در سر آغاز این همایش سه روزه مجازی لحن سخنرانان آشتی جویانه، مسالمت آمیز و اما همچنان تعمق برانگیز بود و اینکه از دست دادن گسترده میراث های فرهنگی چقدر عمیق بوده و چه وزنه ای در حال حاضر دارد.

در این همایش که بیش از ۴۰ دانشمند و پژوهشگر از سراسر جهان اشتراک داشتند، همچنان به این سوال پرداخته شد که چرا هنوز هم تقاضاهای برگرداندن میراث های فرهنگی مستعمره های سابق اروپایی ها زمانگیر است.

این دانشمندان ضمن بحث بر محور گذشته های دور و اختلافات میان موزیم ها و جوامع مبدای آثار فرهنگی، رد پای این آثار را جستجو نموده و به این مورد پرداختند که چرا این آثار هنوز هم به طور نا عادلانه ای در این موزیم ها باقی مانده و به وارثان اصلی برگردانده نشده اند. همچنان دانشمندان اشتراک کننده در این اجلاس در این مورد که «بازگرداندن» این آثار چه اهمیتی می تواند برای جوامع مبدای آنها داشته باشند، در ادامه سه روز اخیر مذاکره نمودند.

تحلیل و بررسی گذشته استعمار

مونیکا گوترز، وزیر مشاور امور فرهنگی آلمان در سخنرانی اش اشاره کرد که «مسیر راه شماری از آثار تاریخی» از عصر استعمار آلمان تحت بررسی قرار دارند.

او تأکید کرد که این موضوع همچنان باید در آینده نیز در اولویت های سیاست های فرهنگی جا داده شود و همچنان در اینجا در آلمان نیز.

 او افزود: «در اینجا ما در رابطه به تحلیل و بررسی گذشته استعماری هم در عرصه سیاسی و هم در عرصه اجتماعی هنوز در آغاز راه قرار داریم.»

 یکی از موارد «آغاز راه» این است که مرکز میراث‌های فرهنگی از دست رفته در آلمان برای این همایش ۵۰۰ تن را دعوت کرده است. این مرکز که مقر آن در شهر ماگدِبورگ آلمان است تا حال برای حمایت از ۴۰ پروژه مجموعاً حدود ۴/۴ میلیون یورو هزینه کرده است.

یکی از مسایل مهم این اجلاس سه روزه در برلین بازپس دهی آثار و گنجینه های فرهنگی صحرای بزرگ افریقا به کشورهای واقع در این حوزه می باشد. براساس گمانه زنی ها میان ۸۰ تا ۹۰ درصد میراث های فرهنگی این نواحی در موزیم های کشورهای غربی اند. حین عصر استعمار آثار زیادی به طور غیر قانونی خریداری شده اند و در مجموعه های جمع آوری شده اروپایی ها جا یافته اند. از چندین سال به اینسو تحرکاتی در موزیم های اروپایی در این زمینه محسوس اند و اما تا زمانی که کلاً اروپایی ها حاضر به گفتگو برای بازپس دهی این آثار به وارثان اصلی آنها گردند، راه درازی در پیش است.

والبرت .جی . سی، استاد دانشگاه فریدریش شیلر در شهر ینای آلمان و دانشگاه میکیلا در ایتوپیا، در سخنرانی اش درست به همین مورد پرداخته است. به گفته او قبل از این در دهه ۱۸۷۰ کشور اتیوپیا واقع در شرق افریقا خواهان آثار تاریخی دینی یا مقدس شده بود که در موزیم های اروپایی اند. شماری از این آثار تا هنوز به اتیوپیا داده نشده اند. او افزود: «این به مفهوم تضعیف قدرت اتیوپیا و تعریف خودی از قدرت در اتیوپیا و مردم این کشور می باشد».

 اینکه از این همایش و ناکامی ها در قبال برگرداندن آثار فرهنگی کشورهای مستعمره سابق اروپایی چه نتیجه گیری خواهد شد، امروز جمعه ۱۹ نوامبر در پایان این اجلاس محسوس خواهد بود. با آنهم اکثر اشتراک کننده های این همایش در روزهای نخست برگزاری این همایش نیز به این باور بودند که برای تحلیل انتقادی گذشته استعماری این کشورها باید کارهای بیشتری انجام یابند.

نویسنده: اشتیفیس انابلهِ

برگردان: نادیه فضل