تخلیه شهروندان ایالات متحده امریکا و فرانسه از سودان
۱۴۰۲ اردیبهشت ۳, یکشنبه
در ادامه جنگ شدید در سودان، بسیاری از کشور ها در تلاش نجات شهروندان شان از این کشور اند. ایالات متحده امریکا و فرانسه اعلام کردند که عملیات تخلیه شهروندان خود را آغاز کرده اند.
اعلانات بازرگانی
جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده امریکا روز یکشنبه اعلام کرد که نیروهای امریکایی برای تخلیه کارکنان سفارت این کشور در سودان، با چرخبال ها حرکت کردند. فرانسه نیز روز یک شنبه عملیات تخلیه شهروندانش از سودان را آغاز کرده است.
جنگ وحشتناک نظامیان سودان و یک گروه شبه نظامی در خرطوم، پایتخت سودان از دو هفته بدین سو ادامه دارد. حملات با جنگنده های هوایی و تانک های زمینی تاکنون ۴۰۰ کشته و هزاران زخمی بر جا گذاشته است.
جو بایدن این وضعیت را "بی وجدانی" خوانده و خواهان توقف جنگ شد. او از طرف های درگیر خواست تا سریعا آتش بس کنند.
بیش از صد نیروی عملیات ویژه امریکایی در عملیات نجات کمتر از صد نفر نقش گرفتند. سه چرخبال نوع چینوک از جیبوتی پرواز کردند و پس از مدتی کمتر از یک ساعت در خرطوم به زمین نشستند.
در همین حال وزیر خارجه فرانسه نیز روز یکشنبه گفت که "عملیات سریع تخلیه" آغاز شده است. او بدون ارایه جزییات بیشتر علاوه کرد که شهروندان اروپایی و کشورهای متحد نیز کمک خواهند شد.
پیش از این در نخستین تلاش تخلیه، بیش از ۱۵۰ شهروند کشورهای مختلف به عربستان سعودی رسیدند. این گروه که متشکل از ۹۱ شهروند عربستان سعودی و ۶۶ تن از ۱۲ کشور دیگر است، در عملیات نیروهای بحری از مسیر بندر سودان در دریای سرخ تخلیه شدند.
کشورهای دیگر نیز از آمادگی برای تخلیه هزاران فرد گیرمانده در جنگ خبر داده اند. کوریای جنوبی و جاپان نیروهای خود را در کشورهای نزدیک مستقر کرده اند. در همین حال، کشور های عضو اتحادیه اروپا نیز در تلاش اقدام مشابه است.
بنابر گزارش هفته نامه شپیگل آلمان، سه هواپیمای نظامی آلمان مجبور به بازگشت شدند، زیرا میدان هوایی خرطوم که تحت کنترول گروه شبه نظامی سودان (آر اس اف) قرار دارد، یکی از محلات درگیری است و خط رنوی آن مملو از هواپیماهای منهدم شده می باشد.
جنگ شدید میان نیروهای وفادار به عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش سودان و محمد حمدان داغلو، معاون او به تاریخ پانزدهم ماه آپریل آتش گرفت. هردوی این جنرالان نظامی در سال ۲۰۲۱، حکومت پیشین سودان را سقوط دادند اما بعدا در تقسیم قدرت از هم جدا شدند. اکنون محمد حمدان داغلو یک گروه شبه نظامی موسوم به "نیروهای پشتیبانی سریع (آر اس اف)" را رهبری می کند. این گروه از اعضای پیشین جنگجویان جنجاوید شکل گرفته است. این جنگجویان از سوی عمر البشیر، رهبر قدرتمند پیشین در دافور رها شده اند و متهم به جرایم جنگی اند.
مرتبط:
مبارزه قدرت در سودان؛ وقتی مردم در برابر نظامیان قرار میگیرند
از زمان تخلیه خشونت آمیز یک اردوگاه معترضان در خرطوم پایتخت سودان، تنشها میان تظاهرکنندگان و اردوی این کشور به شدت افزایش یافته است. در اینجا مبارزه قدرت در سودان به صورت تصویری شرح داده میشود.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
اعتراض در برابر وزارت دفاع
تظاهرکنندگان در سودان هفتهها در برابر وزارت دفاع این کشور تجمع کرده بودند. هزاران نفر خواستار ایجاد یک شورای انتقالی هستند که در آن افراد غیرنظامی نیز بتوانند در مورد آینده کشور تصمیم گیری کنند. در اوایل ماه جون، اردو به شدت علیه معترضان عمل کرد. ده ها تن کشته شدند.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
به نام ملت
یک تظاهرکننده با پرچم ملی در نزدیکی مقر مرکزی اردو ایستاده است. این پرچم سمبولی برای تقاضای تظاهرکنندگان تبدیل شده است که خواستار تعیین سرنوشت آینده کشور در تعاملی میان مردم ملکی و نظامیان اند. اگر این تقاضا برآورده شود، گام مهمی در راستای دموکراسی در سودان خواهد بود.
