دوازدهم جون روز جهانی مبارزه با کار کودکان است. با آنکه رسماَ کار کردن کودکان در تقریبا تمام کشورهای جهان ممنوع است، اما میلیون ها طفل در سراسر جهان به کار مشغول اند. این آمار البته شامل آن کودکانی نمی شود که گاهگاهی به والدین شان در مزارع کمک می کنند و یا در کنار مکتب رفتن، روزنامه می فروشند. بلکه سازمان بین المللی کار در ژنیو زمانی از کار کودکان سخن به میان می آورد که کار آنها حیثیت و کرامت شان را از آنها بگیرد و یا آسیب های جسمی و روانی بر آنها وارد کند.

آمار سازمان بین المللی کار شامل تمام اطفال کارگر و نوجوانان زیر ۱۸ ساله است. طبق برآورد این سازمان در سال ۲۰۱۶ در سراسر جهان حدود ۲۱۸ میلیون کودک بین سنین پنج تا هفده ساله مصروف کار بوده اند که از این میان، ۱۵۲ میلیون نفر آنها به صورت غیرقانونی مصروف کار بوده اند. نیمی از این اطفال کمتر از ۱۲ ساله بوده اند. وضعیت در افریقا نسبت به کشورهای دیگر جهان وخیم تر است. در این قاره یک پنجم کودکان مصروف کارند.

کودکان کارگر در افغانستان نیز در وضعیت نگران کننده ای قرار دارند. آنها در کارخانه های نجاری، مستری خانه ها، کوره های خشت پزی، نانوایی و فروشندگی در بازار کار می کنند. بسیاری این کودکان از حقوق اساسی شان محرومند و مجبورند صبح تا شام برای پیدا کردن معیشت خانواده زحمت بکشند. بسیاری این کودکان با خشونت در محل کار، آزار و اذیت جنسی، کار بالاتر از حد توان و بدرفتاری روبرو هستتند. از سوی دیگر این کودکان از رفتن به مکتب و فرصت های آموزشی نیز محروم اند.

کنوانسیون سازمان بین المللی کار در مورد حداقل سن برای کار که در سال ۱۹۷۳ تصویب شده بود، چندین دهه از سوی شمار زیادی از کشورهای جهان نادیده گرفته شد. بنابراین سازمان بین المللی کار در سال ۱۹۹۹ میلادی یک کنوانسیون جدید را برای مبارزه با بدترین اشکال کار کودکان تنظیم کرد. ۱۸۱ کشور جهان آن را به رسمیت شناختند و این یک موفقیت بزرگ بود. گرچه جمعیت جهان در حال رشد است، اما در سال ۲۰۱۶ تقریبا ۱۳۴ میلیون کودکان کمتری نسبت به آغاز هزاره جدید مشغول کار بوده اند.  

چنانچه سازمان بین المللی کار می گوید تنها ممنوعیت کار کودکان برای بهبود پایدار این وضعیت کافی نیست، چرا که بسیاری از خانواده ها به کار کودکان خود نیازمند اند و کودکان نان آور خانواده هستند. به این دلیل آنها به یک منبع درآمد جایگزین نیاز دارند تا کودکان بتوانند به مکتب بروند، فرصت های شغلی شان بهتر شود و از فقر نجات یابند. خانواده ها به کمک های اجتماعی در هنگام بیماری و یا بعد از وقوع آفات و حوادث ناگوار طبیعی نیازمند اند که با بروز آن مجبور نشوند کودکان شان را به کار بفرستند. سازمان بین المللی کار تلاش دارد که تا سال ۲۰۲۵ میلادی جلو کار کودکان را بگیرد.

DPA/pa/af