جیم فیلیپس، کارشناس شرق میانه از سازمان محافظه کاران "بنیاد هیرتیج" در واشنگتن، در مصاحبه با دویچه وله می گوید: «به همین دلیل شهرت کری آسیب دیده است». او اضافه می کند که شکست موقتی وزیر خارجه امریکا در روند صلح اسرائیل و فلسطینی ها باوجود تلاش های بسیار، نشان داد که او وضعیت را اشتباه تعبیر کرده بود و انتظار بسیار بالا از چشم انداز یک مذاکرات موفقیت آمیز داشت. علاوه بر این کری «وقت بسیار زیادی» را در قضیه ای صرف کرد که هنوز به پختگی لازم در مورد آن نرسیده بود. در حالی که مشکلات عاجل تری از نظر دور ماند.

پس از هشت ماه تلاش دیپلوماتیک خستگی ناپذیر، بیش از ده سفر به منطقه و مذاکرات متعدی که تا نیمه شب ها ادامه پیدا می کرد، بالاخره جان کری هفته قبل در قبال شکست احتمالی مذاکرات شرق نزدیک یک "بررسی واقعیت ها" در روند صلح شرق نزدیک را ارائه کرد. نیویارک تایمز در این مورد می نویسد که پیش از همه این بررسی می تواند مربوط خودش شود.

میک کین: کری از واقعیت چشم پوشی می کند

جان مک کین، سناتور جمهوریخواه ایالات متحده امریکا در گفتگویی با دویچه وله کری را متهم می کند که با ترسیم یک دنیای زیبا، واقعیت ها را نادیده می گیرد. این اظهارات او شاید برای کری ناراحت کننده باشد. اما چنین انتقادهایی نه تنها از جانب حزب اپوزیسیون جمهوریخواه شدت گرفته است بلکه در پشت درهای بسته اعضای حکومت اوباما نیز از کری انتقاد می شود.

بارک اوباما، رئيس جمهور ایالات متحده امریکا خود را مجبور احساس می کند تا وزیر خارجه اش را در ظاهر تقویت کند. اوباما گفته است: «برای من جای تعجب است که چگونه جان (کری) همه کارها را به پیش می برد». شاید این حمایت کری را در داخل امریکا کمک کند اما کری نمی تواند با چنین تحسینی در خارج از کشور توانایی عمل پیدا کند. اوباما تا حد زیادی در روند صلح شرق نزدیک صحنه را به کری واگذار کرده بود. او تنها در ماه گذشته در گفتگو با محمود عباس و بنیامین نتانیاهو تلاش کرد تا فشار امریکا را در جهت به توافق رسیدن جوانب افزایش دهد.

پیشرفت هایی نیز وجود داشته است

برعکس جیم فیلیپس، ماتیو دوس از مرکز "پیشرفت امریکا" نقش کری را در مذاکرات صلح شرق میانه اساساً مثبت ارزیابی می کند. دوس می گوید: «به طور خاص، سهم جنرال آلن در ارائه وضعیت امنیتی یک حرکت هوشمند بود. به این ترتیب به یکی از بزرگترین نگرانی های اسرائیل جواب داده شده است. یعنی "وضعیت امنیتی پس از پایان اشغال". در آغاز سال روان میلادی یک دریچه زمانی برای به توافق رسیدن احتمالی بین اسرائیل و فلسطینی ها باز گردید».

دوس عدم موفقیت کری را در مسأله شرق میانه در این می بیند که «او فقدان هرگونه اعتماد را دست کم گرفته است». محمود عباس، رئیس اداره خودگردان فلسطینی ها با ضعف وارد روند صلح گردید. عباس در اداره اش و در داخل گروه های فلسطینی در یک انزوا قرار دارد. از طرف دیگر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز روز یکشنبه تصریح کرد که کشورش "حاضر به ادامه مذاکرات است"، هرچند کارشناسان با شک و تردید به جدیت اراده او برای ادامه مذاکرات می نگرند.

این شک و تردید بر حق بوده است. دوس این مسأله را چنین توجیه می کند که پس از آنکه حکومت اسرائیل در هفته گذشته از آزادی وعده داده شده زندانیان فلسطینی امتناع کرد، محمود عباس آخرین بازی سیاسی اش را پیش کشید. آخرین کارت بازی عبارت بود از درخواست عضویت در کنوانسیون های ملل متحد و دیگر قراردادهای بین المللی. پذیرفتن عضویت فلسطینی ها در سازمان های ملل متحد و قراردادهای بین المللی باعث به رسمیت شناختن استقلال فلسطین خواهد گردید. اسرائیل و ایالات متحده امریکا با این اقدام فلسطینی ها همواره مخالفت داشتند.

عباس چه اقتداری دارد؟

به قول فلیپس، کری این نکته را نادیده گرفته است که محمود عباس در مناطق تحت سلطه سازمان تندرو حماس هیچ اختیاری ندارد. فلیپس می گوید: «حماس می تواند هر بار دور جدیدی از مذاکرات را با شلیک راکت مختل کند و این کار تمایل اسرائیل به سازش را کاهش می بخشد». به نظر دوس این گام اوباما "عاقلانه" است که او در حال حاضر وزیر خارجه اش را که در پیشبرد مسأله ضعیف گردیده است، به عقب می کشد و مسأله میانجیگری میان اسرائیل و فلسیطنی ها را به دیپلومات های با تجربه واگذار می کند. با این اقدام وقت بیشتر برای تغییر نقش ها به دست می آید و طرفین درگیر در منطقه را تحت فشار قرار می دهد.

آیا زمان صلح بین اسرائیل و فلسطین رسیده است؟

اسرائیل و فلسطینی ها زمان جلسات خود را گسترش بخشیدند تا بتوانند سه هفته قبل از پایان مهلت مذاکرات صلح، زمان مذاکرات را تمدید کنند. جیم فیلیپس از استفاده ابزار اشتباه برای تمدید مهلت هشدار می دهد. او با توجه به اظهارات اخیر کری که مذاکرات باید تا پایان ماه اپریل سال روان میلادی موفقانه به اتمام برسد، می گوید که تعیین یک مهلت مصنوعی حتی برای چارچوب مذاکرات اشتباه است. او در ادامه می گوید: «ایالات متحده امریکا همواره به تعیین یک موعد برای رسیدن به یک توافق نهایی بسیار پیش از وقت فشار وارده کرده است». فلیپس به این ترتیب کری را در فهرست آن وزیران خارجه رؤسای جمهور امریکا قرار می دهد که برای بلند بردن وجهه و منزلت امریکا تلاش کرده اند اما دست خالی برگشته اند.