حاجی جمال الدین بر تصمیم خود جدی است: «به هیچ صورت نمی خواهم به اروپا بروم». این مرد 62 ساله که از کندز فرار کرده بود، معلم یک مکتب متوسطه می باشد. او همراه با خانواده اش به کابل پایتخت افغانستان آمده است تا از ناامنی ها در ولایت اش دور باشد. او یگانه کسی نیست که چنین کرده است. در ایستگاه برکی شمار زیادی انتظار می کشند تا دوباره به خانه شان در کندز برگردند.

پس از چند روز اشغال شهر کندز توسط طالبان، البته این شهر اکنون مجدداً در دست حکومت افغانستان است، اما این به معنای آن نیست که امنیت دوباره کاملاً برقرار شده است. جنگ در حومه های کندز ادامه دارد.

کمک اندک از جانب حکومت

پیش از اشغال کندز بسیاری بیجاشدگان داخلی در کابل، در سرپناه های موقتی زندگی می کردند. روزانه چندین بس حامل بیجاشدگان داخلی از شمال کشور فرار می کردند. اما همه نمی توانند جایی برای شان بیابند. تا اکنون حدود 300 خانواده با کمک وزارت تجارت بازگشت داده شده اند. بقیه باید روزانه به ایستگاه بیایند و چشم امید به یک چوکی در موتر ببندند. هارون آغاز هر روز منتظر یک زنگ تیلفون حکومت می باشد. اما تا حال او چنین چانسی نداشته است. این مرد 20 ساله از فساد در دوایر دولتی شکایت می کند و می گوید: «آن ها صرف به کسانی زنگ می زنند که قدرت و پول دارند، به جای آنکه به ما کمک کنند. آن ها این بیجاشدگان را در هوتل هایی در بخش خیرخانه کابل جا می دهند. ما در اینجا با زنان و اطفال روی سرک می مانیم».

طبق گزارش وزارت مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان، حدود 20 هزار خانواده در هفته های اخیر کندز را ترک کرده، به ولایت های همسایه و کابل پناه آورده اند. حسین عالمی بلخی وزیر مهاجرین چند روز پیش در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت:« این وزارت برای بیجا شدگان داخلی اصلاً بودجه ای ندارد. ما نمی توانیم به آن ها نه پول، نه مواد خوراکی و نه جایی برای شب باش پیشکش کنیم.»

طالبان در اخیر سپتمبر به کندز یورش بردند و چند روز کنترول شهر را در دست داشتند. در روزهای گذشته برخی ابتکارات شهروندان افغان و موسسات غیردولتی برای بیجا شدگان داخلی نان و سرپناه تهیه کرده اند. کسانی که نتوانستند با اقارب شان بروند، قسماً در خانه های نیم کاره آمده اند. برخی شرکت های خصوصی برای آن ها خیمه تهیه کرده اند و یا اینکه برخی مردم اجازه داده اند این بیجا شدگان در خانه های شان اقامت نمایند. چنانکه این کار را حکمت الله شادمن از اهالی قندهار انجام داد. او از خانواده های زیاد کندزی مواظبت کرده و یک ساختمان بزرگ در کابل را کاملاً برای آن ها کرایه گرفته است تا برای شان سرپناهی گردد.

عکس های تکان دهنده از اروپا

الهام می گوید: «من به کندز اعتماد دارم، اما بر حکومت اعتماد ندارم». این مرد جوان بلند قامت و لاغر 19 سال دارد. الهام که اصلاً خودش نمی خواهد افغانستان را ترک کند می گوید: «سیاستمداران از این شکایت دارند که جوانان وطن را ترک می کنند. آن ها به شمول رئیس جمهور و رئیس اجراییه اول فامیل های خود را از خارج به افغانستان بیاورند، بعد از آن به مردم این توصیه ها را بکنند.» او به این فکر می کند که نیروهای مترقی موفق گردند و برای جوانان کار پیدا کنند. الهام می افزاید: «چرا من از اینجا بروم؟ برای ما افغان ها افغانستان زیباترین جای است».

ثناالله نیز به این نظر است و می گوید: «خانواده ام تصمیم گرفته است که به اروپا نرود». او می افزاید: «من در انترنت دیده ام که چگونه با پناهجویان رفتار می شود و اکثراً آن ها در شرایط بینوایی زندگی می کنند. این برای من وحشتناک است.»

داوود که 44 سال دارد بسیار پشت ولایت اش دق شده است. او نیز از جمله کسانی است که به زودی ممکن می خواهند به کندز برگردند. برای وی جستن راه فرار از افغانستان و شروع یک زندگی جدید غیر قابل تصور می باشد. او می گوید: «در صورتی که طوری شود که طالبان دوباره برگردند، دیگر ما فرار نمی کنیم. سلاح می گیریم و از خودمان دفاع می کنیم. ما می جنگیم. من در اروپا چه کنم، بهتر است که در همین کندزم بمیرم».