به قول نخست وزیر لبنان، انفجار ویرانگر در بیروت می تواند ناشی از انفجار مقدار زیادی آمونیم نایترت باشد. این مواد از یک کشتی باربری که به دلیل نقص تخنیکی در سال ۲۰۱۳ در بیروت اجازه ادامه سفر به موزامبیک را به دست نیاورد، مصادره شده بود. تخمین زده می شود که ۲ هزار و ۷۵۰ تن از این ماده خطرناک در بندر بیروت بدون تدابیر محافظتی و امنیتی ذخیره شده بود.

آمونیم نایترت چیست؟
آمونیم نایترت یک نمک کریستالی سفید رنگ است که از آمونیاک و اسید نیتریک کاملاً ارزان تولید می شود. این ماده بسیار آسان در آب قابلیت حل شدن را دارد و بیشتر به عنوان کود نایتروجن در کشاورزی استفاده می شود. گیاهان برای رشد به نایتروجن کافی نیاز دارند.

آمونیم نایترت اگر مخلوط نشود، بی ضرر است، اما این ماده کریستالی در برابر گرما حساس است. در درجه حرارت ۳۲،۲ درجه سانتیگراد، آمونیم نایترت در فازهای مختلف شکل اش را تغییر می دهد. یعنی ترتیب اتم ها تغییر می کنند و با آن خصوصیات ماده نیز تغییر می کنند.

وقتی آمونیم نایترت در مقادیر بسیار زیاد به هم نزدیک باشد، گرم می شود. اگر مقدار این مواد بسیار زیاد باشد، می تواند آتش گیرد. در ۱۷۰ درجه سانتیگراد، تجزیه این ماده شروع می شود و اکسید نایتروجن تولید می کند.

فقط در تحت تدابیر حفاظتی باید استفاده شود
در بسیاری از کشورها، آمونیم نایترت فقط تحت شرایط سخت محافظتی و امنیتی قابل استفاده است. زیرا خطرناک بودن این مواد از دیر زمانی به این طرف شناخته شده است.

براساس گزارش رسانه ها، شدت انفجار بیروت نیز تا قبرس، در فاصله ۲۰۰ کیلومتری احساس می شد.

تصاویر از بیروت همچنین یادآور حادثه ویرانگر کیمیایی در سال ۲۰۱۵ در بندر تیانجین چین است. گفته می شود ۸۰۰ تن آمونیم نیترات در کنار بسیاری از مواد دیگر در یک انبار کالاهای خطرناک قرار داشته است. در این انفجار بزرگ ۱۷۳ نفر کشته شده بودند و یک قسمت شهر کاملا نابود شده بود.

در سال ۲۰۱۳ میلادی ۱۴ نفر در اثر انفجار آمونیم نایترت در تگزاس ایالات متحده امریکا جان باختند. در سال ۲۰۰۱ میلادی نیز ۳۱ نفر در تولوز فرانسه به علت انفجار آمونیم نایترت جان خود را از دست دادند.

pa/ nk/ Alexander Freund