حکومت افغانستان حدود یک ماه قبل برنامه توزیع گندم و بعد از آن توزیع نان خشک را برای خانواده‌های نیازمند این کشور عملی کرد که این برنامه‌ها با مشکلات زیاد همراه بود و آیا برنامه دسترخوان ملی می‌تواند به گونه شفاف عملی شود و کمک به نیازمندان واقعی برسد؟

محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در افتتاح برنامه دسترخوان ملی با تایید فساد در عملی شدن این برنامه، گفت: «در شرایط اضطراری که خطر گرسنگی مردم را تهدید می‌کند باید خطر ضایعات را نیز بپذیریم.»

رئیس جمهور افغانستان برنامه دسترخوان ملی را یک گام دیگر در راستای قرارداد اجتماعی دولت و ملت دانست و گفت: دولت تصمیم داشت در برنامه دسترخوان ملی برای خانواده‌های نیازمند پول نقد توزیع کند اما به دلیل نبود آمار مشخص و دقیق این تصمیم را لغو کرده و اکنون مواد غذایی و مواد اولیه توزیع می‌شود.

آقای غنی تاکید کرده گفت برنامه دسترخوان ملی را موسسه‌ها و شوراهای محلی مردمی نظارت می‌کنند و هر کس در این برنامه تخطی یا فساد کند با آنها برخورد قانونی صورت می‌گیرد.

در برنامه دسترخوان ملی آرد؛ برنج، لوبیا، روغن و صابون دستشویی برای خانواده‌های نیازمند و متضرر از ویروس کرونا کمک صورت می‌گیرد.

از سوی دیگر امرالله صالح معاون اول ریاست جمهوری افغانستان در روز افتتاح این برنامه گفت: «برنامه دسترخوان ملی در دو مرحله اجرا می‌شود که در مرحله نخست برای ۱.۶ میلیون خانواده در ۱۳ هزار روستا، ۱۲۳ ولسوالی، در ۳۴ ولایت اجرا می‌شود که هزینه این مرحله ۸۶ میلیون دالر می‌باشد.

به گفته‌ای آقای صالح برنامه دسترخوان ملی در مرحله دوم برای ۲.۵ میلیون خانواده در ۲۲ هزار روستا، ۲۳۵ ولسوالی در۳۴ ولایت با هزینه ۱۵۸ میلیون دالر اجرا می‌شود.

معاون اول ریاست جمهوری افغانستان تاکید کرد که با عملی شدن برنامه دسترخوان ملی، حدود ۹۰ درصد نفوس افغانستان از این برنامه مستفید می‌‍شوند.

اما شهروندان افغانستان از اجرا برنامه دسترخوان ملی خوشبین نیستند و می‌گویند که کمک در افغانستان به نیازمندان واقعی نمی‌رسد و افراد فاسد درصد بلند از کمک‌ها را حیف و میل می‌کنند.

محمد نبی باشنده کابل گفت: «در سال جاری با شیوع ویروس کرونا در افغانستان، حکومت برنامه توزیع گندم و نان خشک را برای خانواده‌های نیازمند عملی کرد اما بیشتر این کمک‌ها به خانواده‌های نیازمند نرسید و توسط افراد مافیا حیف و میل شد.»

صدف باشنده دیگر کابل گفت: «کمک در برنامه دسترخوان ملی به نیازمندان واقعی نمی‌رسد و تنها کسانی از این کمک مستفید می‌شوند که واسطه در ادارات دولتی داشته باشند.»

اما رضا باشنده دیگر کابل می‌گوید: «من از عملی شدن برنامه دسترخوان ملی خوشبین هستم چرا که اگر فساد هم صورت گیرد، حداقل درصدی این کمک‌ها به نیازمندان می‌رسد که همین قدر هم از هیچ خوب است.»

در همین زمینه نیلوفر ایوبی رئیس انستیتوت رسانه و حکومتداری خوب به دویچه وله گفت: «توزیع نان خشک و گندم در افغانستان با فساد همراه بود و هیچ امکان ندارد که برنامه دسترخوان ملی به گونه شفاف عملی شود و هرکس به اندازه توان خود در این برنامه فساد خواهد کرد.»

ایوبی تاکید کرده گفت که بهترین طریق کمک به نیازمندان واقعی در افغانستان "کوپن" است که اگر حکومت از این طریق برنامه دسترخوان ملی را عملی کند، کمک به طوری نسبی به خانواده‌های نیازمند واقعی می‌رسد.

انستیتوت رسانه و حکومتداری خوب با شیوع ویروس کرونا هر ماه برای ده‌ها خانواده کمک مواد غذایی می‌کند.

از سوی دیگر ظهرالدین جان‌آغا نماینده پارلمان افغانستان به دویچه وله گفت: «من انتظار دارم که برنامه دسترخوان ملی همانند توزیع نان خشک و گندم غیر شفاف عملی نشود، بلکه کمک به افراد و خانواده‌ها نیازمند واقعی برسد.»

این نماینده پارلمان افغانستان در ادامه می گوید که بهتر است، نمایندگان شورای ملی و جامعه مدنی از اجرا برنامه دسترخوان ملی نظارت کنند تا زمینه فساد گرفته شود.

برنامه دسترخوان ملی پس از برنامه توزیع نان خشک و گندم برای خانواده‌های نیازمند در افغانستان عملی می‌شود اما فساد عمده‌ترین نگرانی از عدم رسیدن کمک به نیازمندان واقعی حساب می‌شود.