اکثر فروشگاههای صنایع دستی زنان در بامیان بسته شده اند
اسحق اکرمی
۱۴۰۰ آذر ۲۶, جمعه
بسیاری زنان شاغل در بخش صنایع دستی سنتی در بامیان کارشان را از دست داده اند. از یک طرف محدودیتهای وضع شده بر زنان و از جانب دیگر کاهش قدرت خرید مردم و نبود گردشگران، این صنعت را با سقوط مواجه کرده است.
اعلانات بازرگانی
در سالهای گذشته زنان تجارت پیشه در ولایت بامیان صنایع دستی شان را هم در این ولایت به فروش میرساندند و هم برای فروش به شماری از دیگر ولایتهای افغانستان و کشورهای همسایه میفرستادند.
عذرا لعلی، مسئول صنایع دستی صلصال کارش را با ۴۰۰ افغانی سرمایه ابتدایی در سال ۲۰۰۶ شروع کرد و سرمایه کار و بارش در این اواخر نزدیک به ۸۰۰ هزار افغانی رسیده بود.
خانم لعلی به دویچه وله میگوید که در سالهای گذشته درآمد بسیار خوبی از فروش صنایع دستی داشت و حدود ۵۰ خانم در ولسوالیها و ۳۰ زن دیگر در مرکز بامیان با نهاد او کار میکردند.
سالانه دهها جشنواره فرهنگی و هنری در بامیان دایر میگردید که فرصت خوبی برای زنان تجارت پیشه برای فروش صنایع دستی شان بود. گردشگران داخلی و خارجی که به ولایت بامیان سفر میکردند، این صنایع دستی را خریداری کرده و به عنوان سوغات و تحفه با خود میبردند.
خانم لعلی می گوید که حالا به خاطر نبود گردشگران، پایین آمدن میزان فروشات، بلند بودن قیمت مواد خام و محدودیتهایی که طالبان بر زنان وضع کرده اند، دروازه دکانش را بسته است و با بیسرنوشتی روبرو است.
قالین بافی دستی در بامیان؛ صنعتی محلی با رقیبان منطقه ای
05:57
او افزود: «حالا همه شاگردانم بیکار شده اند و با مشکلات اقتصادی روبرو اند«.
طی ۲۰ سال گذشته دهها دکان در مرکز و ولسوالیهای بامیان، مخصوصاً برای زنان تجارت پیشه از سوی موسسات با همکاری اداره محلی ایجاد شده بود و صدها خانم مصروف دوخت، تهیه و فروش صنایع دستی بودند.
اکثر زنان تجارت پیشه سرپرست خانوادههایشان هستند و از همین طریق معیشت خانوادههای شان را تامین میکردند. حالا تعداد محدودی از دکانها فقط در بازارچه هنر در مرکز بامیان باز است و آنها نیز از نبود فروشات و بلند رفتن قیمت مواد خام شاکی اند.
شریفه مهروش توانسته هنوز هم فروشگاه صنایع دستی خود را فعال نگه داشته است و با لباس محلی و حجاب اسلامی به دکان خود میرود. او نیز از نبود فروشات و افزایش قیمت مواد خام شاکی است و میگوید که اکثر زنان تجارت پیشه توانایی خرید مواد سوخت را در فصل سرما ندارند.
او میگوید که در سالهای گذشته ماهانه در حدود ۳۰ هزار افغانی درآمد داشتند، اما در ماههای اخیر حدود هشت هزار در ماه درآمد دارند که قیمت مواد خام را نیز پوره نمیکند.
مهروش افزود: «امسال به دلیل تحولاتی که در سرتاسر افغانستان آمده است، همه متضرر شده اند و در بازارچه هنر هم فروشات نیست. امیدوارم که همه چیز دوباره به حالت عادی برگردد.«
پس از این که طالبان به قدرت رسیدند، همه دکانهای زنان تجارت پیشه برای حدود یک ماه مسدود بود، اما با درخواست رئیس بازار، تعداد محدودی از این دکانها دوباره باز شدند و شماری از بانوان دوباره به کار شان برگشته اند.
