در صبحگاه روز ۲۴فبروری ۲۰۲۲ بسیاری اوکرایینی‌ها در کییف با صدای چنین انفجارهایی از خواب بیدار شدند. روسیه حمله تمام عیار را آغاز کرد که به عنوان بزرگ‌ترین حمله یک کشور علیه کشور دیگر پس از جنگ جهانی دوم یاد می‌شود. اوکرایین بلافاصله قانون جنگی را اعلام کرد. ساختارهای ملکی هدف قرار گرفتند و ساعاتی پس از حمله از تلفات گزارش داده شد.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از «عملیات ویژه نظامی» سخن گفت و افزود که قصد دارد مناطق شرقی دونیتسک و لوهانسک را تصرف کند. ساکنان شهر ماریوپول در دونیتسک هفته‌ها در زیر زمینی‌ها پناه بردند. بسیاری‌ها در زیر ویرانه‌ها جان دادند. حمله‌های هوایی روسیه بر ساختمان تئاتر که صدها نفر در آن پناه گرفته بودند، توسط سازمان‌های حقوق بشری محکوم شد.

جنگ اوکرایین سبب مهاجرت اجباری بی‌سابقه شد که در اروپا پس از جنگ جهانی دوم مشاهده نشده است. براساس آمار کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، بیش از هشت میلیون نفر از این کشور فرار کرده اند. تنها پولند به یک و نیم میلیون نفر پناه داده است. میلیون‌ها نفر که بیشتر آن‌ها ساکنان شرق و جنوب اوکرایین بودند، مجبور به فرار شدند.

ارتش اوکرایین در چند هفته موفق شد نیروهای روسی را از مناطق شمال و شمال شرق عقب بزند. برنامه روسیه برای محاصره کییف پایتخت ناکام ماند. پس از آزادسازی این مناطق، میزان جنایات ارتکاب یافته توسط نیروهای روسی آشکار شدند. تصاویر غیرنظامیان شکنجه شده و کشته شده در بوچا در نزدیکی کییف، در سراسر جهان پخش شدند. مقامات مرگ ۴۶۱ نفر را گزارش دادند.

آمار قربانیان ملکی در دونباس به شدت افزایش یافت. مقامات به غیرنظامیان گفتند که به مناطق امن‌تر پناه گیرند، ولی موشک‌های روسی مردمی را که در کراماتورسک در حال فرار بودند، هدف قرار دادند. زمانی که هزاران نفر در یک ایستگاه قطار در حال فرار بودند، حمله‌ای صورت گرفت که ۶۱ کشته و ۱۲۰ زخمی به جا گذاشت.

در جریان حملات هوایی روسیه، میلیون‌ها اوکرایینی در جستجوی پناه‌گاه‌های این‌چنینی بودند. برای مردمان نزدیک خط نبرد، زیرزمینی‌ها به خانه دوم تبدیل شدند. ساکنان شهرهای بزرگ نیز برای حفاظت از موشک‌ها در جستجوی سرپناه بودند. در کییف و خارکیف (آنگونه که در این تصویر دیده می‌شود) مردم به ایستگاه‌های زیر زمینی رجوع کردند.

در هفته‌های اول پس از تهاجم، روسیه بر یک منطقه وسیع در جنوب و شرق اوکرایین به شمول اطراف کییف حمله کرد. در گیری‌ها به نزدیکی نیروگاه اتومی زاپوریژیا در جنوب شرق کشیده شد که تا حال در کنترول روسیه قرار دارد. سازمان بین‌المللی انرژی اتومی متخصصان خود را به این محل فرستاد و خواهان ایجاد منطقه امن در اطراف این نیروگاه شد.

