکی و تمدید نشدن ویزا مواجه اند و دشواری‌های اقتصادی که دامنگیر ایران شده است، بر وضعیت معیشتی افغان‌ها نیز تاثیر بزرگی داشته است.
در این میان، ویدیوهایی از رویدادهای خشونت علیه مهاجران افغان در ایران در شبکه‌های اجتماعی نشر شده است که ظاهراَ بازتاب‌دهنده افزایش احساسات ضد مهاجرت در جامعه ایران است.
ژیلا بنی یعقوب، خبرنگار و تحلیلگر امور افغانستان در اول اکتوبر در شبکه اکس نوشت: «شک دارید که پروژه مهاجرهراسی و افغان‌ستیزی از مراکز خاص هدایت می‌شود؟» او در این پیام خود اظهارات تحلیلگران و رسانه‌های نزدیک به تندروان در نظام اشاره کرده، از جمله به مصاحبه‌ای در روزنامه شرق که گفته شده: «در دوسال اخیر مسئول گرانی‌ها مهاجران بودند و نه خدای ناکرده دولت رییسی.»
بیشتر بخوانید: چرا اقامت و کار مهاجران افغان در کرمانشاه ممنوع شد؟
بنی‌یعقوب نوشته است که این اظهارات را فاطمه اشرفی بیان کرده است، کسی که رئيس یک نهاد دولتی ساخته شده برای حمایت از مهاجران است: «رئيس یک نهاد حمایت از مهاجران، ضد مهاجرین صحبت می‌کند.»
فاطمه اشرفی، رئیس یک سازمان دولتی حامی کودکان و زنان مهاجر حتی مدعی شده که مهاجران افغان برای جامعه ایران یک خطر هستند. او در مصاحبه که در اواخر ماه سنبله در روزنامه شرق ایران منتشر شد، گفته است: «احساسات بد ضد مهاجران بدتر شده است، زیرا ما تعداد زیادی از آنها را قبلاً پذیرفته ایم. بسیاری از ایرانیان به ویژه در مناطق فقیرتر به دلیل کمبود منابع در بخش‌های مواد غذایی، آموزش و خدمات صحی نگرانی دارند. از نظر آنها، مهاجران تازه وارد افغان باعث این کمبودی‌ها شده اند.»
اقتصاد ایران مدت‌هاست که به دلیل تحریم‌ها از یک بحران مداوم رنج می‌برد. به دلیل بلند بودن تورم، افراد بیشتری با بنیادهای کوچک و بزرگ تماس می‌گیرند و درخواست کمک می‌کنند.