صنایع دستی؛ تجارتی سودآور اما دشوار برای زنان بامیان
زنان بامیان توانستهاند در سالهای اخیر در عرصه تجارت و کارورزی خوب بدرخشند و بدین طریق در بهبود وضعیت اقتصادی خانوادههای خود نقش تاثیرگذاری بازی کنند. اما در پیشبرد کارهای شان با مشکلات بسیاری برمیخورند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
شماری از زنان تجارتپیشه در بخش صنایع دستی در بامیان فعالیت دارند و در حال حاضر در بازارچه هنر در مرکز این ولایت به فروش انواع مختلفی از صنایع دستیخود نظیر برک، نمد، گلیم، قالین، لباسهای خامک، چرمه و مهرهدوزی، واسکت و پردههای تزئینی سنتی میپردازند. آنان عدم حمایت دولت را بزرگترین مشکل خود عنوان میکنند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
عذرا لعلی مسئول انجمن صلصال و یکی از فروشندگان صنایع دستی در بامیان به دویچه وله گفت که دولت به جای همکاری، هزینههای سنگینی را بر آنان تحمیل می کند: «بازار مشخصی برای فروش صنایع دستی وجود ندارد تا بتوانیم با بلند بردن میزان فروشات، مالیات تعیین شده از سوی دولت و معاش کارمندانمان را بپردازیم.»
عکس: DW/Z. Ahmadi
زنان تجارت پیشه در بامیان با وجودیکه در بخش صنایع دستی دستاوردهای بزرگی داشتهاند اما تا هنوز از سوی کمتر نهادی مورد حمایت قرار گرفته اند. در چند سال گذشته هیچ برنامهای برای حمایت از این صنایع از سوی اداره امور زنان بامیان؛ نهادی که بیشتر زنان چشم به همیاری آن دوختهاند، راه اندازی نشده است. برعکس برخی از موسسات خارجی حتا به زنان کاروز در این ولایت تجهیزات و مواد لازم برای کار توزیع کردهاند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
با این حال حواگل رضایی مدیر عمومی هماهنگی خدمات اجتماعی اداره امور زنان بامیان میگوید که این اداره همکاری خوبی با زنان تجارتپیشه داشته است: «ما زمینه برگزاری نمایشگاههای صنایع دستی زنان بامیان را در کشورهایی مانند هند، کوریا و پاکستان فراهم کردهایم.»
عکس: DW/Z. Ahmadi
دولت محلی بامیان بارها کوشیده است تا در زمینه بازاریابی برای محصولات صنایع دستی این ولایت با کشورهای دیگر ارتباط بگیرد. چندی پیش مقامها در این اداره اعلام کردند که گفتگوهایی با کشورهای هند و آلمان صورت گرفته است تا صنایع دستی زنان بامیان به این کشورها صادر شوند، اما با آن هم تا حال موفقیتی در این زمینه حاصل نشده است.
عکس: DW/Z. Ahmadi
زهرا پارسا از دیگر زنان تجارت پیشه در بامیان دولت را مقصر نمیداند و بدین باور است که زنان باید خود نیز بکوشند تا زمینه فروش صنایع دستیشان را فراهم ساخته و از پول حاصل از آن زندگی مرفهتری داشته باشند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
زهرا می گوید: «خودمان نیز باید به این موضوع توجه کافی داشتهباشیم، دولت تا کی میتواند با ما همکاری کند؟ ما باید سعی کنیم تا بهترین شرکتهای تولید صنایع دستی را در بامیان تاسیس کرده و جایگاه صنایع دستیاین ولایت را در بازارهای بینالمللی بیشتر از پیش تثیبت کنیم.»
عکس: DW/Z. Ahmadi
بامیان در مرکز کشور از ولایتهایی است که فرآوردههای صنایع دستی آن به دلیل زیبایی، مرغوبیت و سازگاری با فرهنگ بومی، شهرت جهانی یافته است.
عکس: DW/Z. Ahmadi
این امر از یک سو به رشد اقتصادی خانوادهها کمک کرده و از سوی دیگر باعث شده است تا بامیان بتواند در بخش صنایع دستی و فرهنگ بومی، عضویت «شبکه شهرهای خلاق جهان» را بدست آورد. / تهیه کننده: زمان احمدی، بامیان
عکس: DW/Z. Ahmadi
9 عکس1 | 9
اما یکی دیگر از مشکلات جدی فرا راه این بانوان تجارت پیشه، مالیات بلندی است که طالبان میگیرند. این فروشندگان مدعی است که طالبان از هر دکان صنایع دستی مبلغ چهار هزار یا پنج هزار افغانی مالیه خواسته اند.
