گزارش اخیر سازمان جهانی صحت از افزایش موارد ابتلا به کولرا یا وبا در جهان در سال ۲۰۲۲ حکایت دارد که بیشترین موارد در سطح جهان در افغانستان ثبت شده است.
اعلانات بازرگانی
براساس گزارش جدید سازمان جهانی صحت، در سال گذشته میلادی ۴۷۰ هزار مورد ابتلا به بیماری وبا در جهان ثبت شده است. افغانستان در جمع کشورهایی است که بیشترین موارد را داشته اند.
آبهای آلوده و شرایط بد حفظالصحه زمینه خوبی برای شیوع بیمار وبا میباشد، خصوصاً در مناطق بحرانی و فاجعهزده مانند لیبیا و سوریه که تعداد زیاد انسانها در فضاهای تنگ باهم زندگی میکنند. وقتی که تاسیسات حفظ الصحه ویران شده و مواد غذایی و آب آشامیدنی آلوده باشند، خطر شیوع بیماری وبا بسیار زیاد است. این بیماری خطر جانی در پی دارد و در موارد شدید به مرگ منجر میشود.
وبا چیست؟
وبا یا کولرا یک عفونت شدید در رودههاست. این بیماری توسط باکتری «ویبریو کولرا» به میان میآید و منجر به اسهال و استفراغ میگردد. دوره نقاحت، یعنی فاصله زمانی از آلوده شدن به این ویروس تا بروز علایم بیماری، میتواند از چند ساعت تا پنج روز باشد. یک دهم کسانی که به این باکتری آلوده میشوند، به بیماری کولرا مبتلا میگردند.
معمولاً نخستین علایم بیماری دو تا سه روز بعد از آلوده شدن به این باکتری بروز میکند و جریان این بیماری نیز عمدتاَ بدون علایم شدید است. در موارد شدید این بیماری، آب و الکترولیت ها یا نمکیات بدن ضایع میشود که منجر به کمآبی مرگبار در بدن انسان میگردد.
اهمیت ویتامین سی برای سیستم ایمنی و مبارزه در برابر عفونت ها
انسانها برای حفظ سلامتی نیاز به میزان کافی ویتامینها و منرالها دارند. بدن انسان نیاز به یک سیستم ایمنی قوی دارد و وتامینها به خصوص ویتامین سی در این زمینه نقش مهمی دارد. نگاهی به اهمیت ویتامین سی میاندازیم.
عکس: picture-alliance/Zoonar/D. Freigner
مرا بخور!
اکثر پستانداران میتوانند ویتامین سی را سنتز کنند، یعنی آن را خود تولید میکنند. انسانها این کار را نمیتوانند. ما باید ویتامینهای مورد نیاز بدن را با خوردن مواد غذایی تامین کنیم. ویتامین سی در کیوی، نارنج، مالته و سبزیجاتی مانند کلم غنچهای، بروکلی و مرچ دلمه نیز یافت میشود. متاسفانه این سبزیجات تا حدی در برابر حرارت حساس اند، بنا براین باید در هنگام پختن آنها کمی احتیاط شود.
عکس: picture-alliance/Zoonar/S. Schnepf
اهمیت ویتامین سی برای بدن
ویتامین سی چیزی نیست که بگوییم «خوب است داشته باشیم»، بلکه برای بدن ما خصوصاً برای افراد مسن، بیمار و گیاه خوار، بسیار مهم است. کارکرد بیوشیمی آن نیز در بدن تمامی انسانها یکسان است و از اهمیت یکسانی نیز برخوردار است. ویتامین سی شامل آن دسته از ویتامینهایی است که انرژی مورد نیاز را به بدن نمیدهد اما برای عملکردهای اساسی بدن اهمیت حیاتی دارد، به شمول سوخت و ساز سلولی و سیتم دفاعی بدن ما.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Gabbert
انتیاکسیدانها و خنثی کردن رادیکالهای آزاد
انتیاکسیدانها مواد مغذی در غذاها هستند. ویتامین سی به عنوان یک انتیاکسیدان، آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد اکسیجن به مولکولهایی اساسی بدن را کاهش میدهد. این رادیکالها در فرایند طبیعی سوخت و ساز ایجاد میشوند. با این حال آلایندههایی مانند تنباکو به سرعت باعث استرس اکسیداتیو و افزایش شکلگیری رادیکالهای آزاد میشوند. این مسئله نیاز بدن به ویتامین سی را افزایش میدهد.
