منطقۀ کردستان عراق از نگاه پيشرفته ترين اقتصاد را در عراق دارد، اما ضعف دموکراسي، فساد اداري و منازعات اجتماعي بوضاحت در آن به مشاهده ميرسند.

هيچ منطقۀ ديگر عراق مانند شمال اين کشور مصون نيست، و کردستان عراق از آن سود ميبرد.

نهاد خوجه، که در زمان حکومت صدام حسين به کشور آلمان پناهنده شده بود و اخيراً پنج سال شهردار اربيل بود، ميگويد: "ما نسبت به مرکز و جنوب عراق 6 تا 10 سال در جلو قرار داريم. در شهر اربيل در ظرف چهار سال 70 هزار خانه اعمار شده اند. طبعاً ما از وضعيت خوب امنيتي استفاده کرده و از همين جا براي سراسر عراق کار کرده ايم."

شرکت هاي خارجي، بشمول شرکت هاي آلماني، در شمال عراق حضور دارند. ميدان هوايي کاملاً جديد، ساختمان هاي مجلل رهايشي و مراکز خريد و فروش نمايانگر آن اند که کردستان ميخواهد با غرب ارتباط مستقيم داشته باشد. اين منطقه از دو دهه بدينسو، تقريباً مستقل از بغداد، منابع غني نفت را در اختيار دارد. اين مسأله يکي از نکات مورد منازعه با حکومت مرکزي عراق را تشکيل ميدهد. چه کسي حق استفاده از اين منابع نفت را دارد، و چه کسي بايد با شرکت هاي بزرگ نفتي قرارداد ببندد، بغداد و يا اربيل؟

مسعود بارزاني رئيس ادارۀ خود مختار کردستان عراق، که از چند دهه به عنوان رهبر کرد ها بشمار ميرود، احتمالاً در مقامش باقي ميماند. او در سخنانش تأکيد ميکند که نفت منطقه توسط خود شان به بازار جهاني عرضه شود و ديگر دست بسوي بغداد دراز نکنند. بارزاني ميگويد: "ما مطابق به قانون اساسي عمل ميکنيم، ازينرو هيچ مشکلي پيش نخواهد آمد."

آيندۀ منطقۀ کرکوک بسيار وخيم و جنجال برانگيز است. کرد ها اين منطقه را متعلق به خود ميدانند. در زمان صدام حسين شمار زيادي از عرب ها درين منطقه مسکن گزين شده اند. هنوز معلوم نيست که کرکوک به کجا تعلق ميگيرد، و درين منطقه پيوسته سوء قصد هاي سنگيني صورت ميگيرد.

نفت و مسألۀ مرز دو موضوعي اند که سميع شورش، نويسنده و سابق وزير امور فرهنگي کرد ها، از درگيري ها درين رابطه هشدار ميدهد: "معضله هاي دوامدار ميان اربيل و بغداد احتمالاً نظام سياسي عراق را متأثر خواهند ساخت. درينجا سؤال ثبات مطرح ميگردد. تروريستان ميتوانند از اين منازعات سود جسته درز ميان عرب ها و کرد ها را عميق تر سازند. در نتيجه خشونت تازۀ نژادي در عراق به ميان مي آيد."

شمار زيادي از کرد ها بقيه قسمت هاي عراق را به ديدۀ سرزمين خارج مي بينند. بخش اعظم آنها خواهان آن اند که منطقۀ خود مختار کردستان عراق به يک کشور مستقل مبدل شود.

درين انتخابات در برابر مسعود بارزاني چهار کانديد ديگر قرار دارند. آنها بجاي پيروزي بيشتر به بديل هاي دموکراتيک مي انديشند. نهاد خوجه شهردار پيشين اربيل هم همين اميد رادارد: "اين بسيار مهم است که شمار زيادي از مردم عراق بايد در انتخابات سهم بگيرند. اگر در روند دموکراتيک سهم گرفته نشود، به نظر من زماني عراق ديگر وجود نخواهد داشت، و اين خطر را همگان فهميده اند."

اولريش لايدهولد/ صفي ابراهيم خيل

ويراستار: رسول رحيم