اما مسئولان اداره محلی طالبان در بامیان میگویند که بعضی از این مشکلات به زودی حل میگردد و خصوصاً مالیات از سوی اداره مستوفیت کاهش پیدا مینماید.
سیف الاسلام، والی طالبان در بامیان به دویچه وله گفت که زنان در این ولایت میتوانند مصروف کار باشند و کدام ممانعت و مشکل امنیتی وجود ندارد.
وی افزود:«کدام مشکلی برای شان نیست و کل شان صبح به دکانهای شان میروند و شب به خانههای شان برمیگردند و تا به حال کدام مشکل امنیتی و یا مشکل دیگری ایجاد نشده است.»
برک، نمد، قالین، گلیم، خورجین، فرشهای سنتی، خامک دوزی، گل دوزی، مهرهدوزی، واسکت و پردههای تزئینی سنتی از مشهورترین صنایع دستی میباشد که در مناطق مرکزی افغانستان تهیه میگردد.
تصویر: صنعتی که بامیان را شهری رنگین کرده است
صنایع دستی زنان بامیان با آنکه تا چند سال پیش به دلیل نبود بازار فروش مناسب، با رکود مواجه شده بودند، اینک از اعتبار خاصی در بازارهای ملی و بین المللی برخوردار شده اند؛ علاوه براین این کالاها بامیان را رنگین ساخته است.
عکس: DW/Z. Ahmadi
در حال حاضر این صنایع، بر علاوه بازار های داخلی، به بازارهای خارجی از جمله هند، تاجیکستان، ترکیه و ایران نیز راه یافته و با استقبال گرم شهروندان این کشورها روبرو شده اند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
شماری از تاجران این کشورها برای خریداری این صنایع دستی و فروش آنها در بازارهای بزرگ بین المللی، علاقه مندی نشان داده اند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
گردشگرانی که به بامیان سفر می کنند نیز، صنایع دستی زنان این ولایت را به عنوان سوغات و یادگار سفر خریداری کرده و به کشورهای خود می برند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
بیشترین خریداران داخلی صنایع دستی بامیان را زنان بویژه دختران جوان تشکیل می دهند. لباس های سنتی که با طرح های مختلف دوخته می شوند، طرفداران زیادی در میان آنان یافته است.
عکس: DW/Z. Ahmadi
هم اکنون شمار زیادی از باشندگان بامیان نیز، برای تزئین خانه های شان از صنایع دستی ای که در این ولایت تولید می شوند، استفاده می کنند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
صنایع دستی منحصر به فرد بامیان سبب شده اند تا این ولایت به عنوان یکی از شهرهای خلاق جهان در بخش فرهنگ بومی و صنایع دستی انتخاب شود.
عکس: DW/Z. Ahmadi
رشد این صنایع توانسته است در بهبود وضعیت اقتصادی خانواده های روستایی در بامیان، موثر واقع شود.
عکس: DW/Z. Ahmadi
بافت قالین، گلیم، خورجین، برگ، نمد، فرش های سنتی، سوزن دوزی، خامک دوزی و دوخت لباس های سنتی، از مهمترین صنایع دستی زنان بامیان به شمار می روند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
با آنکه مراحل تولید صنایع دستی، کاری بسیار سخت و دشوار است، اما در بیشتر اوقات، برای برخی از زن ها نوعی تفریح به حساب می آید.
عکس: DW/Z. Ahmadi
هم اکنون ده ها انجمن زنانه در زمینه رشد صنایع دستی در بامیان فعالیت دارند.
عکس: DW/Z. Ahmadi
شماری از زنان می گویند در صورتی که صنایع دستی در طرح های مناسب و با رنگ های متفاوت ساخته شوند، از جایگاه خوبتری در بازارهای بزرگ بین المللی برخوردار خواهند شد.
عکس: DW/Z. Ahmadi
تولید کنندگان صنایع دستی در بامیان، خواهان حمایت و سرمایه گذاری دولت و موسسات کمک کننده در این راستا هستند.