عکس: Reuters
علامت هشدار
در روزهای قبل از کشتار ماه جون، اردو حضور خود را شدت بخشیده بود. بسیاری از تظاهرکنندگان به این نظر بودند که این امر نشان می دهد که اردو احتمالا حاضر نیست از قدرت کنار برود. این در حالی است که کناره گیری اردو از قدرت، آرزوی بسیاری از سودانی ها پس از سرنگونی عمر البشیر بود.
عکس: Getty Images/AFP
پایان یک دوره
عمر البشیراز سال ۱۹۹۳ تا زمان سقوط اش در ماه اپریل سال ۲۰۱۹ رئیس جمهور سودان بود. او علیه منتقدین اش با تمام قدرت عمل می کرد. برای حفظ قدرتش، او حتی در سال ۱۹۹۹ پارلمان کشور را لغو کرد. اسامه بن لادن، رهبر القاعده، نیز در همان زمان پناهگاهی در سودان یافت. نام بن لادن بیشتر از همه با جنگ های جدایی طلبان در دارفور پیونده خورده است.
عکس: Reuters/M. Nureldin Abdallah
دیکتاتور در برابر محکمه
بسیاری از سودانی ها از دیر زمانی این آرزو را داشتند تا روزی عمر البشیر را در برابر محکمه ببینند. عمر البشیر به تاریخ ۱۶ جون در برابر محکمه قرار گرفت. تا حالا او به فساد و نگهداری غیرقانونی اسعار خارجی در نزد خود متهم است. پس از سقوط او، مقامات اجرای قانون در ویلایش بیش از ۱۰۰ میلیون دالر را کشف کردند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Hjaj
صدای زنان
در این اعتراضات شمار زیادی از زنان نیز شرکت دارند. در سودان زنان همیشه از آزادی های نسبتاَ خوبی برخوردار بوده اند. آنها نه تنها از لحاظ کمی تظاهرات را تقویت می کنند، بلکه برای اعتراض ها چهره دیگری نیز می دهند. حضور زنان بیانگر خواسته های بسیاری از شهروندان سودان برای دموکراسی و حقوق برابر است.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
نماد انقلاب
آلاء صلاح، دانشجوی رشته مهندسی به نماد انقلاب سودان تبدیل شده است. هنگامی که او در ماه اپریل روی یک سقف موتر ایستاد و با تظاهرکنندگان صحبت می کرد، یک عکاس از او تصویربرداری کرد. از آن زمان تاکنون این تصویر آلاء صالح در رسانه های اجتماعی بارها به اشتراک گذاشته شده است. عکس هایی از این قبیل به بخش مهمی از انقلاب تبدیل شده اند. این تصاویر دیگران را به شرکت در تظاهرات تشویق می کند
عکس: Getty Images/AFP
همبستگی بین المللی
تظاهرکنندگان در سودان به سرعت پشتیبانی بین المللی به دست آوردند. مثلا در اینجا در ادینبورگ در اسکاتلند. روز دوشنبه وزیران خارجه اتحادیه اروپا نیز در مورد وضعیت سودان با هم صحبت کردند. در بیانیه رسمی وزیران خارجه اتحادیه اروپا آمده است که "اتحادیه اروپا خواستار پایان فوری تمام خشونت ها علیه مردم سودان است."
با این حال، همه سودانی ها در برابر اردو قرار نگرفته اند. بسیاری مردم از اردو پشتیبانی می کنند. آنها به این نظر اند که فقط با داشتن یک حکومت سختگیر این کشور می تواند آینده ای موفق داشته باشد. آنها از همه بیشتر بالای جنرال عبدالفتاح برهان، رئیس شورای نظامی، اعتبار دارند.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
در حال انتظار
جنرال محمد حمدان دقلو مرد قوی در صفوف اردو به شمار می رود. او رهبری گروهی را به دست داشت که به اعتراضات در برابر مقر مرکزی اردو پایان بخشید. در جریان جنگ دارفور، او فرمانده شبه نظامیان "جنجوید" بود که به طرز وحشیانه ای بالای شورشیان حمله می کردند. تظاهرکنندگان ترس دارند که او بتواند حاکم جدید کشور شود.
