اکثر پستانداران می‌توانند ویتامین سی را سنتز کنند، یعنی آن را خود تولید می‌کنند. انسان‌ها این کار را نمی‌توانند. ما باید ویتامین‌های مورد نیاز بدن را با خوردن مواد غذایی تامین کنیم. ویتامین سی در کیوی، نارنج، مالته و سبزیجاتی مانند کلم غنچه‌ای، بروکلی و مرچ دلمه نیز یافت می‌شود. متاسفانه این سبزیجات تا حدی در برابر حرارت حساس اند، بنا براین باید در هنگام پختن آنها کمی احتیاط شود.

ویتامین سی چیزی نیست که بگوییم «خوب است داشته باشیم»،‌ بلکه برای بدن ما خصوصاً برای افراد مسن، بیمار و گیاه خوار، بسیار مهم است. کارکرد بیوشیمی آن نیز در بدن تمامی انسان‌ها یکسان است و از اهمیت یکسانی نیز برخوردار است. ویتامین سی شامل آن دسته از ویتامین‌هایی است که انرژی مورد نیاز را به بدن نمی‌دهد اما برای عملکردهای اساسی بدن اهمیت حیاتی دارد، به شمول سوخت و ساز سلولی و سیتم دفاعی بدن ما.

انتی‌اکسیدان‌ها مواد مغذی در غذاها هستند. ویتامین سی به عنوان یک انتی‌اکسیدان، آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد اکسیجن به مولکول‌هایی اساسی بدن را کاهش می‌دهد. این رادیکال‌ها در فرایند طبیعی سوخت و ساز ایجاد می‌شوند. با این حال آلاینده‌هایی مانند تنباکو به سرعت باعث استرس اکسیداتیو و افزایش شکل‌گیری رادیکال‌های آزاد می‌شوند. این مسئله نیاز بدن به ویتامین سی را افزایش می‌دهد.

از ویتامین سی موجود در توت زمینی نه تنها بدن انسان برای محافظت در برابر رادیکال‌های آزاد اکسیجن استفاده می‌کند، بلکه ویتامین سی موجود در آن به اصطلاح یک کوفاکتور مهم برای فعالیت‌های متعدد آنزایمی مانند ترکیب پروتئین‌هاست. این ویتامین بخشی از تاندون، استخوان، غضروف و پوست است. بنا بر این وقتی زخم به زودی و خوبی بهبود نمی‌یابد، می‌تواند بیانگر کمبود ویتامین سی در بدن باشد.

بدن انسان برای اینکه بتواند از خود در برابر عفونت‌ها محافظت کند نیاز به ویتامین سی دارد. ویتامین سی نه تنها به مثابه انتی‌اکسیدان محافظت از سلول‌ها را به عهده دارد بلکه در صورت بروز عفونت‌ها نیز از بدن محافظت می‌کند. این امر مهاجرت سلول‌های ایمنی و به اصطلاح نوتروفیل‌ها را در محل عفونت تحریک می‌کند و همچنان فاگوسیتوز یا تجزیه مواد بلعیده شده و از بین بردن عوامل بیماری‌زا را تقویت می‌کند.

کمبود شدید ویتامین سی در بدن می‌تواند باعث بیماری السکوربوت شود. عدم بهبودی زخم‌ها، ظاهر شدن کبودی در بدن، آسیب به موها و دندان‌ها وهمچنان درد در ناحیه مفاصل از علائم این بیماری بالقوه کشنده می‌باشد. مصروف روزانه ده میلی گرام ویتامین سی برای محافظت بدن در برابر این بیماری کافی است. علاوه بر این ویتامین سی خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلب و سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

بنا بر معلومات مرکز محافظت از مصرف کنندگان در آلمان، برای مردان مصرف روزانه ۱۱۰ میلی گرام ویتامین سی و برای زنان ۹۵ میلی گرام توصیه شده است. برعکس محققان دانشگاه ایالتی اورگن برای تمامی بزرگسالان مصرف روزانه ۴۰۰ میلی گرام ویتامین سی را توصیه کرده اند. مصرف این مقدار بی‌ضرر است و اگر بیشتر از حد تجویز شود، از طریق ادرار دفع می‌گردد.

حبوبات و دانه‌های نباتی مانند نخود، لوبیا و عدس هم به سادگی تهیه می‌شوند و هم از نظر صحی بسیار مفید اند. این حبوبات به دلیل کمک‌ در جلوگیری از دیابت یا مرض شکر، کاهش خطرات بیماری‌های قلبی و کمک در کاهش وزن و کلسترول مورد توجه قرار دارند. اما با وجود این که حبوبات ظرفیت بالقوه بهبود بخشیدن به تغذیه در کشورهای در حال توسعه را دارند، غالباً از توجه دور مانده اند.

