روند خروج نیروها از افغانستان زمانگیر است و جو بایدن رئیس جمهور امریکا زمان را از دست می دهد. وی آنقدر به مهلت تعیین شده نزدیک شده که از روی ناچاری باید حداقل برنامه خروج ۲۵۰۰ نیروی امریکایی از افغانستان را برای چند ماه به تعویق اندازد.

مرتبط:  بایدن گزینه‌ها برای تمدید حضور نظامی در افغانستان را باز گذاشت

طالبان تهدید کرده اند که اگر نیروها بر اساس زمانبندی توافقنامه آوردن صلح به افغانستان که با امریکا امضا کرده اند، از کشور خارج نشوند، حملات شان را بر نیروهای خارجی از سر می گیرند. این امر باعث به خطر افتادن روند حمایت از ارتش افغانستان و افزایش تلفات نیروهای امنیتی خواهد شد.

بایدن در اواخر ماه مارچ پیشنهاد کرد که خروج نیروها و تجهیزات ناتو تا اول ماه می میلادی، حتی با همکاری شرکای ائتلاف نیز از نظر منطقی مشکل خواهد بود. وی گفت: «رعایت ضرب الاجل خروج اول ماه می سخت خواهد بود. فقط از نظر دلایل تاکتیکی، بیرون آوردن نیروها کار سختی است.» وی اضافه کرد: «اگر ما انجا را ترک کنیم، این کار را به روشی امن و منظم انجام خواهیم داد.»

هشدار فرماندهان نظامی

جیمز استاویدیس، دریاسالار بازنشسته نیروی بحری ایالات متحده که از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ به عنوان فرمانده ارشد ناتو خدمت می کرد، گفته که خروج سریع از افغانستان در این مرحله عاقلانه نیست. استاویدیس روز چهارشنبه به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: «گاهی اوقات تصمیم نگرفتن خودش به تصمیم تبدیل می شود؛ مثل قضیه زمانبندی خروج در اول ماه می. محتاطانه ترین اقدام تمدیدی شش ماهه و تلاش برای وادار ساختن طالبان به تحقق وعده هایشان است.» به باور وی اساسا "اجازه عقب نشینی نیروها مبتنی بر شرایط در خزان می باشد".

از جهت های زیادی بر بایدن فشار وارد می شود. وی از سال ها پیش استدلال کرده که مقابله با چین و روسیه باید در اولویت قرار گیرد و ماموریت افغانستان باید کوچک تر شده و بر مبارزه با تروریسم تمرکز کند. وی حتی زمانی که معاون رئیس جمهور اوباما بود، زمانی که دستور افزایش نیروها در افغانستان صادر شد، چنین واکنشی نشان داد.

از جانب دیگر افسران سابقه و فعلی ارتش امریکا هشدار می دهند، خروج در زمانی که طالبان از موضع قوی و حکومت از موضعی شکننده روی صلح مذاکره می کنند، می تواند دست آوردهای ۲۰ سال گذشته را به خطر اندازد. انستیتوت مطالعات افغانستان که یک گروه کارشناسی مختلط است، در گزارشی که در ماه فبروری نشر کرده، نوشته است: «خروج نه تنها امریکا را از رهگذر تروریسم آسیب پذیرتر می سازد، بلکه تاثیرات فاجعه باری بر افغانستان و منطقه خواهد داشت که هیچ کدام از بازیگران کلیدی به شمول طالبان آن را نمی خواهند.»

این گروه به ریاست جنرال جوزف دانفورد، فرمانده بازنشسته نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، به جو بایدن پیشنهاد کرده که زمانبندی خروج نیروها را ترجیحا با دست یافتن به توافقی با طالبان، فراتر از ماه می تمدید کند. به باور این گروه اگر نیروها بمانند، ادامه جنگ افغانستان به نام بایدن رقم می خورد. تصمیم وی، در حال حاضر و در ماه های پیش رو ادامه حمله نظامی نیروهای امریکایی به افغانستان در سال ۲۰۰۱ به عنوان پاسخی به حملات یازدهم سپتمبر القاعده در امریکا را مشروعیت خواهد بخشید؛ حملاتی که گفته شده توسط این گروه به رهبری اسامه بن لادن از خاک افغانستان طراحی شده بود.

