شرکت‌های لیزنگ، که هواپیماهای مسافربری خود را به اجاره می‌دهند، امید ندارند که هواپیما های مستقر خود در روسیه را دوباره بدست بیاورند. با وضع تعزیرات غرب علیه روسیه، این شرکت ها وادار ساخته شدند که تا روز دوشنبه (۲۸ مارچ ۲۰۲۲) قراردادهای خود را با خطوط هوایی روسیه پایان بدهند. هرچند این اقدامات تقریباً یک ماه پیش اعلام گردیده بود، اما خطوط هوایی روسیه تا حال هواپیماهای اجاره شده را برنگردانده اند.

ولودیمیر بیلوتکاچ، پروفیسور مدیریت ترافیک هوایی در انستیتوت تکنالوژی سنگاپور، می گوید: «می ترسم که شاهد بزرگترین سرقت هواپیما در تاریخ هوانوردی ملکی باشیم.»

همچنان هنریک هولولای، مدیر کل کمیسیون اتحادیه اروپا در امور حمل و نقل، گفته است که هواپیما های اجاره شده، که در روسیه مانده اند، «از مالکان قانونی آنها دزدیده شده اند». به قول وی بخش بزرگی از جمع بیشتر از ۴۰۰ هواپیما، به ارزش تقریباً ده میلیارد دالر، احتمالاً از دست خواهد رفت.

روسیه در واکنش به تحریم غرب در این زمینه، با سرعت یک مبنای قانونی را ایجاد کرد که مانع متوقف ساختن اجباری استفاده از این هواپیما ها توسط خطوط هوایی روسی می گردد. هواپیما های اجاره شده، به منظور حفظ گواهینامه های لازم ایمنی، از نو در روسیه ثبت گردیدند، کاری که طبق قوانین بین المللی مجاز نیست. هولولای این عمل روسیه را یک نقض جدی کنوانسیون شیکاگو در مورد هوانوردی بین المللی ملکی خواند. حکومت روسیه گفته است که بیشتر از نصف جمعاً ۵۱۵ هواپیمای اجاره شده را در فهرست خود ثبت کرده است.

دستیابی در خارج از کشور

 

با آنکه مقامات مسئول در برمودا و آیرلند گواهی نامه های قابلیت پرواز هواپیما های اجاره شده را به تعلیق درآورده اند و این هواپیما ها در حقیقت اجازه پرواز ندارند، اکثریت این هواپیماها برای پرواز های داخلی در روسیه به کار گرفته می شوند و پرواز های بین المللی با آنها تا حد زیادی فلج ساخته شده است، زیرا همینکه هواپیماهای اجاره یی در خارج فرود بیاند، احتمال مصادره آنها وجود دارد. کمیسیون اتحادیه اروپا همه هواپیماهای را که روسیه را ترک می کنند، ردیابی کرده و در زمینه مصادره این هواپیما ها، با مقامات کشورهای مربوطه همکاری می کند. هولولای در یک «وبینار» (سیمینار شبکه جهانی انترنتی)، که توسط اداره هوانوردی اتحادیه اروپا «یورو کنترول» برگزار شده بود، گفت: «ما در فعالیت بازپس گیری همچو هواپیماها بسیار موفق بوده ایم.» به اساس گزارش خبرگزاری روسی انترفکس، در هفته گذشته میلادی ۷۸ هواپیمای اجاره شده، در خارج از روسیه ضبط شدند.

اما چه کسی مسئول پرداخت خسارات است؟ هرچند این هواپیماها بیمه شده اند، اما به اساس تخمین کارشناسان، شرکت های لیزنگ یا اجاره دهنده، به دلیل خسارات بسیار هنگفت، شاید سال های زیادی از طریق محکمه ها برای دریافت جبران خسارات از شرکت‌های بیمه تلاش کنند. این خسارات حدود ۱۱ میلیارد دالر تخمین زده می شود. حتی اگر هواپیماهای اجاره شده پس از مدتی بازگردانده شوند، در مورد ارزش آنها شک وجود می داشته باشد، زیرا نخست باید سوابق کنترول منظم تخنیکی و استفاده از پرزه های اصلی برای تعمیر آنها باید ردیابی شده بتواند. ارسال پرزه های اصلی برای انواع هواپیما های ایربس و بوئینگ به روسیه نیز شامل فهرست تعزیرات اتحادیه اروپا علیه روسیه است.

به باور براد دایلی، یکی از مدیران شرکت التون، پیامد ها برای شرکت های منفرد لیزنگ در حدی نیست که منجر به فلج گردیدن فعالیت این شرکت ها گردد، زیرا این شرکت ها کمتر از ده درصد هواپیما های خود را به خطوط هوایی روسیه اجاره داده اند. او افزوده است که برعکس بازار کار هوانوردی تجاری ملکی در روسیه در آینده متضرر می گردد، زیرا اعتبار شرکت های روسی در سطح بین المللی لطمه می خورد.

برخی از خطوط هواپیمایی خصوصی روسیه گفته اند که می خواهند هواپیما های اجاره شده را بازگردانند، اما چنین اقدامی باید از سوی حکومت روسیه تصویب گردد.