عکس: picture-alliance/dpa/W. Rothermel
توت زمینی برای فعالیت انزایمها
از ویتامین سی موجود در توت زمینی نه تنها بدن انسان برای محافظت در برابر رادیکالهای آزاد اکسیجن استفاده میکند، بلکه ویتامین سی موجود در آن به اصطلاح یک کوفاکتور مهم برای فعالیتهای متعدد آنزایمی مانند ترکیب پروتئینهاست. این ویتامین بخشی از تاندون، استخوان، غضروف و پوست است. بنا بر این وقتی زخم به زودی و خوبی بهبود نمییابد، میتواند بیانگر کمبود ویتامین سی در بدن باشد.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Rumpenhorst
مقابله با بیماریها به کمک گریپ فروت
بدن انسان برای اینکه بتواند از خود در برابر عفونتها محافظت کند نیاز به ویتامین سی دارد. ویتامین سی نه تنها به مثابه انتیاکسیدان محافظت از سلولها را به عهده دارد بلکه در صورت بروز عفونتها نیز از بدن محافظت میکند. این امر مهاجرت سلولهای ایمنی و به اصطلاح نوتروفیلها را در محل عفونت تحریک میکند و همچنان فاگوسیتوز یا تجزیه مواد بلعیده شده و از بین بردن عوامل بیماریزا را تقویت میکند.
عکس: picture-alliance/Panther Media/R. Tsubin
وقایه خوب، مراقبت خوب است
کمبود شدید ویتامین سی در بدن میتواند باعث بیماری السکوربوت شود. عدم بهبودی زخمها، ظاهر شدن کبودی در بدن، آسیب به موها و دندانها وهمچنان درد در ناحیه مفاصل از علائم این بیماری بالقوه کشنده میباشد. مصروف روزانه ده میلی گرام ویتامین سی برای محافظت بدن در برابر این بیماری کافی است. علاوه بر این ویتامین سی خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلب و سکته مغزی را کاهش میدهد.
عکس: picture-alliance/dpa/B. Pedersen
چه اندازه ویتامین سی برای بدن کافی است؟
بنا بر معلومات مرکز محافظت از مصرف کنندگان در آلمان، برای مردان مصرف روزانه ۱۱۰ میلی گرام ویتامین سی و برای زنان ۹۵ میلی گرام توصیه شده است. برعکس محققان دانشگاه ایالتی اورگن برای تمامی بزرگسالان مصرف روزانه ۴۰۰ میلی گرام ویتامین سی را توصیه کرده اند. مصرف این مقدار بیضرر است و اگر بیشتر از حد تجویز شود، از طریق ادرار دفع میگردد.
عکس: picture-alliance/dpa/R. Guenther
7 عکس1 | 7
وبا چگونه شیوع مییابد؟
دلیل عمده شیوع وبا آب ناپاک آلوده با مدفوع است. انتقال عامل این بیماری از طریق مواد غذایی و اشیای آلوده نیز ممکن است. در موارد بسیار نادر باکتری این بیماری از طریق تماس مستقیم نیز انتقال مییابد.
مجموعه مطالب مربوط به صحت و سلامتی را در صفحه صحت بخوانید!
وبا عمدتاَ در بخشهایی از افریقا و آسیا به دلیل عدم دسترسی به آب پاک آشامیدنی و خدمات ضعیف حفظ الصحه شیوع مییابد. خطر ابتلا به این بیماری در کسانی که دچار سوء تغذیه اند شدیدتر است. در مورد افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا به ویروس «اچ آی وی» آلوده اند نیز این خطر بالاست. اگر بیماری وبا تداوی نشود، در ۶۰ درصد موارد به مرگ منجر میشود.
اعلانات بازرگانی
چگونه میتوان از شیوع وبا جلوگیری کرد؟
دسترسی به آب آشامیدنی پاک مهمترین نکته برای جلوگیری از شیوع این بیماری است. در مناطقی که مردم به آب پاک آشامیدنی دسترسی ندارند، بهتر است که آب نوشیدنی جوشانده شود یا با استفاده از ماده کلور بیضرر ساخته شود. در چنین مناطقی، مواد غذایی باید خوب پخته یا سرخ شود.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب دویچه وله دری تماشا کنید!