مرتبط: «بایدن می‌خواهد ابقای نیروهای ضد تروریسم را در افغانستان بررسی کند»

بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی اش در سال ۲۰۲۰ گفته بود که اگر به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده امریکا انتخاب شود، ممکن است ماموریت مبارزه با تروریسم را در افغانستان ادامه دهد، اما همزمان می خواهد به جنگ افغانستان "پایانی مسئولانه ببخشد" تا تضمین شود که نیروهای امریکایی دوباره مجبور نشوند به آنجا بروند. مذاکرات صلح بین حکومت افغانستان و طالبان که اخیرا متوقف شده، به عنوان بهترین امیدواری برای پایان جنگ دیده می شوند، اما تاکنون پیشرفت اندکی داشته اند.

به تعویق انداختن خروج نیروهای امریکایی خطر شدت گرفتن جنگ را به همراه دارد؛ چراکه طالبان براساس توافقنامه ماه فبروری ۲۰۲۰ با اداره دونالد ترامپ حملات شان بر نیروهای امریکایی و ناتو را متوقف ساختند، اما برعکس حملات بر نیروهای امنیتی افغان و تاسیسات دولتی را افزایش دادند که باعث افزایش تلفات غیرنظامیان نیز شده است.

بر اساس همین توافقنامه طالبان تعهد کرده اند که تضمین کنند تا از خاک افغانستان برای انجام حملات تروریستی استفاده نشود و مذاکرات صلح با حکومت افغانستان را آغاز کنند؛ در مقابل امریکا نیز متعهد شده که نیروهایش را تا اول ماه می از افغانستان خارج کند.

بازنگری توافقنامه و افزایش خشونت ها

وقتی بایدن در جنوری وارد کاخ سفید شد، از مهلت اعلام شده برای خروج نیروها آگاه بود و ترجیح داد برای این کار وقت بگذارد. یک مانع بزرگ تدارکات خروج است؛ زیرا بایدن تصمیم خود را با مشاوره طولانی با کابینه و متحدانش به تعویق انداخت. خروج هزاران سرباز و تجهیزات شان از افغانستان در سه هفته آینده تحت تهدید بالقوه شورشگری طالبان، از نظر فنی غیرممکن نیست، اما وعده بایدن برای عجله نکردن را نقض می کند.

اداره بایدن پس از روی کار آمدن، اعلام کرد که توافقنامه امریکا با طالبان را بازنگری می کند؛ چراکه این گروه به خشونت ادامه داده و رابطه اش را با سازمان تروریستی القاعده قطع نکرده است. جن پسکی، سخنگوی کاخ سفید روز چهارشنبه تاکید کرده که مهلت تعیین شده برای خروج توسط اداره قبلی امریکا تعیین شده و تصمیمی بغرنج بوده است.

سخنگوی کاخ سفید افزوده که جو بایدن رئیس جمهور امریکا هنوز هم به راه حلی برای قضیه افغانستان فکر می کند: «این تصمیمی مهم است؛ چراکه وی (جو بایدن) باید آن را در مشاوره نزدیک با متحدان و تیم امنیت ملی امریکا در اداره خودش تصویب کند.» پسکی اضافه کرد: «ما می خواهیم به وی وقت بدهیم تا این کار را انجام دهد.»

بایدن در سخنرانی اش در مورد افغانستان گفته که می خواهد از فرماندهان نظامی اش بیشتر معلومات به دست آورد؛ افرادی مثل جنرال فرانک مک کنزی، رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده که بارها اعلام کرده که طالبان به تعهدات شان در توافقنامه فبروری ۲۰۲۰ کاملا پایبند نیستند. طالبان بارها این اتهامات را رد کرده اند و امریکا را به نقض توافقنامه متهم کرده اند.

مک کنزی و دیگران گفته اند که سطح خشونت ها برای گرفتن یک تصمیم سیاسی دوامدار در افغانستان هنوز هم بسیار بالا می باشد. کانگرس امریکا برای کاهش نیروها در افغانستان محتاطانه برخورد می کند و سال گذشته به وضاحت پنتاگون را از استفاده از بودجه برای کاهش نیروها به زیر ۴۰۰۰ نفر منع کرد؛ اما پس از آنکه ترامپ در پی شکست در انتخابات دستور کاهش تا سقف ۲۵۰۰ نفر را صادر کرد، پنتاگون آن را عملی کرد. ترامپ با توشیح آن موانع قانونی را دور زد.

RSh/NA (AP)