بامیان: روی آوردن دختران محروم از تحصیل به کشت گلخانهای
اسحق اکرمی
۱۴۰۲ شهریور ۱, چهارشنبه
دهها زن و دختر در مناطق مرکزی افغانستان بعد از محرومیت از مکتب و تحصیل به ایجاد گلخانهها روی آورده اند تا هم به اقتصاد خانواده کمک کنند و هم با ایجاد مصروفیت از مشکلات روانی به دور بمانند.
اعلانات بازرگانی
محدودیتها و ممنوعیتهای وضع شده از سوی طالبان باعث شده است که بسیاری زنان و دخترانی که در گذشته مصروف تحصیل یا کار بودند خانهنشین شوند. شماری از این زنان و دختران در ولایت بامیان از روی مجبوری به پرورش سبزی و ترکاری روی آورده اند.
فاطمه، باشنده دره فولادی مرکز بامیان تازه از صنف دوازدهم فارغ شده بود و میخواست وارد دانشگاه شود که تحصیلات عالی به روی دختران و زنان بسته شد.
فاطمه میگوید که به دلیل محرومیت از تحصیل و بیکاری و همچنان به هدف کمک به اقتصاد خانواده گلخانهای به مساحت ۲۰ متر در ۶ متر را با همکاری بنیاد انکشافی آقاخان ایجاد کرد و حالا سالانه سه فصل حاصل به دست میآورد.
فاطمه به دویچه وله گفت: «در فصل زمستان سبزیجات کشت میکنم، در فصل بهار نهالی کشت میکنم و در حالا بادرنگ کشت نموده ام. به اقتصاد خانواده ما زیاد کمک کرده است.»
دو خواهر فاطمه که پیش از مسدود شدن مکاتب در صنوف دهم و یازدهم درس میخواندند حالا با او در این گلخانه همکاری میکنند. این دختران سبزیجات و بادرنگ را از گلخانه جمعآوری مینمایند و بعد برادر آنها آن را به بازار میبرد و به سبزی و ترکاریفروشان میفروشد.
فاطمه میگوید: «بادرنگ را کیلوی ۲۰ افغانی میفروشیم و سالانه بیش از ۱۰۰ هزار افغانی عاید داریم. این پول را برای نیازمندیهای خانه به مصرف میرسانیم و از کارهای خود خوشحال هستیم.»
فاطمه و دو خواهرش هرچند خرسند اند که از این طریق مخارج خانواده را تامین میکنند، اما رویای شان این است که دروازه مکاتب و دانشگاهها باز شوند تا به تحصیل خود ادامه بدهند.
مریم، خانم ۴۰ ساله وقتی دید که دخترش دیگر مکتب رفته نمیتواند، به ابتکار مشابه دست زد و هشت ماه میشود همراه با دخترش یک گلخانه را به پیش میبرند.
مریم میگوید: «من هشت ماه میشود که یک گلخانه را ایجاد کرده ام. انواع مختلف ترکاری کشت نمودم. مثل بادرنگ، بادنجان رومی، نیشپیاز، گندنه و مُلی سرخک.»
مسئولان اداره زراعت و مالداری طالبان در ولایت بامیان میگویند که در یک سال گذشته علاقمندی زنان به ایجاد گلخانهها در این ولایت افزایش یافته است.
محمد اشرف نیطاقی، آمر زراعت این ولایت به دویچه وله گفت که بیش از ۲۰۰ گلخانه زراعتی در این ولایت فعال میباشد که اکثر کارمندان آنها زنان اند.
نیطاقی افزود: «تنها در یک سال گذشته بنیاد انکشافی آقاخان و دیگر موسسات ۱۰۰ گلخانه برای زنان ایجاد کرده اند. این گلخانهها در اقتصاد محلی خانوادهها کمک نموده است و اکثر کارهای این گلخانهها توسط زنان انجام میشود.»
رونق ایجاد گلخانههای خانگی توسط بانوان در بامیان
05:20
کارشناسان زراعتی و اقتصادی میگویند که ایجاد چنین گلخانهها برای زنان و دختران بسیار مفید و با ارزش میباشد و زمینه کار را برای آنان فراهم میسازد.
از جانب دیگر، در افغانستان که اکثریت جمعیت آن از فقر رنج میبرند و بیش از ۲۸ میلیون نفر به غذای کافی دسترسی ندارند، نبود تنوع غذایی یک مشکل بزرگ است. اما بخشی از تنوع غذایی را میتوان با ایجاد گلخانهها تامین کرد.
دولت شاه پویش، استاد زراعت در دانشگاه بامیان به دویچه وله گفت: «بسیاری مردم به سبزی تازه دسترسی ندارند. ایجاد این گلخانهها سبب میشود که خانوادهها به سبزی و ترکاری دسترسی داشته باشند و همچنان تنوع غذایی به وجود بیاید و به مصونیت و امنیت غذایی کمک میکند.»
به گفته پویش، کار کردن زنان و دختران در گلخانهها باعث میگردد که مشکلات روحی و روانی به وجود آمده از وضعیت کنونی برطرف گردد و اندکی آرامش پیدا کنند.
