آیا زنان افغان دیگر حق شکایت از خشونت مردان را ندارند؟
شعیب تنها شکران
۱۴۰۱ خرداد ۲۷, جمعه
شماری از زنان در هرات ادعا می کنند که حق درج شکایت رسمی از خشونت مردان در اداره های عدلی و قضایی اداره طالبان را ندارند. نصب پوسترهای تبلیغاتی طالبان که زنان "بی حجاب" را به "حیوان" تشبیه کرده اند، بحث برانگیز شده است.
عکس: Javed Tanveer/AFP
اعلانات بازرگانی
شماری از زنان و فعالین مدنی افغانستان نصب پوسترهای تبلیغاتی طالبان مبنی بر حجاب اجباری و تشبیه زنان با "حیوانات" در ولایات مختلف کشور را به شدت محکوم نموده و آن را خلاف ارزش های اسلامی و حقوق بشری خواندند.
اداره امر به معروف و نهی از منکر طالبان با نصب پوسترهای تبلیغاتی در برخی از ولایات کشور از جمله در قندهار، زنانی را که حجاب توصیه شده آنان را رعایت نمی کنند، به حیوان تشبیه کرده است.
آزیتا یک فعال حقوق زنان در هرات به دویچه وله گفت: «بنرهایی که طالبان در ولایات مختلف کشور از جمله قندهار نصب کردند و زنان بی حجاب را به حیوان تشبیه نمودند، کاری بسیار نادرست است که به کرامت انسانی ضربه می زند.» وی اضافه کرد: «از زمانی که طالبان بر افغانستان تسلط یافتند، اکثریت اعلامیه های شان علیه زنان بوده و به نحوی حقوق اولیه زنان را پایمال کرده است. ما شدیدا نگران وضعیت جاری در افغانستان هستیم و آینده تاریکی را برای زنان پیش بینی می کنیم.»
در این اعلانات طالبان که در نقاط مختلف شهر قندهار نصب شده، از زنان خواسته شده حجاب شرعی را رعایت کنند. در بعضی از این تابلوها گفته شده است "زنان مسلمانی که حجاب را رعایت نکنند، سعی در شباهت با حیوانات دیگر را می کنند".
سخنگوی وزارت امر به معروف طالبان در گفتگو با دویچه وله گفته که هدف شان "زینت زنان در حجاب و پوشش اسلامی است و این حیوانات هستند که لباس ندارند".
محمد صادق عاکف مهاجر، سخنگوی این وزارت به دویچه وله گفت" «تنها در قندهار نیست؛ بلکه در تمامی ولایات افغانستان برای آگاهی عامه از سوی وزارت ما از این تبلیغات استفاده شده تا خواهران ما بیشتر در باره حجاب تشویق شوند؛ چون حجاب حکم خداوند است.»
اما وی به این باور نیست که در این پوسترهای تبلیغاتی به کرامت انسانی بانوان توهین شده است: «چنین نیست که به خانم ها صفت حیوان بکار رفته باشد، بلکه گفته شده انسان باید از حیوان تفاوت داشته باشد؛ چون حیوانات بی حجاب است. برای خانم ها حجاب زیور و زینت است.»
طالبان پوشش کامل بدن زنان به شمول صورت و دستان را حجاب شرعی می خوانند. حجاب اجباری و محدودیت های وضع شده این گروه بر زنان انتقادهای بین المللی را به دنبال دارد.
افغانستان در حال سقوط آزاد از زمان تصرف قدرت توسط طالبان
از زمانی که طالبان قدرت را تصرف کرده اند، افغانستان در عرصه بینالمللی منزوی شده و وضعیت این کشور روز به روز وخیمتر میشود. نیمی از جمعیت کشور در مصیبت فقر گرفتار اند و محدودیتهای طالبان بر زنان همواره بیشتر میشود.
عکس: Ahmad Sahel Arman/AFP
کمبود مواد غذایی
بررسیهای برنامه جهانی غذا نشان میدهد که نزدیک به نیم جمعیت افغانستان گرسنگی حاد را تجربه میکنند و به مواد غذایی امدادی وابسته اند. این تصویر مردمی را نشان میدهد که کمکهای فراهم شده توسط چین را دریافت میکنند. یک سخنگوی ملل متحد با ابراز این که ۱۹.۷ میلیون نفر در افغانستان گرسنگی را تجربه میکنند، گفت: «گرسنگی به میزان بیسابقهای در سراسر این کشور ادامه دارد.»
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/IMAGO
خشکسالی و بحران اقتصادی
افغانها در سراسر کشور از خشکسالی و بحران اقتصادی رنج میبرند. انتیا وب، کارشناس ملل متحد گفته است که برنامه جهانی غذا تنها امسال به ۲۲ میلیون نفر کمکرسانی کرده است. او گفته است که ملل متحد برای ادامه برنامههای امدادی خود به ۱.۴ میلیارد دالر پول نیاز دارد.