اگر این امکانات فراهم نباشد، در موارد عاجل فلتر کردن آب با تکههایی از پارچه یا غیرعفونیسازی آب با پرتو خورشید (ضدعفونیسازی خورشیدی آب) نیز میتواند کمک کند. این روش به خصوص در کشورهایی که آب و هوای گرم و آفتابی دارد قابل اجراست. در این روش آب در داخل یک ظرف پلاستیکی انداخته شده و برای حدود شش ساعت زیر پرتو آفتاب گذاشته میشود تا ضد مکروبی شود.
ببینید: بدن ما به چقدر آب نیاز دارد و چرا؟
به اساس یک قاعده کلی، انسان میتواند تا سه دقیقه بدون آکسیجن، تا ۳۰ روز بدون غذا و تنها تا سه روز بدون مایعات زنده بماند. هیچ بخش بدن ما بدون آب نمیتواند کار کند. نوشیدن زیاد آب، مفید است یا مضر؟
عکس: Colourbox/Syda Productions
راهی کم هزینه و ساده برای سلامت بدن
یکی از سادهترین و کمهزینهترین راهها برای ایجاد حس تعادل و احساس سلامت در بدن نوشیدن آب است. نوشیدن آب در صبح باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و ایجاد تعادل در آن است. نوشیدن آب به تخلیه سریعتر سموم از بدن کمک میکند.
عکس: Imago/Westend61
نیاز بدن به آب
برخی از اعضای بدن دارای مقدار بسیار زیاد آب اند، مثلاً چشم ها. زجاجیه یا آبگینه چشم، که یک مایع شفاف لزجی در پشت عدسیه چشم است، تا ۹۹ درصد از آب تشکیل شده است. عضلات بدن با حدود ۸۰ درصد مایعات، نیز دارای میزان بلند مایعات است. پس برای تأمین کافی مایعات مورد نیاز بدن، بهترین کاری که می توانیم انجام بدهیم اینست که بنوشیم، بنوشیم و باز هم بنوشیم.
عکس: Colourbox
از دست دادن آب بدن
بدن ما روزانه حدود ۲ لیتر مایعات را از دست می دهد، از جمله از طریق پوست و به این ترتیب حرارت بدن تنظیم می گردد، به ویژه زمانی که هوا بسیار گرم باشد. اما هوای خشک یک مرکز گرمی نیز می تواند روی مصرف مایعات بدن ما تأثیر بگذارد.
عکس: Imago/Westend61
جبران ضایعات آب
این ضایعات باید دوباره جبران گردند، و به همین دلیل باید روزانه یک و نیم تا ۲ لیتر مایعات بنوشیم. این نیازمندی در هنگام فعالیت بدنی، مانند ورزش، و همچنان در هوای گرم، هنگام داشتن تب، استفراغ و یا اسهال، بیشتر می شود. حتمی نیست که تنها آب بنوشیم، بلکه خوردن سوپ، میوه و یا انواع سبزیجات نیز در تأمین ذخیره مایعات بدن سودمند است.
عکس: imago images/Sven Simon
علائم کم آبی بدن
بدن ما با از دست دادن یک تا دو درصد مایعات، اولین علایم را نشان می دهد. با از دست دادن حدود ۷ درصد مایعات بدن، وضعیت خطرناک می شود و علایم تسریع ضربان قلب و سرگیجی بروز می کنند، زیرا همه واکنش های کیمیایی و روند فعالیت های بدن، مستلزم مایعات اند. یک کمبود ۱۲ درصدی مایعات بدن، در بدترین حالت، می تواند به عوارضی مانند وضعیت شوک و یا حالت کوما منجر گردد.
عکس: Colourbox/Haivoronska_Y
اولین علائم
سر دردی، سرگیجه، خشکی غشا های مخاطی در دهن و گلو و احتمالاً مشکلات در قورت کردن، اولین علایم نشان دهنده نیاز فوری بدن ما به آب اند. همچنان گاهی احساس خستگی و ضعف می کنیم، ولی آن را با ننوشیدن آب کافی ربط نمی دهیم.
عکس: Christin Klose/dpa/picture alliance
چین و چروک پوست
کم آبی در بدن باعث شروع پیش از موعد چین و چروک پوست و افزایش آن میشود. نتایج یک تحقیق نشان میدهد که نوشیدن نیم لیتر آب ولرم در صبح ناشتا باعث افزایش جریان خون و درخشندگی و شفافیت پوست میشود.