تصویر: نمایشگاه صنایع دستی و تولیدات محلی در بامیان
نمایشگاه صنایع دستی و محصولات محلی برای حمایت از زنان تجارت پیشه و کسبه کار به مدت دو روز در ولایت بامیان راه اندازی شده است، اما زنان اجازه بازدید از این نمایشگاه را ندارند.
عکس: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
بازدیدکنندگان همه مرد هستند
نمایشگاه تولیدات محلی روز چهارشنبه، ۲۱ جون، از سوی بنیاد انکشافی آقاخان با همکاری آمریت صنعت و تجارت اداره طالبان در مرکز بامیان راه اندازی شده است.
عکس: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
حمایت از زنان تجارت پیشه بدون بازدیدکنندگان زن؟
نعیم رضایی، آمر صنعت و تجارت اداره طالبان در بامیان به دویچه وله گفت که هدف از راه اندازی این نمایشگاه، معرفی صنایع دستی و محصولات محلی و همچنان حمایت از زنان تجارت پیشه و کسبه کار ولایت بامیان میباشد. رضایی گفت: «این اولین نمایشگا صنایع دستی امسال میباشد که با آغاز فصل گردشگری در این ولایت راه اندازی میشود.»
عکس: Mukhtar Sultany
لباسهای خامک دوزی
قیمت این لباسهای هزارگی از پنج الی ۱۰ هزار افغانی میباشد و اکثر خریداران این لباسهای خامک دوزی، افغانهای خارج از کشور میباشند.
عکس: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
صنایع دستی زنان
در این نمایشگاه زنان تجارت پیشه تولیدات دستی خود مانند لباس، کلاه، یخن و دامن خامکدوزی، واسکت، برگ، چپن، نمد و دستکول را به نمایش گذاشته اند.
عکس: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
نمایش لباس زنانه
بعد از محرومیت دختران و زنان از آموزش و تحصیل، تعداد بیشتری به صنایع دستی روی آورده اند.
عکس: Mukhtar Sultany
حمایت بانکداران از کسبه کاران
در بخش محصولات محلی و لبنیات، قروت، چکه، ماست، روغن زرد، دوغ، قیماق و مسکه نیز به نمایش گذاشته شده است. شماری از بانکداران نیز در یک غرفه حضور یافتند و حمایت شان را از کسبه کاران اعلام کردند.
عکس: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
شکایت زنان تجارت پیشه از نبود بازار
زینب کریمی، یکی از زنان تجارت پیشه میگوید که خرید و فروش صنایع دستی آنان بستگی به تعداد گردشگران داخلی و خارجی دارد و در فصل بهار و تابستان فروشات شان رونق پیدا میکند. خانم کریمی گفت: «قبل از سقوط، فروشات ما خیلی خوب بود، گردشگران خارجی میآمدند و از صنایع دستی ما خرید میکردند، اما در دو سال گذشته فروشات ما کم شده است و در فصل زمستان ضرر میکنیم.»
عکس: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
لباس زنانه و نبود بازدیدکنندگان زن
این لباسها محصول کار زنان و دختران اند، اما حضور دختران و زنان در بازارها به دلیل محدودیتهای طالبان شدیداً کاهش یافته است. در این نمایشگاه زنان بازدیدکننده حضور نداشتند.
عکس: Mukhtar Sultany
رجوع دختران محروم از تحصیل به صنایع دستی
بعد از اینکه طالبان مانع کار و تحصیل زنان شدند، شماری زیادی از دختران و زنان به کار های مالداری و صنایع دستی روی آورده اند، تا از یک طرف از مشکلات روحی و روانی نجات یابند و از جانب دیگر در تامین معیشت خانواده کمک کنند.
عکس: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
دکان به جای دانشگاه
مینا ابراهیمی در امتحان کانکور ۱۴۰۱ به دانشگاه علوم طبی کابل راه یافته بود، اما بعد از این که طالبان دروازه دانشگاهها را به روی دختران بستند، او مجبور شده است که یک دکان صنایع دستی باز کند. مینا ابراهیمی به دویچه وله گفت: «من بیکار بودم، یک دکان صنایع دستی را که قبلآ یک همسایه ما در آن کار میکرد و ایران رفت، من به کرایه گرفتم و مصروف فروشات هستم.»
عکس: Mukhtar Sultany
فشار روانی بر دختران
خانم ابراهیمی میگوید بعد از اینکه طالبان مانع تحصیل و کار زنان شدند، شماری از همصنفیها و دختران روستایش با مشکلات روحی و روانی روبرو شده اند.
عکس: Mukhtar Sultany
گردشگری سومین منبع عایداتی مردم بامیان
بامیان با داشتن مناظر زیبایی طبیعی، ساحات تاریخی و فرهنگی، سالانه میزبان بیش از دو صد هزار گردشگر داخلی و خارجی بود. اما بعد از اینکه طالبان در ماه اگست سال ۲۰۲۱ به قدرت رسیدند، حضور گردشگران خارجی کم شده است که تاثیر منفی بالای کار و بار زنان تجارت پیشه گذاشته است.