در سه هفته اخیر ارزش افغانی در برابر دالر کاهش یافته است. سه هفته پیش یک دالر با 57 افغانی تبادله می‌شد، ولی در یک هفته اخیر یک دالر در بدل بیش از 60 افغانی در بازار مبادله می‌شود.

افزایش نرخ دالر سبب بالارفتن قیمت‌ها در بازارها می‌شود و به تناسب صعود نرخ دالر، قیمت اجناس نیز بلند می‌رود. اما مقام‌های بانک مرکزی می‌گویند کاهش ارزش پول افغانی بر نرخ اجناس تاثیری نداشته است.

مقام‌های بانک استدلال می‌کنند که تاجران افغان اموال وارداتی را با دالر خریداری نمی‌کنند چنانچه بیشترین تبادله پولی در تجارت افغانستان با کلدار هندی، کلدار پاکستانی، ریال ایرانی و سایر بانک نوت‌ها صورت می‌گیرد، به همین دلیل افزایش نرخ دالر سبب قیمتی در بازارهای افغانستان نشده است.

خان افضل هده‌ وال سرپرست بانک مرکزی افغانستان روز دوشنبه (4 جوزا/25 می) در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: «اوضاع فعلی خارج از کنترول بانک مرکزی نیست. ما مراقب اوضاع هستیم، حالات زیر کنترول ما است، نرخ حقیقی افغانی پایین نیامده است. وظیفه اساسی بانک مرکزی ثبات قیم در برابر کالاها و در برابر خدمات می‌باشد.»

بانک مرکزی افغانستان می‌گوید نرخ دالر در برابر تمام اسعار خارجی بلند رفته و طوری نیست که تنها پول افغانی ارزشش را از دست داده باشد. آقای هده وال گفت که به همین دلیل، نرخ اجناس در بازارها بلند نرفته است. او افزود که بانک مرکزی توان عرضه دالر در بازار برای حفظ توازن ارزش افغانی را دارد ولی چون این کاهش نرخ، موقتی است، بانک مرکزی نمی‌خواهد به صورت کاذب و زودگذر ارزش افغانی را بلند ببرد.

حفظ قیمت‌ها

براساس سیاست پولی در افغانستان، بانک مرکزی هر هفته بیش از 30 میلیون دالر را به بازار عرضه می‌کند. افزایش دالر در بازار سبب می‌شود تا از کاهش نرخ افغانی جلوگیری شود.

مقام‌های بانک مرکزی می‌گویند این بانک براساس تغییر نرخ تبادله اسعار عمل نمی‌کند بلکه وظیفه اصلی‌اش حفظ ثبات پولی است تا نرخ اجناس در برابر پول افغانی بلند نرود. آقای هده وال گفت: «بانک مرکزی به اندازه کافی منابع در در دسترس خود دارد. هر وقتی که قیمت جنس یا قیمت کالاها تغییر می‌کند که بر مردم افغانستان تاثیر گذار باشد، آن وقت است که ما در بازار مداخله می‌کنیم.»

اما شهروندان افغانستان می‌گویند که کاهش ارزش افغانی در برابر دالر سبب افزایش قیمت‌ها در بازار شده است. تاجران و صاحبان فروشگاه‌ها می‌گویند مجبورند اجناس شان را گرانتر بفروشند تا برای خرید دوباره کالا ضرر نکنند.

حشمت‌الله صاحب یک مغازه در کابل گفت: «در کار و بار فرق آمده است. قیمتی شده است. پیش از این اگر جنسی را به 50 افغانی می‌خریدیم به 60 افغانی می‌فروختیم اما حالا 20 افغانی قیمت شده است.»

کاهش نرخ افغانی بیشتر از دیگر اقشار جامعه، کارگران روزمزد را متاثر کرده است. این کارگران می‌گویند درامد روزانه یک کارگر 300 افغانی است و با کاهش نرخ افغانی هیچ تغییر در مزد آن‌ها به میان نیامده است در حالی که قیمت‌ها در بازار افزایش یافته است.

سید آغا یک باشنده کابل گفت: «مردم غریب هیچ چیز خریده نمی‌توانند به خاطری که قیمتی شده، قیمت‌ها بالا رفته ولی عایدات هیچ تغییری نکرده است.»

‌کاهش کمک‌ها

افغانستان یک کشور صادراتی نیست تا ارزش پولش را با صادرات و فروش تولیدات حفظ کند. مصارف حکومتی در این کشور به کمک‌های جهانی وابسته است و هرگونه کاهش در این کمک‌ها می‌تواند بر اقتصاد این کشور تاثیرگذار باشد.

اتاق تجارت و صنایع افغانستان می‌گوید یکی از دلایل کاهش ارزش افغانی کاهش کمک‌های بین‌المللی است. هاشم رسولی، سخنگوی اتاق تجارت به دویچه وله گفت که بانک مرکزی پیش از این هر هفته دوبار در روزهای یک شنبه و سه شنبه 50 تا 60 میلیون دالر در بازار لیلام می‌کرد تا ارزش افغانی را حفظ کند ولی در ماه‌های اخیر مقدار دالری که بانک مرکزی لیلام کرده، کاهش یافته و تا 27 تا 30 میلیون دالر رسیده و روند لیلام نیز با تاخیر انجام می‌شود که سبب کاهش ارزش افغانی شده است.

دلیل اصلی کاهش در توزیع دالر از سوی بانک مرکزی کاهش کمک‌ها عنوان شده است. سرپرست بانک مرکزی نیز در کنفرانس خبری روز دوشنبه گفت کشورهای کمک کننده باید به وعده‌های‌شان عمل کنند و کمک‌هایی را که وعده شده‌اند به افغانستان بپردازند.