فهرست فواید حبوبات به این هم خلاصه نمی‌شود. حبوبات دارای میزان زیاد فیبر یا الیاف غذایی، منبع پروتئین کم‌چرب و عاری از جلاتین اند. این دانه‌های نباتی همچنین حاوی عناصر اساسی خوراکی مانند آهن، پوتاسیم، مگنیزیم و جست اند. به این ترتیب، حبوبات منبع عالی غذایی برای مردمی است که به غذاهای مقوی دسترسی ندارند.

در کانگو، رواندا، هندوستان و چندین کشور دیگر به شیوه زراعتی موسوم به (HarvestPlus) انواع جدید لوبیای تقویت یافته با عنصر بیشتر آهن به نام (iron-biofortified) پرورش داده می‌شود که نظر به انواع لوبیاهای عادی خاصیت غذایی بهتری دارند. در مناطقی که یک سوم باشندگان آن‌ها از کمبودی عناصر اساسی غذایی یا کم‌خونی رنج می‌برند، این لوبیاها می‌تواند ۴۵ درصد نیازمندی‌های روزانه غذایی را تامین کند.

مایویش ماردیا، پروفیسور اقتصادهای در حال توسعه در دانشگاه دولتی مشیگان می‌گوید که حبوبات می‌توانند در رفع مشکلات کشورهای در حال توسعه کمک کنند. حبوبات نه تنها خاصیت غذایی مناسب و فواید صحی دارند، بلکه ارزان و به سادگی قابل پرورش اند و همچنین نسبت به تولید گوشت تخریبات محیط زیستی کمتری در پی دارند.

برآورد ملل متحد نشان می‌دهد که تامین پروتئین از حبوبات یک پنجم هزینه تامین همان مقدار پروتئین از شیر را دارد. علاوه بر این، برای تولید ۵۰۰ گرام حبوبات به حدود ۱۶۰ لیتر آب ضرورت است، در حالی که برای تولید ۵۰۰ گرام گوشت گاو، ۷۰۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود.

حبوبات معمولاً در مناطقی پرورش می‌یابند که دسترسی به سیستم‌های پیشرفته آبیاری و کودهای کیمیایی ندارند، به این مفهوم که حبوبات می‌توانند امتیازهای غذایی را برای مناطقی به بار بیاورند که توانایی پرورش انواع دیگر گیاهان را ندارند. گذشته از این، حبوبات در برابر سرما و خشکسالی مقاوم اند و نسبت به بسیاری گیاهان دیگر قابلیت سازگاری با آب و هوای شدیدتر را دارند.

حبوبات از زمان‌های دور به این سو به عنوان مواد غذایی انسانی استفاده می‌شوند. باستان‌شناسان در اناتولی، ترکیه امروزی، نشانه‌هایی از تولید نخود و عدس را یافته اند که سابقه آن به سال‌های ۷۰۰۰ تا ۸۰۰۰ قبل از میلاد می‌رسد. در بسیاری فرهنگ‌ها، لوبیا و دیگر حبوبات مهم بوده اند. در این عکس مزرعه عدس در ایتالیا دیده می‌شود.

حبوبات به عنوان بخشی از فرهنگ انسانی در عرصه هنر نیز مورد استفاده قرار گرفته است. رنگولی هنری است که ریشه در هند دارد و در آن از موادی چون ریگ‌های رنگ شده، گلبرگ‌ها، لوبیا و عدس برای ایجاد طرح‌های پیچیده در روی زمین استفاده می‌شود. در این عکس هندی‌ها با ساختن یک پرچم بزرگ کشورشان با استفاده از برنج و عدس حمایت خود را از دهقانان معترض بیان داشته اند.

حبوبات کاربرد چندگانه دارند و می‌توان از آن‌ برای صبحانه، غذای چاشت و یا ترکیبات دیگر غذایی درست کرد. از حبوبات می‌توان به عنوان عناصر صحی در کیک و شیرینی، خوراک‌های سبک و سردستی و حتی نوشیدنی استفاده کرد. شیرینی‌هایی که در این عکس دیده می‌شوند ربطی به حبوبات ندارند، اما شکل‌های آن الهام گرفته از غذای سده ۱۸۰۰ امریکایی‌هاست که در اصل از لوبیا و ترکاری‌های خانگی درست می‌شد.

برای بزرگ‌داشت از کشف این داکتر بریتانیایی، روز ۲۰ آگست «روز جهانی پشته» نام‌گذاری شده است. رونالد راس به پاس این کشف خود برنده جایزه نوبل طب شد. این کشف باعث شد مردم جهان در مورد خطرات بیماری‌های که از طریق پشه‌ها انتقال می‌یابند آگاهی یابند.

تقریبا ۴۰ درصد از همه انسان‌ها ساکن مناطقی هستند که خطر ابتلا به ملاریا در آن جا وجود دارد. فرد مبتلا نخست تب می‌کند. درد سر و مفاصل، عرق کردن، تب و لرز و اسهال از جمله عوارض این بیماری است. در جریان ابتلا سیستم عصبی ممکن است به شدت آسیب ببیند. هر سال یک میلیون تن به خاطر ابتلا به ملاریا جان می‌سپارند. هنوز واکسن موثری در برابر آن ساخته نشده است. البته امکان معالجه با دوا وجود دارد.

