کمیسیون مستقل انتخابات از نهادهای ناظر انتخاباتی و احزاب سیاسی خواست تا دیدگاه‌ها و نظریات شان در زمینه چگونگی انتقال این معلومات به بانک اطلاعات اصلی را با کمیسیون شریک کنند.

گلا جان عبدالبدیع صیاد، رئیس کمیسیون انتخابات روز یک شنبه در یک نشست خبری گفت: «بخاطر شفافیت و بخاطر این که باور به کمیسیون خدشه دار شده است، هیچ چیز نباید از مردم و احزاب پنهان باشد. ما امروز انتقال اطلاعات بایومتریک را به سرور عمومی آغاز می‌کنیم.»

در انتخابات پارلمانی ۲۸ میزان یگانه ضمانت برای جلوگیری از تقلب در انتخابات، بایومتریک رای دهندگان بود تا یک نفر نتواند چند بار رای دهد و یا هم صندوق‌های رای دهی توسط زورمندان پر نشود.

ضعف مدیریت در روز انتخابات سبب شد تا بایومتریک خود به یک جنجال تبدیل شود. در روز انتخابات دستگاه‌های بایومتریک یا مشکل تخنیکی داشت و یا هم کارمندان کمیسیون با آن آشنا نبودند به همین دلیل در شماری از مراکز رای دهی، مردم بدون ثبت بایومتریک رای دادند. حالا کمیسیون نمی داند که چگونه آرای پاک و ناپاک را از هم جدا کند.

نهادهای ناظر اما می‌گویند تنها حدود ۵۰ درصد رای دهندگان در روز انتخابات بایومتریک شده و متباقی بدون بایومتریک رای داده‌اند. یوسف رشید رئیس اجرایی فیفا به دویچه وله گفت: «اگر ما بایومتریک را در حد ۷۰ تا ۸۰ درصد می‌داشتیم این امکان موجود بود که آرای پاک و ناپاک به صورت قناعت‌بخش جدا می‌شد، اما زیاد خوشبین نیستم، زیرا بایومتریک شاید پایین‌تر از ۵۰ درصد باشد.»

درهمین حال رییس کمیسیون مستقل انتخابات گفت که راه‌های گوناگونی برای تصفیه آرای معتبر و غیرمعتبر روی دست گرفته شده و کار بالای تصفیه آرا جریان دارد. در ابتدا کمیسیون انتخابات گفته بود که آرای بایومتریک نشده اعتبار ندارد؛ اما اخیرا این کمیسیون اعلام کرده است که آرای بایومتریک نشده نیز اعتبار دارد؛ زیرا در برخی از مراکز به دلیل خراب بودن دستگاه‌های بایومتریک مردم رای داده اند و این آرا نباید بدون دلیل باطل شوند.

تعویق اعلام نتایج

قرار بود که نتایج ابتدایی انتخابات پارلمانی افغانستان به تاریخ ۱۹ عقرب اعلام شود. اما کمیسیون انتخابات اعلام کرده است که به منظور شفافیت بیشتر در شمارش آرا و مشکلات در رسیدن مواد انتخاباتی از ولایات به کابل، نتایج ابتدایی انتخابات به تاریخ دوم قوس اعلام می‌شود. براساس فیصله کمیسیون، نتایج نهایی انتخابات پارلمانی یک ماه بعد از اعلام نتایج ابتدایی اعلام خواهد شد.

رئیس کمیسیون انتخابات گفت که کمیسیون با بسیار عجله دستگاه‌های بایومتریک را شامل پروسه انتخابات کرد و کمبود وقت سبب شد تا انتخابات پارلمانی با بی‌نظمی و ضعف مدیریت روبرو شود.

آقای صیاد گفت که برای تشخیص آرای درست و نادرست به وقت بیشتر نیاز است: «بخاطر این که آرای پاک مردم شناسایی و از آرای ناپاک جدا شود و ما بتوانیم سیاه و سفید را جدا کنیم، روش‌های مختلف را کمیسیون به راه انداخته است.»

نهادهای ناظر انتخابات می‌گویند شمارش آرا و جداسازی آرای پاک و ناپاک جنجالی تر از روز انتخابات خواهد بود. آقای رشید گفت: «تا اعلام نتایج ابتدایی کمیسیون‌های انتخاباتی کارهایی انجام خواهند داد اما وقتی که نتایج ابتدایی اعلام می‌شود، ما شاهد اعتراض کاندیدان خواهیم بود. باور ما این است که ممکن است نتایج نهایی بیشتر از آنچه کمیسیون اعلام کرده به تعویق بیفتد.»

آمادگی برای انتخابات ریاست جمهوری

از سوی دیگر، کمیسیون انتخابات تصمیم گرفته است که انتخابات ریاست جمهوری را به تاریخ ۳۱ حمل ۱۳۹۸ برگزار کند. این کمیسیون می‌گوید که بحث‌ها برسر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با احزاب سیاسی آغاز شده است.

نهادهای ناظر به این نظرند که کمیسیون انتخابات ابتدا سرنوشت انتخابات پارلمانی را مشخص کند. آن‌ها می‌گویند که اعلام تاریخ انتخابات ریاست جمهوری تنها «اتمام حجت» است و در عمل برگزاری انتخابات در این تاریخ ممکن نیست. آقای رشید گفت: «تقویمی که اعلام می‌شود و تاریخی که مشخص شده نظر به گستردگی و پیچیدگی وضعیت فعلی انتخابات پارلمانی شاید دور از امکان باشد.» آقای رشید به این نظرند که یک انتخابات بی‌نظم، غیرشفاف و غیرقابل اعتبار می‌تواند در ۳۱ حمل برگزار شود.

در حالی که براساس قانون اساسی باید انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی همزمان برگزار شود، اما کمیسیون انتخابات گفته است که به منظور تمرکز بیشتر بر انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شوراهای ولایتی با تاخیر برگزار خواهد شد.

ح.همراز/کابل