خبرگزاری رویترز دریافته است که اداره بارک اوباما در نظر دارد، محمد فضل، فرمانده ارشد نظامی گروه طالبان را از گوانتانامو به زندان های افغانستان انتقال دهد. انتقال احتمالی او به زندان های افغانستان که از جمله زندانیان «بسیار خطرناک» رده بندی شده است، نگرانی هایی را در میان برخی مقام های استخباراتی امریکا برانگیخته است.

خبرگزاری اسوشیتدپرس گزارش داده است که ایالات متحده امریکا به صورت آزمایشی به انتقال زندانیان از گوانتانامو به تحت نظارت در کشور سومی، احتمالاً قطر، موافقت کرده است. به گزارش اسوشیتد پرس، برعلاوه ملا محمد فضل، مولوی خیرالله خیرخواه نیز از جمله زندانیانی است که در نظر است از گوانتانامو انتقال داده شوند.

ملا محمد فضل به عنوان فرمانده نظامی طالبان به کشتار هزاران تن از شیعیان افغانستان در میان سال های 1998 تا 2001 متهم می باشد. براساس اسناد محرمانه نظامی امریکا که توسط ویکی لیکس افشا شده بود، فضل همچنان در اغتشاش زندانیان گوانتانامو در ماه نوامبر حضور داشته است که منجر به کشته شدن یک مامور سازمان استخبارات امریکا گردید.

یک مقام امریکایی به رویترز گفته است که نمایندگان طالبان و حکومت افغانستان درخواست کرده اند که پنج زندانی طالبان به شمول محمد فضل از زندان گوانتانامو آزاد گردند. در ماه فبروری سال 2011، شورای عالی صلح افغانستان خواستار آزادی شماری از زندانیان طالبان به شمول محمد فضل، نور الله نوری فرمانده ارشد نظامی طالبان، عبدالحق وثیق رییس پیشین استخبارات طالبان، و خیرالله خیرخواه وزیر داخله طالبان، شده است.

اسوشتید پرس به نقل از مقام ها گفته است که حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان به انتقال زندانیان طالبان به کشور سومی موافق نیست و می خواهد که آنها به افغانستان انتقال داده شوند.

حاجی روح الله، افغانی که در سال 2010 از زندان گوانتانامو آزاد گردید، به اسوشیتد پرس گفت: «من همین که آزاد شدم، با کرزی ملاقات کردم و او قول داد که اجازه نمی دهد زندانیان افغان به جای دیگری غیر از افغانستان فرستاده شوند... همه آنها افغان هستند و آنها باید به افغانستان انتقال داده شوند و در اینجا نگهداری گردند».

مقام های امریکایی گفته اند که تلاش ده ماهه برای مصالحه حقیقی میان حکومت افغانستان و طالبان، به نقطه ای قاطع رسیده است که یا نتیجه می دهد یا کاملاً به شکست می انجامد. آزادی زندانیان طالبان و ایجاد دفتری برای این گروه، از جمله اقدام ها برای اعتماد سازی عنوان می شود تا گفتگوهای صلح با این گروه آغاز گردد. حامد کرزی با آن که در ابتدا ترکیه و عربستان سعودی را برای ایجاد دفتر طالبان ترجیح داده بود، با ایجاد این دفتر در قطر نیز موافقت کرده است.

منتقدان ابتکار صلح بارک اوباما به رضایت طالبان به مذاکره به دیده تردید می نگرند، خصوصا در وضعیت کنونی که ایالات متحده امریکا و دیگر کشورها برنامه خروج نیروهای شان تا پایان سال 2014 را اعلام کرده اند.

انتقال زندانیان طالبان به افغانستان یا کشور سومی، ممکن است یک انفجار سیاسی در کاخ سفید نیز باشد. در گفتگوهایی که در مورد این طرح وجود داشته، مقام های امریکایی تاکید کرده اند که این اقدام یک «تصمیم ملی» خواهد بود که با مشورت کانگرس این کشور گرفته خواهد شد.

مساله انتقال زندانیان از گوانتانامو، اختلاف نظرها را در واشنگتن دی سی افزایش داده است. یکی از سناتوران برجسته امریکایی هفته گذشته در مورد مذاکره با «تروریستان» هشدار داد. سکسبی پامبلیز، نماینده جمهوری خواهان و عضو کمیته استخبارات مجلس سنای امریکا گفته است که این گونه زندانیان حتا بعد از این که روزی از گوانتانامو انتقال داده شوند، «همچنان تهدیدی را متوجه ایالات متحده امریکا می کنند».

بروس ریدل، یک مقام پیشین سازمان استخبارات مرکزی ایالات متحده امریکا و کاخ سفید، می گوید که محمد فضل به شمولیت در خشونت «بسیار وقیح» علیه شیعیان و هزاره های افغانستان متهم است. به گفته او، این عضو طالبان همچنان به شمولیت در قتل دیپلومات های ایران در مزار شریف در سال 1998 متهم است.

مایکل سمپل، کارمند سابق ملل متحد که تجربه 20 سال کار در افغانستان را دارد، می گوید که محمد فضل فرماندهی هزاران جنگجوی گروه طالبان را در زمانی به عهده داشت که این گروه به قتل عام شیعیان دست زد. سمپل می افزاید: «اگر شما رییس ارتشی هستید که قتل عام می کند، حتا اگر شما واقعاً در آنجا نباشید، مسوولیت ها و کنترول متوجه شما می باشد».

اما ریچارد کامن از ایالت اندیانا وکیل تسخیری فضل است، زیرا او خود وکیلی نمی خواهد. کامن می گوید: «براساس اطلاعات عمومی که من با آن آشنا هستم، به نظر می رسد که در مورد نقش او در حوادث گذشته در سال 2011، توسط حکومت به صورت چشمگیر مبالغه شده است».

«زون آتش بس»

به گزارش اسوشیتد پرس، گفتگوهای امریکا با طالبان به مرحله قاطعی رسیده است و یکی از اهداف گفتگوهای جدید، مشخص ساختن زون آتش بس است که می تواند آغازی برای ختم کامل جنگ باشد.

به گزارش این خبرگزاری، مقام های کاخ سفید و وزارت خارجه امریکا در نظر دارند که سلسله ای از گفتگوهای مخفی با نمایندگان طالبان را در سال 2012 میلادی در اروپا و کشورهای خلیج ادامه بدهند.

عارف فرهمند (رویترز، اسوشیتد پرس)

ویراستار: رسول رحیم