شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، گفت که دهلی نو طالبان افغانستان را «تحریک» کرده است، در حالی که خواجه محمد آصف، وزیر دفاع او، کابل را به عنوان "نماینده هند" توصیف نمود.

افغانستان و پاکستان پس از چندین روز درگیری مرزی و حملات هوایی، روز یکشنبه به آتش‌بس فوری توافق کردند.

پاکستان و هند، که رقیبان اصلی همدیگر اند، از زمان تجزیه شبه قاره هند در پایان حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷، بارها باهم درگیر جنگ بوده‌اند.

این دو کشور همچنین مدت‌هاست که ادعاهایی مبنی بر دامن زدن به ستیزه‌جویی در خاک یکدیگر به عنوان بخشی از تلاش ادعایی بی‌ثبات‌سازی، مطرح می‌کنند.

اما در ماه‌های اخیر، اسلام‌آباد با احتیاط نظاره‌گر نزدیکی هند به افغانستان تحت کنترل طالبان بوده است، حتی با وجودی‌که روابط خودش با کابل به شدت رو به وخامت گذاشته است.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

بهبودی روابط دیپلماتیک بین افغانستان و هند با ورود وزیر امور خارجه طالبان به دهلی نو در ۹ اکتبر به اوج خود رسید. این اولین سفر یک رهبر ارشد طالبان از زمان بازگشت این گروه به قدرت در سال ۲۰۲۱ به دهلی نو بود.

در حالی که هند فرش سرخ را برای امیرخان متقی، وزیر تحت تحریم سازمان ملل متحد هموار می‌کرد، انفجارهایی کابل و یک بازار در نزدیکی مرز پاکستان را لرزاند.

وحید فقیری، کارشناس افغان در امور روابط بین‌الملل گفت که این بهبودی روابط بین هند و طالبان، پاکستان را مجبور به واکنش کرده است.

او گفت که "دهلی نو با دعوت از وزیر امور خارجه طالبان برای یک هفته مذاکره، قصد داشت تنش جاری بین پاکستان و افغانستان را تشدید کند."

در حالی که انفجارهای ۹ اکتبر رسماً بدون مسئولیت باقی ماندند، اداره طالبان، اسلام آباد را به یک تهاجم "بی‌سابقه" متهم کرد و با حمله خود در مناطق مرزی تلافی کرد.

این امر سبب شد که بیش از یک هفته حملات توپخانه‌ای مرگبار و حملات پهپادی در مناطق مرزی و شهر کابل رخ دهند که بدترین خشونت بین این دو همسایه جنوب آسیا در سال‌های اخیر دانسته می‌شود.

«سرزنش همسایگان»

اداره طالبان و پاکستان که پیش از خروج ایالات متحده از افغانستان در سال ۲۰۲۱ متحد هم بودند، پس از بازگشت طالبان به قدرت، روابط شان به سردی گرایید.

در ابتدا، اسلام‌آباد لحنی خوش‌بینانه داشت و فیض حمید، رئیس سازمان استخبارات پیشین پاکستان، به طور عمومی اطمینان داد که «همه چیز خوب خواهد شد.»

اما از آن زمان به بعد، اسلام‌آباد به طور مداوم مقامات طالبان را به فراهم کردن پناهگاه امن برای گروه‌های شبه‌نظامی مانند طالبان پاکستانی متهم کرده است؛ زیرا حملات تروریستی مرگبار در پاکستان افزایش یافته اند.

طالبان پاکستان و گروه‌های وابسته به آن در عقب بسیاری از خشونت‌ها دانسته می‌شوند که عمدتاً نیروهای امنیتی پاکستان را هدف قرار می‌دهند.

یک منبع امنیتی پاکستان به خبرگزاری فرانسه گفت که تنها در ماه اکتبر، بیش از ۱۰۰ پرسنل امنیتی و افسر پولیس در حملات انجام شده توسط "مهاجمان از افغانستان" کشته شدند.

تشدید خشونت‌ها و حملات در پاکستان منجر به آغاز کمپاین گسترده اخراج مهاجران افغان از این کشور شده است. مقامات پاکستانی مهاجران افغان در این کشور را به دست داشتن در افزایش ناامنی و جرایم متهم کرده و در ماه های اخیر هزاران تن را به افغانستان اخراج کرده اند.

ملیحه لودهی، دیپلمات سابق پاکستانی گفت که سفر وزیر امور خارجه طالبان به دهلی نو ممکن است "تحریک‌کننده" بوده باشد، اما انگیزه انتقام‌جویی پاکستان نبوده است.

وی افزود: "عامل اصلی خشم و ناامیدی پاکستان از مقامات طالبان، امتناع آنها از مهار تحریک طالبان پاکستان است."

ارتش پاکستان همچنین دهلی نو را به حمایت از تحریک طالبان پاکستان متهم کرده است.

وزارت امور خارجه هند این اتهام را رد کرده و در عوض پاکستان را به تلاش برای فرار از مسئولیت آشفتگی داخلی و مشکلات امنیتی خود متهم می‌کند. این وزارت گفت: «این یک رویه قدیمی پاکستان است که همسایگان خود را به خاطر شکست‌های داخلی خود سرزنش کند.»

ابراز همبستگی طالبان با هند

پراوین دونتی، تحلیلگر گروه بین‌المللی بحران گفت که در ابتدا توجیه خوش‌رفتاری بین دهلی نو و کابل در هند دشوار بود. زیرا استقبال از یک گروه اسلام‌گرا در تضاد با ملی‌گرایی هندوی محبوب نخست وزیر نارندرا مودی قرار داشت.

عدم حضور خبرنگاران زن در کنفرانس مطبوعاتی اولیه در جریان سفر متقی نیز انتقادات شدیدی را برانگیخت، اما به گفته دونتی، افکار عمومی زمانی تغییر کرد که وزیر خارجه طالبان در مورد حمله تروریستی ۲۲ اپریل در پهالگام کشمیر، با هند ابراز «همبستگی» کرد.

آن حمله در منطقه کشمیر، جنگی چهار روزه بین این دشمنان مسلح به سلاح هسته‌ای را تسریع کرد و دهلی نو، اسلام‌آباد را به حمایت از تروریست‌ها متهم کرد.

ابراز همبستگی وزیر خارجه طالبان شاید برای او در هند طرفدارانی را جذب کرده باشد. اما این امر اسلام‌آباد را خشمگین کرد، چرا که بیانیه مشترک، منطقه مورد مناقشه را «جامو و کشمیر، هند» توصیف کرد که نشان‌دهنده حاکمیت هند است.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

در پایان تبادل نظر افغانستان و هند، دهلی نو اعلام کرد که نمایندگی دیپلماتیک خود در کابل را به یک سفارتخانه کامل ارتقا خواهد داد.

این نشان دهنده گام دیگری به سوی هدف نهایی اداره طالبان برای به رسمیت شناختن رسمی بین‌المللی بود؛ اقدامی که تنها مسکو انجام داده است و تحلیلگران می‌گویند که هند هنوز به آن مرحله نرسیده است.

در حال حاضر، این تجدید روابط یک پیروزی قابل توجه برای مقامات طالبان و یک تغییر چشمگیر در روابط پیچیده هند، پاکستان و افغانستان است.