عکس: Javed Tanveer/AFP
محدودیتهای روزافزون و نظارت در روی جادهها
طالبان گفته اند که این بار نظر به دوره قبلی شان از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ حکومت معتدلتری تشکیل میدهند، اما حقوق بشری مردم، به خصوص زنان و دختران شدیداً محدود شده است. زنان و دختران از جمله از آموزش ثانوی و سفر بدون محرم مرد منع شده و باید در بیرون از خانه برقع بپوشند یا صورت خود را بپوشانند. برای تحمیل این قواعد، پستههای بازرسی ایجاد شده است مانند این پسته در کابل.
عکس: Ali Khara/REUTERS
اعتراض به محدودیتها، با وجود خطر بازداشت
با وجود سرکوب و خشونت طالبان علیه معترضان، زنان به شکلی از اشکال به اعتراضهای خود علیه فرمانهای طالبان ادامه میدهند. در تظاهراتی که علیه اجباری شدن برقع در کابل برگزار شده بود، یکی از معترضان گفت: «ما میخواهیم به ما باید به عنوان انسان نگریسته شود، نه بردگان محصور در گوشه خانه.» معترضان همچنین شعار میدادند که «برقع حجاب من نیست.» در گذشته به تکرار زنان معترض از سوی طالبان بازداشت شده اند.
عکس: Wakil Kohsar/AFP
۱۵ دالر برای یک برقع
یک فروشنده برقع در کابل میگوید که در روزهای نخست بعد از نشر این فرمان طالبان، قیمت برقع در بازار ۳۰ درصد افزایش یافته است. او میگوید که با گذشت چند روز، وقتی دکانداران متوجه شدند که تقاضای زیادی برای برقع وجود ندارد، قیمت آن دوباره کاهش یافته است. او گفت: «از نظر طالبان برقع خوب است، اما برای زنان برقع آخرین گزینه است.»
عکس: Wakil Kohsar/AFP
ممنوعیت طعامخوری مشترک در رستورانتها؟
هفته گذشته صاحبان رستورانتهای شهر هرات گفتند که طالبان آنها را از پذیرش مهمان در بخشهای خانوادگی، جایی که مردان و زنان خانوادهها به صورت مشترک غذا صرف میکردند، منع کرده اند. هرچند مقامهای محلی طالبان در هرات این ممنوعیت را تائید کرده بودند، مقامهای طالبان در کابل این دستورالعمل را رد کردند.
عکس: WANA NEWS AGENCY/REUTERS
واکنش جامعه بینالمللی
این محدودیتهای وضع شده از سوی طالبان واکنشهای انتقادی جامعه بینالمللی را در پی داشته است. وزرای خارجه گروه هفت اخیراً در اعلامیهای گفتند: «ما وضع تدابیر فزاینده محدودکننده را محکوم میکنیم. آنها گفتند که برای برای لغو این محدودیتها بر زنان و دختران «باید گامهای عاجلی برداشته شوند.»
عکس: Ali Khara/REUTERS
7 عکس1 | 7
محدودیتی تازه در هرات
شماری از زنان در ولایت هرات نشان ادعا می کنند که زنان از این به بعد حق درج شکایت رسمی علیه مردان را در ارگان های عدلی و قضایی ندارند.
گل افروز نام مستعار زنی است که اخیرا به دلیل خشونت شوهرش به یکی از حوزه های امنیتی طالبان در هرات مراجعه کرده است. او به دویچه وله گفت: «هفته گذشته توسط شوهرم شدیدا لت و کوب شدم و به حوزه امنیتی نزدیک خانه مان مراجعه کردم؛ متاسفانه مامورین حوزه با من برخورد بدی داشتند و گفتند حق نداری پیش ما شکایت کنی و به محکمه بروی.» وی افزود: «من ناامید شدم، چون همیشه از سوی شوهرم بالایم خشونت صورت می گیرد. نمیدانم چه کاری باید بکنم. دیگر نهادی نیست که به شکایت ما زنان توجه نماید و این عواقب خوبی نخواهد داشت.»
اما مقام های طالبان در هرات می گویند زنان حق دارند در مقابل خشونتی که علیه آنان صورت می گیرد به ارگان های امنیتی، عدلی و قضایی شکایت کنند؛ به شرطی که محرم شرعی شان در اداره های امنیتی، سارنوالی و یا محکمه همراه شان باشد.
