طبق گزارش رسانه های افغانستان و غربی، یک هیئت شورای عالی صلح افغانستان و مقامات پیشین رژیم طالبان که در سال 2001 سرنگون شد، در هفته گذشته برای مذاکرات مخفی به شهر ارومچی در چین سفر کردند. ریاست هیئت افغانستان را معصوم ستانکزی رئیس دارالانشای شورای عالی صلح به عهده داشته است. اندکی پیش از آن محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان، ستانکزی را به حیث نامزد وزیر دفاع معرفی کرد. او فعلاً سرپرست این مقام تعیین شده است.

ملاقات در پی ملاقات

براساس گزارش ها، در این دیدار سه تن از مقامات پیشین رژیم طالبان با هیئت افغانستان گفتگو کرده اند. این اشخاص، ملا عبدالجلیل، ملا عبدالرزاق و ملا حسن رحمانی بوده اند که از مقامات "آی اس آی" یا استخبارات نظامی پاکستان همراهی می شده اند. طبق گزارش های دیگر، مقامات پاکستانی صرف برای سازماندهی این ملاقات حضور یافته اند. پیکنگ رسماً گفته است که از دایر شدن چنین ملاقاتی اطلاع ندارد. اما علاقه مندی زیادش را به یک انکشاف صلح آمیز در افغانستان ابراز داشته است. وانگ لیان دانشمند علوم سیاسی از دانشگاه مشهور پیکنگ به این نظر است که حکومت چین باید از این ملاقات «اطلاع داشته باشد». او می گوید: «طبیعی است که چین هنوز یک اندازه نگرانی دارد، به ویژه اینکه غالباً طالبان همچون افراطی ها و یا تروریست ها پنداشته می شوند. اما سرانجام چین خوش می شود که پروسه سیاسی در افغانستان به طور مؤفقانه ای جریان یابد. این امر مربوط به امنیت چین نیز می باشد.»

ملاقات در ارومچی تازه ترین ملاقات در سلسله نشست های غیررسمی مشابه می باشد که قبلاً در قطر و ایران صورت گرفته اند و بعداً کابل و طالبان پیوسته آن را انکار کرده اند و این بار نیز چنین است. شاهزاده شاهد سخنگوی شورای عالی چنین ملاقاتی را شایعه خوانده و گفت: «ما کدام معلوماتی در مورد چنین ملاقاتی در چنین نداریم».

کارشناسان و اعضای پارلمان افغانستان از این پنهانکاری حکومت انتقاد می کنند. اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان وعده نموده است که چنین مذاکراتی باید شفاف باشد. حاجی عبدالحی آخوند زاده عضو پارلمان از ولایت هلمند و معاون کمیسیون امنیت داخلی پارلمان می گوید: «مردم از حکومت بسیار ناراض استند. تا امروز مذاکرات واقعی صلح صورت نگرفته است. تا حال موضوع این بوده است که چگونه می توان مذاکرات را آغاز کرد، اما این دیدارها مذاکرات صلح نبوده اند.»

مقامات بازنشسته طالبان؟

آخوند زاده به دویچه وله گفت که رنج را مردم افغانستان می برند، «هر روز اوضاع امنیتی در افغانستان خرابتر می گردد. در هر ولایت جنگ است. کدام پیشرفت مثبت دیده نمی شود. طالبان درگیر حمله بهاری شان می باشند. تنها اگر این حمله ناکام گردد، آن ها آماده مذاکره می شوند.» حکومت افغانستان کدام پیشرفتی نکرده است و حکومت پاکستان وعده داده است که طالبان را به میز مذاکره می آورد که نتیجه این وعده ها تا حالا دیده نشده است.

احمد سعیدی کارشناس سیاسی افغانستان، نشست با مقامات سابقه رژیم طالبان را بی معنا می داند. او می گوید: «آن هایی که در امارات و کشورهای عربی نشسته اند، نفوذی بر فعالیت های طالبان امروزی ندارند.»

دوست یا دشمن؟

کارشناسان روی این نکته توافق دارند که تنها در صورت همکاری راستین بین استخبارات مخفی پاکستان یا "آی اس آی" و کابل می توان مشکل را حل کرد. یک هفته پیش حکومت افغانستان از امضای یک تفاهمنامه با حکومت پاکستان اطلاع داد. گفته می شود که در این سند پاکستان حمایتش را در مبارزه علیه دشمن مشترک اطمینان داده است. قرار است که هر دو جانب در مبارزه علیه شورشیان در عملیات هایی که در پیش رو قرار دارد، تبادله اطلاعات کنند. این توافقات برنامه ریزی شده به شدت مورد مناقشه قرار دارد و در افغانستان اکثریت گسترده ای مخالف آن استند.

از نگاه احمد سعیدی اطمینان دادن پاکستان صرف یک بازی است. او می گوید: «نواز شریف نخست وزیر پاکستان در برابر رسانه ها اعلام کرد که می خواهد علیه طالبان مبارزه کند. یک روز پس از آن می بینیم که باز هم حملاتی در ولایت های قندهار، وردک و بغلان صورت می گیرند.»

سعیدی می گوید که بنابراین اظهارات پاکستان صرف حرف های میان خالی است: «هرگاه واقعاً می خواهند به سهم خود کمک کنند، باید گروه حقانی و شورای کویته را اول (از پاکستان) اخراج کنند.» او تردید دارد که پاکستان چنین کاری کند.