ارتش روسیه سه ماه تمام ماریوپول را تحت محاصره نگهداشت و از ارسال محموله و مهمات جلوگیری کرد. کارخانه آهن آزوفستال آخرین سنگر سربازان اوکرایینی در این شهر بود که هزاران سرباز و غیرنظامی در آن جا گرفته بودند. پس از یک حمله طولانی در ماه می گذشته، هزاران سرباز روسی کنترول این کارخانه را به دست گرفتند و در این جریان ۲۰۰۰ نفر را بازداشت کردند.

روسیه در اولین روز جنگ، جزیره مار در دریای سیاه را فتح کرد. گفتگو بین نیروهای اوکرایین و روسیه که طی آن اوکرایینی‌ها حاضر به تسلیمی نشدند، در فضای مجازی منتشر شد. در ماه اپریل، اوکرایینی‌ها ادعا کردند که کشتی جنگی روسیه بنام موسکوا، یکی از دو کشتی درگیر در حمله به این جزیره را غرق کرده اند. در ماه جون اوکرایین گفت که روس‌ها را از جزیره خارج کرده است.

رقم دقیق تلفات جنگ هنوز نامعلوم است. براساس آمار ملل متحد، ۷۲۰۰ غیرنظامی کشته و ۱۲ هزار تن دیگر زخمی شده اند. احتمالاً رقم واقعی بسیار بالاتر از این باشد. شمار سربازان کشته شده اوکرایینی نیز نامعلوم است. در ماه دسمبر میخایلو پودولیاک شمار تلفات نظامی این کشور را ۱۳ هزار تن تخمین کرد. آمار بی‌طرفانه در دسترس نیست.

ارسال تسلیحات غربی به اوکرایین از آغازین روزهای جنگ بحث داغ بود، اما کییف در ابتدا تسلیحات بسیار کمی را دریافت کرد. راکت‌های هیمارس ساخت امریکا ارتش اوکرایین را قادر ساخت تا مسیر تدارک مهمات توپخانه‌ای نیروهای روسیه را قطع کند و همچنین به ضدحمله‌های موفقیت‌آمیز اوکرایین کمک کرد.

در اوایل ماه سپتمبر نیروهای اوکرایینی یک ضد حمله موفقانه را در شهر خارکیف در شمال شرق این کشور انجام دادند. نیروهای روسی فوراً عقب نشینی کردند و تجهیزات، مهمات و شواهدی از جنایات جنگی را به جا گذاشتند. اردوی اوکرایین موفق شد که شهر خرسون را در جنوب نیز آزاد کند و باشندگان این شهر با رسیدن سربازان اوکرایین به شوق و شادی پرداختند.

در اوایل ماه اکتوبر، یک انفجار عظیم در پلی رخ داد که روسیه در شبه جزیره کریمیا ساخته بود. روسیه در سال ۲۰۱۴ این شبه جزیره را به خود الحق کرده بود. بخشی از این پل تخریب شد. روسیه ادعا کرد یک لاری مملو از مواد منفجره که از اوکرایین بار شده بود، سبب این ویرانی شد اما مقامات کییف مسئولیت این حمله را به عهده نگرفتند.

چند روز بعد از انفجار بالای پل کریمیا، روسیه اولین رشته حملات گسترده بر زیربنای انرژی در اوکرایین را آغاز کرد. برق از منطقه لفیف تا خارکیف قطع شد. پس از آن، چنین حملاتی معمول شد. با توجه به خسارات عظیمی که به نیروگاه‌ها و زیرساخت‌های این کشور وارد شده، مردم اوکرایین تقریباً هر روز با قطع برق و آب مواجه اند.

نبردهای شدید ماه‌هاست که در شهر باخموت در منطقه دونیتسک جریان دارد. از زمانی که ارتش اوکرایین کنترول خود به شهرک نزدیک سولدار را در اوایل ۲۰۲۳از دست داد، دفاع از شهر سخت تر شده است. در ماه جنوری خدمات استخباراتی آلمان از تلفات روزانه سه رقمی در طرف اوکرایینی خبر داد. اما باور بر این است که شمار تلفات روس‌ها بیشتر از این است.