مولوی نعیم الحق حقانی، سخنگوی طالبان در ولایت هرات به دویچه وله گفت: «از زمانی که طالبان بر افغانستان مسلط شدند، تلاش بر این بوده تا به مشکلات حقوقی شهروندان، از جمله زنان به گونه درست رسیدگی شود. اما امارت اسلامی از زنانی که دعوای حقوقی علیه مرد و یا کسی دیگری دارند، خواسته تا با محرم شرعی شان به ارگان های مربوطه مراجعه کنند.»
مرسل احمدی یکتن از فعالین حقوق بشر در ولایت هرات گفت: «حقوق زنان در افغانستان روز به روز در حال پایمال شدن است و زنان از همه عرصه های اجتماعی رانده شده اند.» وی افزود: «ما از جامعه جهانی سوال می کنیم که چرا بعد از این همه تلاش در عرصه رشد زنان در أفغانستان، حالا ما را تنها گذاشته و زنان باید این بار سنگین را به تنهایی تحمل کنند.»
با گذشت ۱۰ ماه از تسلط طالبان بر افغانستان، هیچ کشوری تا کنون اداره این گروه در کابل را به رسمیت نشناخته است. یکی از خواسته های عمده جامعه جهانی از طالبان، احترام به حقوق بشر، حقوق شهروندان، حقوق زنان و فراهم نمودن زمینه آموزش و کار برای آنان است.
نخستین نانوایی زنانه در قندهار
در این نانوایی در ولایت قندهار ۵۰ زن روزانه نزدیک به ۵ هزار قرص نان میپزند. نانهای پخته شده در این نانوایی در دیگر نواحی قندهار به فروش میرسند. زنان کارگر در این نانوایی از کار شان راضی هستند.
عکس: M. Usman Barakat
منبع عایداتی خانواده
تورپیکی یکی زنان کارگر در این نانوایی قندهار است. وی همسرش را در جنگ های اخیر از دست داده است و به تنهایی مسئولیت پرورش و نگهداری شش فرزندش را بر عهده دارد. وی که به تنهایی نان آور خانواده است، روزانه در این نانوایی بیش از صد نان می پزد.
عکس: M. Usman Barakat
مکان مناسب کار برای زنان
این نانوایی در ولایت قندهار از سوی یک شرکت خصوصی ساخته شده است. در این نانوایی ۵۰ زن کار میکنند و معیشت خانوادههای شان را تامین میکنند.
عکس: M. Usman Barakat
فشارهای اقتصادی بر زنان
قدریه خرسند است که توانسته در این نانوایی کار پیدا کند . او می گوید که وضعیت اقتصادی خانواده ها بسیار خراب است و بار سنگین فشار اقتصادی را بیشتر زنان به دوش می کشند. وی تاکید می ورزد که در کنار شرکت های خصوصی باید حکومت طالبان و سازمان های بین المللی برای بهبود وضعیت اقتصادی زنان دست به کار شوند تا خانواده ها از مشکلات اقتصادی رهایی یابند.
عکس: M. Usman Barakat
سرمایه گذاری خصوصی
هدایت الله عزیزی، معاون شرکت خصوصی عزیزی گروپ به دویچه وله می گوید که این نانوایی را به خاطری ایجاد کرده است که وضعیت اقتصادی خانوادهها در نتیجه سقوط نظام جمهوریت بسیار وخیم شده است.
عکس: M. Usman Barakat
«هم ثواب هم خرما»
عزیزی میگوید که هرچند این نانوایی سود زیادی ندارد، اما بسیار خوشحال است که زنان بیسرپرست مصروف کار شده اند و میتوانند در تامین معیشت خانوادههای شان کمک کنند.
عکس: M. Usman Barakat
تقسیم کار
به گفته عزیزی در این نانوایی ۵۰ زن در بخش پختن نان و ده تن در تهیه خمیر و دیگر کارها مصروف اند. علاوه بر این، مردان در بخش بسته بندی و توزیع نان در نقاط مختلف شهر قندهار کار میکنند.
عکس: M. Usman Barakat
بیکاری و ناداری
این ۵۰ زن در حالی در این نانوایی در ولایت قندهار کار می کنند که بسیاری مردم در افغانستان در وضعیت بد اقتصادی به سر می برند و از افزایش بهای مواد خوارکی در بازار های این کشور به ستوه آمده اند.
عکس: M. Usman Barakat
توزیع نان
این زنان در این نانوایی روزانه در حدود ۵ هزار قرص نان میپزند و این نانها مطابق یک برنامه ریزی منظم در تمامی نواحی شهر قندهار برای فروش انتقال انتقال داده میشود.
عکس: M. Usman Barakat
درخواست سرمایه گذاری بیشتر
بسیاری مردم خواستار سرمایه گذاری بیشتر از سوی سکتور خصوصی و تاجران هستند. آنان از بازرگانان می خواهند که برای حمایت از مردم دست به چنین ابتکارهایی بزنند.