براي بسياري يگانه امکاني که خود را ازفقر شديد نجات دهند، يافتن کاري درعربستان سعودي وسايرکشورهاي خليج است.

درمجموع دست کم يک ونيم مليون مستخدم خانگي درکشورهاي خليج مورد بد رفتاري شديد قرارمي گيرند وتحميل اين بدرفتاري دراين کشورها امر معمولي است. دربرخي موارد حتا آنها کشته مي شوند. نانسي وييوا همکار دويچه وله درخاورميانه وافريقاي شمالي سرگذشت فاطمه عثمان يک خانم مستخدم کنيايي را درعربستان سعودي چنين گزارش مي کند:

"من تازه براي اشغال کارم به آنجا آمده بودم. من نمي دانستم که زن صاحبخانه تا طبقه چهارم مرا دنبال کرده بود. من مي خواستم درآنجا رختهاي شسته را آويزان کنم. من نه اورا ديده بودم ونه مي دانستم که کسي درپشت سرم خپ خپ آمده است ومرا از برنده به پايين مي اندازد. مي دانيد چه مي گويم ؟ ناگهان احساس کردم که تيله شدم وفقط چند ثانيه بعد در پايين افتاده بودم. وبد تراينکه پس از آنکه او مرا تيله کرد وازبرنده پايين انداخت، فرياد مي کشيد ... " مرد"..." مرد"... فقط با لطف خداوند هنوز من زنده هستم، زيرا من درحوض آب بازي افتاده بودم."

فاطمه عثمان که 26 سال دارد وازمردم کينيا است، اين لحظه را هرگز فراموش نمي کند. درنتيجه اين حادثه او درتمام زندگي اش معيوب شده است ونياز به کمک ديگران دارد. اکنون او به کمک اعضاي خانواده اش زندگي مي کند. او يک سال پيش خانواده اش را درکنيا، درجستجوي تامين يک آينده بهتر ترک گفته وبه عربستان سعودي رفته بود. او آرزو داشت ازاين طريق بتواند به خانواده اش ازنگاه مالي کمک کند. به جاي آنکه او بتواند به خانواده اش چنين کمکي کند، اکنون مخارج تداوي اش او را به خاک نشانده است. او ازاينکه ديگر نمي تواند به خانواده اش کمک کند، احساس گناه مي نمايد.

" اکثراً من نمي توانم بخوابم. پس ازآن حادثه من دوباره به کنيا آمده ام ومثل يک طفل خرد شده ام. من خود را بارگردن خانواده ام مي دانم که فقيراند. من ازاين ناحيه رنج مي کشم. "

فاطمه عثمان فکرمي کرده است که با رسيدن به عربستان سعودي به حيث معلم استخدام مي شود. يک مرکز کاريابي مشکوک درکينيا چنين اعلان کاري داده بود. يک کارمند اين مرکز کاريابي دررياض او را ازميدان هوايي با خود برد. پس ازآن پاسپورتش را از او گرفت. درست بعد ازآن فاطمه عثمان فهميد که او را به حيث پيشخدمت درخانه اي به کارمي گمارند که به او حقوق ومعاشي داده نمي شود. او دريک شبانه روز 18 ساعت کارمي کرد ووقت کمي براي خوابيدن داشت. درعربستان سعودي صاحب خانه اکثر فاطمه عثمان را لت وکوب مي کرد وپسرصاحب خانه براو تجاوز جنسي مي کرد.چنين رفتاري با اکثر زنان ديگري نيز صورت مي گيرد که براي کارکردن به عربستان سعودي مي آيند .

" من بايستي به طور باورنکردني اي قبول مي کردم که مردم فقير درحقيقت هيچ حقي ندارند. ...آنها حق داشتند... آنها مرا ازنگاه روحي تخريب کردند. من همه اينها را فراموش کرده نمي توانم. من فراموش نمي توانم که آنها با من چيها که نکردند. آنها مرا به يک بيمار رواني تبديل کردند".

بنابرارزيابي سازمان حقوق بشر موسوم به « ديده بان حقوق بشر» درعربستان سعودي حدود يک ونيم مليون دختربه حيث پيشخدمت درخانه ها کارمي کنند. ازجمله دست کم 900 هزارنفرآنها وضع مشابه به فاطمه عثمان دارند.ازاينرو سازمان ديده بان حقوق بشر ازحکومت رياض تقاضا کرده است تا قانون کار تازه اي را تصويب کند. تابدين ترتيب بتوان ازپامال شدن حقوق بشردرقسمت زنان پيشخدمت درخانه ها جلوگيري کرد. درحال حاضر پيشخدمتهاي خانگي درعربستان سعودي ازهرگونه حقوقي محروم مي باشند. آنها دريک محيط بي قانون زندگي مي کنند وکدام دسترسي به محکمه کار ندارند. کريستوف ولکه ازسازمان ديده بان حقوق بشر بخش آلمان دراين ارتباط مي گويد:

" مشکل مستخدمان خانگي مشکلي است که تنها به عربستان سعودي محدود نمي شود، بلکه دربسياري نقاط جهان وقبل ازهمه در کويت وامارات متحده عربي وجود دارد. عربستان سعودي صرفاً يکي ازبزرگترين کشورهاي منطقه نيست که درآن شمار زياد مستخدمان خانگي وجود دارد، بلکه همچنان عربستان سعودي ازجمله کشورهايي است که دفاع ازحقوق انساني درآنجا کمتر انکشاف يافته است."

مشکل مستخدمان خانگي درعربستان سعودي وسايرکشورهاي خليج يک مشکل ساده نيست ونمي توان با سايرمشکلات وسختيها مقايسه اش کرد. شکل ونحو برخورد با مستخدمان خارجي درکشورهاي سلطنتي اسلامي شبه جزيره وخليج قسماً به بردگي شباهت دارد. سيستم « کافله » يا اصول « ضمانت» براي کسب ويزا درعربستان سعودي، به کارفرما حق مي دهد که پاسپورت مستخدم خارجي اش را از او بگيرد. . بدون پاسپورت يک دخترمستخدم نه مي تواند کشور را ترک بگويد ونه مي تواند کارفرمايش را تغييربدهد. بسياري کساني که دراين کشورها کارمي کنند، خواندن ونوشتن را بلد نيستند وراجع به حقوق شان نيز چيزي نمي فهمند. دراين جمله شمار زيادي زناني شامل اند که نه کدام آموزش خاص ديده اند ونه لسان عربي را مي دانند. براي مدافعان حقوق بشر اين بدان معنا است که هنوزهم کارهاي بيشتري بايد انجام داده شوند.

نانسي وييا/ رسول رحيم

ويراستار: سيدروح الله ياسر