رواق های باقی مانده از هردو تندیس بودا در بامیان در سالیان گذشته تا حدی تحکیم شده اند، اما با این وجود نیز خطر فروریزی کامل آن ها تا کنون برطرف نشده است. درزهای برجا مانده از انفجار در جداره های این تندیس ها دورتر شده اند و بدین دلیل همه روزه تکه های بیشتری از آن ها فرو می ریزند.

محمد آصف مبلغ معاون والی بامیان به دویچه وله گفت که سازمان یونسکو برنامه هایی را برای حفاظت از بقایای این تندیس ها روی دست دارد: «سازمان یونسکو وعده داده است تا در آینده نزدیک نشستی علمی را با حضور باستان شناسان و متخصصان پیکرتراشی برگزار کرده و احتمال بازسازی یکی از این مجسمه ها را بررسی کند».

آقای مبلغ ابراز امیدواری کرد که پس از برگزاری این نشست، یکی از این تندیس ها بازسازی گردد و یا حداقل اقدامات موثری در راستای حفاظت بهتر از آنچه از این عجوبه های تاریخ بجا مانده است، صورت گیرند.

ناتوانی دولت در حفاظت از مجسمه ها

صلصال و شهمامه ۵۳ و ۳۵ متری بامیان پانزده سال پیش و با سقوط این ولایت به دست جنگجویان طالب، به بهانه "مغایرت وجود این تندیس ها با ارزش های اسلامی" در چند شبانه روز توسط آنان تخریب شدند و اینک رواق های خالی باقی مانده از آن ها، روایتگر فاجعه تلخی اند که دنیا را به حیرت واداشت.

عبور و مرور هواپیماهای نظامی و موتر های سنگین بار از نزدیک بقایای این تندیس ها و ریزش سنگین برف و باران از مهمترین عواملی اند که باعث تخریب بیشتر بقایای آن ها می گردند. مقام های محلی در ولایت بامیان حفاظت از بقایای این تندیس ها را نیازمند بودجه هنگفتی می دانند که به گفته آنان تامین آن در توان دولت محلی نیست.

کبیر دادرس رئیس اداره فرهنگ بامیان می گوید که حفاظت بیشتر از این آثار با ارزش مستلزم همکاری دولت مرکزی است: «در سال جاری قرار است پروژه تحکیم مجسمه صلصال نیز اجرایی گردد اما مساله نگران کننده تر این است که تمامی آبدات تاریخی بامیان در معرض خطر قرار دارند».

آقای دادرس تاکید کرد که پلان درازمدتی برای شناسایی آبدات تاریخی در معرض خطر شدید و مرمت آن ها ساخته شده است.

"تبعیض بر علیه سنگ ها"

حفاظت از بقایای تندیس های بودا و بازسازی یکی از آن ها از موضوعاتی است که همواره از سوی فرهنگیان این ولایت مطرح می شود. تا کنون کشورهای زیادی از جمله جاپان برای بازسازی یکی از این تندیس ها اعلام آمادگی کرده اند، اما دولت افغانستان به رغم این موضوع تمایلی در این زمینه از خود نشان نداده است.

فرهنگیان بامیان این بی توجهی دولت را تعمدی و "اعمال تبعیض حتی علیه سنگ های این ولایت" می دانند. حسینداد احمدی یکی از این فرهنگیان گفت که اگر کارشکنی ای در این زمینه از سوی دولت صورت نگیرد، مردم بامیان و افغانستان حاضرند تا هزینه بازسازی یکی از این تندیس ها را بپردازند.

آقای احمدی افزود: «متاسفانه بدلیل تبعیضاتی که بر علیه مناطق مرکزی اعمال می شود، طرح بازسازی تندیس های بودا هنوز از سوی دولت پذیرفته نشده است. امیدواریم که این مشکلات هرچه زودتر رفع شوند و کشورها و مردم علاقه مند به بازسازی این مجسمه ها بتوانند شاهد آغاز این کار باشند».

موضوع بازسازی تندیس های بودای بامیان ذهن فرهنگیان برخی دیگر از نقاط دنیا را نیز به خود مشغول کرده است. این امر سبب شده تا آنان ابتکاراتی نیز از خود به نمایش بگذارند.

سال گذشته و در نخستین دور جشنواره معرفی بامیان به عنوان نخستین پایتخت فرهنگی سازمان سارک یک زوج چینی با دستگاهی که خود ساخته اند، تندیس صلصال را با نور سه بعدی بازسازی کردند.