این سیاست مهاجرت بریتانیا مناقشه برانگیز شده است. قرار بود روز سه شنبه اولین پرواز انتقال پناهجویان غیرقانونی از بریتانیا به رواندا انجام شود که در میان آنان پناهجویان افغان، عراقی و سوریایی شامل بودند.

اما پریتی پاتل، وزیر داخله بریتانیا علیرغم این حکم محکمه گفت: «آماده سازی برای پرواز بعدی اکنون آغاز می‌شود».

بر اساس قراردادی که در ماه اپریل بین بریتانیا و رواندا امضا شد، بریتانیا قصد دارد تعدادی از مهاجرانی را که "غیرقانونی" با قایق‌های کوچک وارد بریتانیا می ‌شوند، به رواندا بفرستد تا در آنجا به درخواست پناهندگی آنها رسیدگی شود. در صورتی که درخواست پناهندگی آنان قبول شود، به جای بازگشت به بریتانیا، در این کشور افریقایی خواهند ماند.

حکومت بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا می‌گوید این طرح راهی مشروع برای محافظت از جان ‌انسان ها و خنثی کردن باندهای جنایتکاری است که مهاجران را به سفرهای پرخطر در کانال مانش تشویق می کنند.

سازمان های حقوق بشری استدلال می کنند که این طرح از قانون پناهندگی پس از جنگ جهانی دوم اقتباس شده است. آنها این طرح را غیرقابل اجرا و غیرانسانی خوانده و گفته اند که با این طرح فقط پول هدر می رود. بریتانیا برای اجرایی ساختن این طرح ۱۵۰ میلیون دالر به رواندا پول داده است.

محکمه بریتانیا هفته گذشته از توقف اولین پرواز خودداری کرده بود. اواخر روز سه شنبه محکمه حقوق بشر اروپا که ۴۶ کشور از جمله بریتانیا عضویت آن را دارند، حکم داد که یک مرد پناهجوی عراقی که قرار بود در این هواپیما باشد، به دلیل "خطر واقعی و آسیب غیرقابل جبران" نباید پرواز کند. این حکم به دیگر پناهجویان در این پرواز نیز اندکی فرصت مهیا کرده است.

ترز کافی، وزیر کابینه بریتانیا گفت که حکومت از این حکم "متعجب و ناامید" شده است. او به اسکای نیوز گفت: «فکر می‌کنم مردم از اینکه قضات اروپایی حکم قاضی های بریتانیایی را رد کردند، شگفت‌زده خواهند شد».

برخی از قانونگذاران حزب حاکم محافظه کار می گویند که بریتانیا باید از عضویت در محکمه حقوق بشر اروپا مستقر در اشتراسبورگ، که بریتانیا در ایجاد آن کمک کرده است، خارج شود.

رای محکمه اروپایی تصمیم قاضی های بریتانیا را که از توقف پرواز امتناع کردند، رد نکرد. این محکمه به پرونده یک پناهجویی رسیدگی کرد که قرار بود در این پرواز به رواندا منتقل شود. قرار است تا پایان ماه جولای در محکمه بریتانیا روی قانونی بودن یا نبودن این طرح حکومت تصمیم گرفته شود.

فرانسیس سواین، یک وکیل حقوق بشر که نماینده یکی از افرادی است که قرار است به رواندا فرستاده شود، از حکومت خواست قبل از سازماندهی هر گونه پرواز اخراج، منتظر تصمیم نهایی محکمه بریتانیا بماند. او گفت: «من به این فکر می‌کنم که چه از نظر مالی و یا حقوقی آیا ارزشش را دارد که یکی از این پروازهای بسیار گران قیمت را دوباره سازماندهی کنیم؟ در حالی که این بار به دلایل قانونی بسیار ناموفق بوده ‌اند.»

حکومت بریتانیا می ‌گوید از پناهجویانی که از مسیرهای مهاجرتی تایید شده می‌آیند، استقبال می‌کند؛ اما می ‌خواهد باندهای قاچاق انسان را که گذرگاه‌های خطرناک کانال مانش را اداره می‌کنند، از کار بیاندازد. اما سازمان های حقوق بشری و گروه های حامی پناهجویان و مهاجران به این اشاره می کنند که هیچ راه قانونی تایید شده ای برای آمدن پناهجویان به بریتانیا وجود ندارد؛ به استثنای کسانی که از اوکرایین فرار می کنند یا افغان هایی که به بریتانیا انتقال داده می شوند. بریتانیا درخواست های پناهندگی کمتری نسبت به کشورهای اروپایی مانند فرانسه و آلمان دریافت می کند.

همچنین نگرانی هایی در مورد بدرفتاری با مهاجران در رواندا، پرجمعیت ترین کشور افریقا وجود دارد. در حالی ‌که رواندا در گذشته محل نسل‌کشی بود و در سال ۱۹۹۴ صدها هزار نفر در آن کشته شدند، حکومت بریتانیا استدلال می‌کند که این کشور از آن زمان به این سو به دلیل ثبات و پیشرفت اقتصادی شهرت خوبی به دست آورده است. منتقدان می گویند که این ثبات به قیمت سرکوب سیاسی مردم به دست آمده است.

سال گذشته بیش از ۲۸ هزار مهاجر از طریق کانال مانش وارد بریتانیا شدند که این رقم  در سال قبلی اش فقط هشت هزار و ۵۰۰ نفر بود. امسال نیز حدود ۱۰ هزار نفر از این مسیر وارد این کشور شده اند. تاکنون ده ها پناهجو در این مسیر خطرناک غرق شده اند؛ از جمله ۲۷ نفر در ماه نوامبر بر اثر واژگون شدن قایق شان جان باختند.

روز سه شنبه بیش از ۴۴۰ نفر با قایق های کوچک به سواحل جنوب انگلیس رسیدند؛ از جمله یک زن باردار در ماه های آخر حاملگی و خانواده هایی که کودک به همراه داشتند.

با وجود توقف اولین پرواز، دولت رواندا اعلام کرده که از سیاست مهاجرتی و طرح بریتانیا حمایت کرده و با آن همکاری می کند. گروه های حامی مهاجران می گویند بعید است که طرح رواندا مانع سفرهای پرخطر پناهجویان به بریتانیا شود.

مهاجرنیوز