عکس: Artusius - Fotolia
نوشیدن کم آب بر رشد مو تاثیر زیادی میگذارد. یک چهارم وزن تار مو از آب تشکیل شده است. نوشیدن فراوان آب باعث تقویت درونی و تغذیه بهتر مو میشود. اگر آب کمتری به مو برسد مو نازک و شکننده میشود.
عکس: picture-alliance/AFP Creative
نیاز مغز به آب
مغز و نخاع شوکی ما نیز نمی توانند بدون مایعات کار کنند. ما حدود ۱۴۰ ملی لیتر «مایع مغزی-نخاعی» داریم که در طبابت به آن به اختصار «سی اس اف» می گویند. این مایع شفاف که مغز ما در آن به اصطلاح شناور است، مانع یک تکان مغزی می شود. روزانه حدود نیم لیتر از این مایع تولید و دوباره تجزیه می گردد، که البته باید متناسب با آن جبران گردد.
عکس: DW/J. Sehgal
برهم خوردن نظم جریان خون
گرما و از دست دادن مایعات اضافی بدن به شکل عرق، می تواند نظم جریان خون در بدن را برهم زده و انسان بیهوش گردد. بلند رفتن فشار خون نیز می تواند علامتی باشد که خود بدن با آن نیاز فوری به مایعات را نشان می دهد. خون ما بدون مایع کافی غلیظ شده و در نتیجه سیستم گردش خون نمی تواند بدون مشکل کار کند.
عکس: Diptendu Dutta/AFP/Getty Images
حجم آب؟
نمیتوان برای تمام افراد حجم آب یکسانی را برای آشامیدن تجویز کرد. زیرا میزان نوشیدن آب میتواند با توجه به فیزیک بدنی و میل افراد متفاوت باشد. به طور مثال مردان روزانه نسبت به زنان به مقدار بیشتری آب احتیاج دارند. همینطور فرد مضطرب سریعتر از فرد آرام تشنه میشود. در عین حال افرادی که به خوردن میوه و سبزیجات گرایش دارند کمتر نیاز به مایعات دارند تا افرادی که بیشتر نان و گوشت مصرف میکنند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Weller
به اندازه کافی آب بنوشید
مایعات، به ویژه آب، همچنان برای انتقال مواد ضروری مانند سودیم و پوتاسیم به تمام نقاط بدن نقش بسیار مهمی دارند. این مواد از جمله برای کنترول فشار خون، تعادل ویتامین دی، فعالیت عضلات و عملکرد قلب بسیار ضروری اند. پس روزانه نوشیدن مایعات کافی را فراموش نکنید!
عکس: Colourbox
خطرات نوشیدن آب زیاد
هرگاه ما در طی چند ساعت پنج لیتر و یا بیشتر از آن مایعات بنوشیم، این می تواند بسیار پیامد خطرناکی داشته باشد. در موجودیت بیش از حد مایعات در بدن، گرده ها نمی توانند به گونه منظم آن را از بدن بیرون بکشند. یکی از بدترین پیامد های آن می تواند ورم مغز باشد. شرط بندی در نوشیدن آب زیاد نیز نظم بدن را مختل می سازد.
عکس: picture-alliance/Xinhua/Sajjad
افزایش سن و تشنگی کمتر
هرچه سن انسان بلند می رود، به همان پیمانه احساس تشنگی کمتر می شود. از این خاطر است که افراد مسن معمولاً فراموش می کنند که به قدر کافی مایعات بنوشند. این امر می تواند به سرگیجه، سردرگمی، اختلال هوش و بیهوشی منجر گردد. در صورت کمبود شدید مایعات، باید یک داکتر این کمبود را توسط تزریق سیروم جبران کند.
عکس: Hassan Ammar/AP/picture alliance
خودداری آگاهانه از نوشیدن آب؟
برخی از افراد مسن آگاهانه از نوشیدن مایعات خودداری می کنند، زیرا در سنین بالا شمار زیادی از افراد نمی توانند ادرار خود را تحت کنترول داشته باشند. گاهی هم به خاطر اینکه شبانه چند بار به تشناب نروند، آگاهانه از خوردن مایعات کافی خودداری می کنند، اما در هر صورت باید متوجه آب مورد نیاز بدن بود.
عکس: XAMAX/dpa/picture alliance
15 عکس1 | 15
یک امکان دیگر برای جلوگیری از شیوع این بیماری، تطبیق واکسین است. این واکسین میزان محافظت ۹۰ درصدی دارد و موثریت آن دو سال دوام میکند. بعد از این دوره، باید این واکسین تجدید شود.