عکس: Reuters/M.N. Abdallah
نگران های کشورهای خلیج فارس
حتی سیاستمداران دیگر کشورهای عربی با نگرانی شدید در مورد انکشاف اوضاع در سودان نگاه می کنند. مثلا محمد بن زاید بن سلطان آل نهیان، ولیعهد امارات متحده عربی و همچنین عربستان سعودی ترس دارند که این اعتراضات به نمونه «انقلاب از پایین» در دیگر کشورها تبدیل شود. به همین دلیل هر دو کشور از اردوی سودان حمایت می کنند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/Ministry of Presidential Affairs/M. Al Hammadi
نگرانی همسایه شمالی
همچنین مصر نیز با نگرانی به سودان می نگرد. حکومت عبدالفتاح السیسی نگران است که اخوان المسلمین که در مصر با همه قدرت علیه آن مبارزه می گردد، در سودان نفوذ پیدا کند. او به این باور است که در صورتی که اخوان المسلمین در سودان نفوذ پیدا کند، می تواند از این طریق در مصر نیز نفوذ خود را گسترش دهد.
عکس: picture-alliance/Photoshot/MENA
اعتراضات پایان ناپذیر
در سودان اعتراضات هنوز هم ادامه دارد. روز جمعه (۱۴ جون)، صدیق المهدی، یکی از شخصیت های که از سال ها به این طرف رهبری اپوزیسیون این کشور را به دست دارد، خواستار تحقیق در مورد تخلیه خشونت آمیز و مرگبار اردوگاه معترضان شد. امکان دارد که تنش ها در سودان به یک مرحله جدید برسد.
عکس: Getty Images/AFP/Y. Chiba
13 عکس1 | 13
جان باس، معاون وزیر خارجه ایالات متحده امریکا گفت که گروه شبه نظامی "آر اس اف" در حد شلیک نکردن بر اعضای خدماتی ما به ما همکاری کردند. اما او تلاش تخلیه دیگر شهروندان امریکا را در روز های آینده دور از انتظار خوانده است.
تاکنون چندین آتش بس توافق شده نادیده گرفته شده است. تازه ترین آتش بس به مناسبت عید فطر صورت گرفته بود. هرچند روز جمعه برای لحظاتی شلیک ها خاموش بودند اما دوباره آغاز شده و جنگ ادامه دارد.
آلان بوسول از گروه بحران بین المللی روز یکشنبه گفت: "متاسفانه تمرکز اصلی آتش بس در عید، تخلیه شهروندان خارجی بوده است نه آرامش بشری یا دیپلوماسی صلح."
باشندگان خرطوم، شهری با پنج میلیون جمعیت به خانه ها پناه برده اند. باوجود گرمی زیاد، برق نیز بر آنان قطع شده است. برخی از آنها جرأت می کنند تا برای بدست آوردن غذا یا آب، منابعی که رو به کاهش اند از خانه بیرون شوند. شماری هم تلاش می کنند از این شهر فرار کنند.
آواد احمد شریف، باشنده خرطوم می گوید که "ما در تاریکی زندگی می کنیم و این عادی نیست. نخست ما آب نداشتیم و حال برق. از خداوند امنیت می خواهیم."
مرتبط:
موسیقی؛ راهی برای به فراموشی سپردن خاطرات تلخ آوارگی
02:47
بنابر گفته "نت بلاکس" تقریبا قطع کلی انترنت نیز به مشکلات باشندگان خرطوم افزوده است.
اکنون جنگ از خرطوم به نقاط دیگر سودان، سومین کشور بزرگ افریقا سرایت کرده است. نبرد در دافور، جایی که داکتران بدون مرز "ام اس اف" در شهر الفاشر آن فعالیت می کنند شدت گرفته است. داکتران بدون مرز گفته اند که با شمار زیاد بیماران مجروح با گلوله که بیشتر شان کودکان هستند، دست و پاچه شده اند.
سازمان جهانی صحت سازمان ملل گفته است که بیش از ۴۲۰ تن تاکنون در این درگیری جان باخته و بیش از ۳۷۰۰ تن دیگر زخم برداشته اند. اما تخمین زده می شود که رقم اصلی قربانیان بالاتر از این است.
بنابر گفته اتحادیه داکتران، بیش از دو سوم شفاخانه ها در خرطوم از فعالیت باز مانده و دست کم ۴ شفاخانه در ایالت شمالی کوردوفان نیز گلوله باران شده اند.
مخالفت برهان و داغلو روی ادغام نیروهای "آر اس اف" به ارتش سودان است. این یک شرط کلیدی در معامله انتقال دیموکراتیک قدرت پس از سقوط حکومت البشیر با اعتراضات گسترده در ماه اپریل ۲۰۱۹ بود.