این ویروس می‌تواند برای اشخاص مسن‌تر و یا آن‌هایی که سیستم ایمنی بدن شان ضعیف شده خطرناک باشد و احتمال ابتلای آن‌ها به مننژیت یا التهاب عضلات قبلی وجود دارد. این ویروس بیشتر در کشورهای افریقایی و آسیایی دیده می‌شود. اما دانشمندان وجود آن را در جنوب فرانسه، ایالات متحده، کشورهای جنوب شرقی اروپا و کانادا هم ثابت کرده اند. تا به حال واکسینی در برابر آن ساخته نشده و داروی موثری نیز وجود ندارد.

پشه تب زرد و پشه ببری ناقل ویروس زیکا هستند. این ویروس در مناطق استوایی و گرمسیر مانند افریقا، امریکای جنوبی و مرکزی و در فلوریدا و تگزاس نیز وجود دارد. مناطق جنوب شرق آسیا مانند تایلند، ویتنام و فیلیپین نیز از گزند آن در امان نمانده اند. در سال ۲۰۱۵ در برازیل کودکان زیادی به دنیا آمدند که به بیماری میکروسفالی مبتلا شده بودند. جمجمه و مغز مبتلایان به این بیماری بسیار کوچکتر از حد معمول است.

پشه‌های ببری ناقل تب دنگی هم هستند. ویروس تب دنگی در بخش‌های بزرگی از جنوب شرق آسیا هم وجود دارد. کشورهای افغانستان، شمال استرالیا، افریقای سیاه، امریکای مرکزی و جنوبی و برخی از ایالات جنوبی ایالات امریکا نیز از این ویروس در امان نمانده اند. فرد مبتلا دچار درد عضلات و مفاصل، سردردی و تب خواهد شد. پیامدهای ابتلای مجدد به این بیماری بدتر از بار نخست خواهد بود.

پشه‌های خاکی ناقل عامل بیماری لشمانیا هستند. این بیماری در کشورهای جنوبی، بحیره مدیترانه، مناطق گرمسیر و استوایی وجود دارد. در افغانستان نیز این بیماری وجود دارد. هر سال تا ۱۲ میلیون تن به این بیماری مبتلا می‌شوند. لشمانیا قابل علاج است، اما فرد بیمار که دچار عوارض این بیماری شده، باید فورا به داکتر مراجعه کند. عدم درمان ممکن است به مرگ بیمار منجر شود. واکسین موثری در برابر آن وجود ندارد.

پشه های کولیکس ناقل ویروس سیندبیس هستند. این ویروس در مناطق افریقایی وجود دارد. اما دانشمندان وجود آن را در کشورهای اروپایی در پشه‌ها و انسان‌ها ثابت کرده اند. عوارض ابتلا به این ویروس شبیه نشانه‌های آنفلوانزا است و فرد مبتلا تب می‌کند. در اغلب موارد سیستم ایمنی بدن می‌تواند بر این ویروس غلبه کند و عوارض این بیماری پس از چند هفته فروکش می‌کند. واکسینی در برابر آن وجود ندارد.

پشه‌های ببری و برخی از پشه‌های دیگر ناقل بیماری تب زرد هستند. خطر گزیده شدن توسط این پشه و ابتلا به این بیماری در ۳۴ کشور افریقایی و ۱۳ کشور امریکای لاتین و مرکزی وجود دارد. فردی که توسط این پشه گزیده شده، نخست تب می‌کند و عوارض این بیماری مشابه آنفلوانزا است. اگر این بیماری معالجه نشود احتمال ابتلا به مننژیت و صدمه دیدن اندام های حیاتی انسان وجود دارد. اما در برابر تب زرد واکسن وجود دارد.

ویروس بیماری چیکونگونیا در مناطق جنوبی و شرقی افریقا، در شبه قاره هند، در جزایر اقیانوس هند و آسیای جنوب شرقی پیدا می‌شود. چیکونگونیا با تب آغاز می‌شود که معمولا پس از سه روز فروکش می‌کند. اما درد عضلات که پس از آن آغاز می‌شود حدود یک تا دو هفته به طول می‌انجامد و بعد از بین می‌رود. واکسینی در برابر آن وجود ندارد. اما فرد بیمار پس از ابتلا تمام عمرش در برابر آن مصون خواهد بود.

هرچند برای برخی از این بیماری‌ها واکسین و داروهای ضد ویروس توسعه داده شده است، اما وقایه بهترین چاره است، مانند استفاده از پشه‌خانه، لباس‌های که بدن را بپوشاند، مواد دفع‌کننده پشه‌ها و همچنین اقداماتی که منجر به کاهش تولید مثل پشه‌ها گردند.