افراد دچار وبا را چگونه باید تداوی کرد؟
در افراد مبتلا به این بیماری بسیار مهم است که آب و نمکیات بدن تنظیم شود. به این هدف معمولاً از محلول آب پاک با شکر، نمک و دیگر منرالها استفاده میشود. سازمان جهانی صحت به این هدف یک پودر قابل حل در آب را تهیه کرده است که همه مواد مورد نیاز را دارد و به نام «او آر اس» یاد میشود. در موارد بسیار شدید این بیماری، تزریق مستقیم این مواد به خون نیز ممکن است.
استفاده از انتیبیوتیک نیز ممکن است. در هر صورت، به موجودیت زیرساختهای کارآمد برای تداوی بیماران وبا نیاز است؛ چیزی که در بسیاری کشورهای در حال منازعه یا بحران وجود ندارد.
تصویر: شیوع کولرا در یمن از کنترول خارج شده است
در جریان دو هفته بیش از ۲۵۰۰ واقعه ابتلا به مرض کولرا یا وبا در یمن ثبت شده است. ادارات این کشور معروض به جنگ داخلی به دلیل خطر سرایت این مرض ساری حالت اضطراری اعلام کرده اند.
عکس: Reuters/A.Zeyad
یک شُپ آب از بوتل
این مرد مصاب به کولرا است. اما نسبتاَ خوش چانس است. زیرا در شفاخانه صنعا پایتخت کشور نسبتاً بهتر مراقبت شده است. درعین زمان شفاخانه ها نمی توانند همه وقایع کولرا را وارسی کنند.
عکس: Picture alliance/Photoshot/M. Mohammed
هر روز مریضان نو
از ۶ ماه می به اینسو که این عکس گرفته شده است، شمار مریضان به طور فوق العاده ای افزایش یافته است. دومینیک اشتیلهارت مدیر کمیته بین المللی صلیب سرخ از یک "وضعیت فاجعه بار انسانی" در پایتخت هشدار داده است. در دو هفته گذشته ۱۱۵ نفر در اثر این مرض عفونی ساری جان سپرده اند.
عکس: Reuters/K. Abdullah
زندگی در پایتخت این کشور معروض به جنگ داخلی
زباله ها در سرک های صنعا پایتخت یمن انبار شده اند، زیرا کارگران تنظیفات به دلیل عدم پرداخت مزد شان دست به اعتصاب زده اند. مردم در این کشور که تا سرحد گدائی دچار فقر است، در زباله ها مواد غذایی و سائر ضروریات شان را جستجو می کنند. از سال ۲۰۱۴ به اینسو در این کشور جنگ داخلی حاکم است.
عکس: Getty Images/M.Huwais
بستر خالی یافت نمیشود
در عین زمان وضع حفظ الصحه عمومی در شفاخانه ها بسیار خراب است. برای اینهمه مریضان کولرا دیگر بستری وجود ندارد. آن ها در صورت ضرورت عاجل باید روی زمین شفاخانه دراز بکشند.
عکس: Getty Images/M.Huwais
کدام مریضی اطفال نیست
اسهال و استفراغ شدید غالباً آغاز این مریضی را نشان می دهد که در اثر آلوده شدن آب آشامیدنی و یا آب کثیف بده رفت از یک شخص به شخص دیگر سرایت می کند. مهم آن است که برای این مریضان مقدار کافی مایعات، شکر و نمک رسانده شود. هرگاه این کار صورت نگیرد، ظهور کولرا در نزد اطفال می تواند به سرعت منجر به وضعی گردد که برای زنده ماندن خطرناک باشد.
عکس: Getty Images/M.Huwais
سفر از طریق سرک های سیلاب زده
یک موتر بار بردار در آن جاده های صنعا حرکت می کند که بعد از بارندگی های شدید دچار سیلاب شده است. این آب نیز می تواند عامل مرض را به دیگر جاها انتقال دهد.
عکس: Getty Images/M.Huwais
ضرورت به داکتران، ادویه و بسترهای بیشتر
نه تنها صنعا بلکه در سائر بخش های یمن نیز پرسونل طبی باید از چنین مریضانی مراقبت کنند. بنابراین وزارت صحت یمن از سازمان های بین المللی امدادی تقاضا نموده است که در مورد تدابیر حمایتی بیشتر تصمیم بگیرند.