آیا تغییر اقلیم آغاز شده است؟ آیا باران های بسیار شدید و چندین روزه، مواجه شدن اراضی وسیع با سیلاب ها، توفان ها و گردبادهای پیهم که ویرانی های عظیمی را بر جا می گذارند، علایم تغییر اقلیم هستند؟ محققان مجدانه تلاش می کنند تا بر اساس رویدادهای خاصی ناشی از آب و هوا، پی ببرند که آیا تغییر اقلیم سبب این رویدادها شده است، یا خیر.

با آن هم پژوهشگران تردیدی ندارند که تغییر اقلیم خطر وقوع رویدادهای شدیداً ناگوار آب و هوا را سبب می شود. آنها در یکی از تحقیقات خود 12 سانحۀ طبیعی سال 2012 را بررسی کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که نیم این رویدادها بر اثر تغییر اقلیم بودند.

به این ترتیب گرمایش زمین طور مثال عامل موج گرمای شدید و خشکسالی در ایالات متحدۀ امریکا گفته شده است. گرمای هوا در ماه جولای سال 2012 در آنجا بیسابقه بود. افزون بر آن در نتیجۀ باران کم، حاصلات جواری و گندم شدیداً خساره دید. هزاران ماهی در رودخانه های خشک شده مردند و گاوها در مزارع خشک و بی علف دیگر چیزی برای خوردن نداشتند.

یخچال های منطقۀ قطب شمال در سال 2012 به گونۀ بی نظیری آب شدند. پژوهشگران اقلیم اطمینان می دهند که این مسأله استثنایی نبوده است، بلکه تحولی است که در نتیجۀ چندین تابستان بسیار گرم به بار آمده است. آنها می گویند که تغییر اقلیم مسبب آن بوده است.

سندی بزرگترین و بیسابقه ترین توفانی بود که شمال شرق ایالات متحدۀ امریکا را درنوردید. پهنای حلقۀ ابر به 3000 کیلومتر می رسید. حتی در مناطق استوایی گردبادها به چنین وسعتی نمی رسند. سندی به خاطری آن چنان نیرو گرفته بود که اقیانوس اطلس در سال 2012 به گونۀ غیر معمولی گرم بود. پژوهشگران اقلیم پس از تحقیقات خود تغییر اقلیم را عامل آن خواندند.

در مورد رویدادهای ناگوار دیگر ناشی از آب و هوا، پژوهشگران زیاد مطمین نیستند. به قول آنها وقوع باران ها و سیلاب های شدید در اروپا، چین، جاپان و آسترالیا بیشتر تحولات و نوسان های طبیعی می باشند.

خشکسالی فاجعه بار در سومالیا و کینیا نیز برای پژوهشگران بیشتر تصادفی و ناشی از نوسان های طبیعی است، نه از اثر تغییر اقلیم. اما آنها می گویند که در این مورد اطمینان کامل ندارند، زیرا شمردن تغییر اقلیم به مثابۀ علت اصلی سانحه های شدید ناشی از آب و هوا، کار دشواری است.

اقلیم پدیدۀ پیچیده و مغلقی است. عوامل رویدادهای جهانی بیشتر از آن هستند که دقیقاً بتوان گفت چه چیزی رخ می دهد. واقعیت این است که اقلیم تغییر می خورد. نقش نسبی انسان ها در این تغییر نیز یک واقعیت است. واقعیت دیگر هم این است که تغییر اقلیم سبب دگرگونی های دیگری در روی زمین نیز می شود؛ از جمله سطح آب دریاها بالا می آید و جزایر در خطر نابودی قرار می گیرند.

همچنان مرجان ها، صدف ها و حلزون های دریایی نیز با خطر مواجهند، زیرا از اثر کثرت کاربن دای اکساید، آب اقیانوس ها اسیدی می شود و این به منحل شدن قشر آهکی بدن این حیوانات منجر می گردد. اینها همه واقعیت ها هستند. اما خطرناک آن است که دانشمندان پیشگویی های دقیقی ارایه کنند، مثلاً بگویند که در دقیقاً چند سال بعد حرارت دقیقاً چند درجه بیشتر می شود و سطح بحر دقیقاً چند سانتی متر بالا می رود.

از 15 سال به این طرف از افزایش تغییر اقلیم سخن گفته می شود؛ اما حرارت هوا در جهان، برعکس آنچه پژوهشگران برجستۀ اقلیم ادعا می کنند، بلند نمی رود. آنها در گزارش تحقیقی خود توضیح می دهند که اقیانوس ها احتمالاً بیشتر از آنچه انتظار می رود، گرما را جذب می کنند. این عامل در تئوری های قبلی نقشی نداشت.

نظرخواهی ها نشان داده اند که شمار کسانی که "نگران" تغییر اقلیم هستند، رو به کاهش است. این احتمالاً نتیجۀ قدرت نمایی های زیاد و اظهارات پیهمی است که گویا کرۀ زمین نابود می گردد. از آن است که اعتبار علم، به ویژه سلامتی سیارۀ ما در معرض خطر قرار می گیرد.