ده هفته از انتخابات سراسری آلمان گذشته است و حالا که فقط چند روز به کریسمس مانده است، برلین رکورد تازه ای را در تاریخ ۶۸ ساله جمهوری فدرال تجربه می کند. از سال ۱۹۴۹ هیچگاه ایجاد حکومت در آلمان از ۸۶ روز بیشتر طول نکشیده بود. این رکورد در سال ۲۰۱۳ از سوی انگلا مرکل شکسته شد و رقم جدیدی را به جا گذاشت. حالا هم انتظار می رود که تشکیل حکومت جدید آلمان بیش از ۱۰۰ روز وقت بگیرد.

کریستین بولهوف، مدیر شرکت مشورتی "پروگنوز" پیشبینی می کند که به تدریج جنگ قدرت بر سر جانشینی مرکل آغاز می شود. او در مصاحبه با دویچه وله گفت: «اول آشکار نیست اما کم کم این مسئله آشکار می گردد».

رهبران احزاب محافظه کار منتظر هستند تا سوسیال دموکرات ها درباره تشکیل حکومت ائتلافی دیگر تصمیم بگیرند. تا اعلام بعدی، حکومت فعلی به کار خود ادامه می دهد. این در حالی است که توجه سیاسی و رسانه ها به سخنان زیگمار گابریل وزیر خارجه درباره روابط دو سوی اقیانوس اطلس و سیاست اروپایی معطوف شده است، به طوری که هر اقدام و سخن او عنوان اعتماد به نفس سوسیال دموکرات ها تعبیر می شود.

پرسش هایی درباره سیاست خارجی

ترسیم سیاست اروپایی با اصرار امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه، رابطه با کوریای شمالی و تداوم گفتگو با ترکیه، به عنوان مثال پرسش های مهمی در سیاست خارجی هستند. به عنوان مثال در هفته های اخیر دیده شد که انگلا مرکل، صدراعظم آلمان پس از مدت طولانی بار دیگر با رجب طیب اردوغان تلفونی گفتگو کرد.

نهاد مشورتی "پروگنوز" که مقر آن در سویس است، سال های زیادی است که درباره بازار آلمان تحقیقات اقتصادی انجام می دهد و مشورتدهی می کند. بولهوف، رئیس این موسسه فعلا هیچ تاثیر بزرگی را از سوی شرایط فعلی سیاسی بر اقتصاد آلمان نمی بیند. با آن هم او این مسئله را موضوع مهمی می داند.

وزنه ثبات

حتا اگر تشکیل حکومت شش ماه طول بکشد، این مسئله "الزاما تاثیری بر کمپنی ها ندارد". چنین چیزی در کشورهای هالند و اسپانیا مشاهده شده است که مدت طولانی بدون حکومت با ثبات بودند. اما پرسش این است که از بیرون به آلمان چگونه نگریسته خواهد شد. یقینا دیگران "دریافت مثبتی" از این وضعیت نخواهند داشت. بولفهوف می گوید که "آلمان برای همه به ویژه برای متصدیان اقتصادی نقطه عطف و وزنه ثبات بوده است. وقتی که بخشی از اعتبارش خدشه دار شود، بد می شود". با این همه، این موضوع به زمان بستگی دارد.

پرسش های بسیار در کشورهای دیگر

بسیاری از کارگزاران اقتصاد و سیاست نگاه خود را به آینده انگلا مرکل دوخته اند. این مسئله را دو سیاستمدار محافظه کار در امور خارجی نیز تایید می کنند. این افراد در هفته های گذشته به چند کشور از جمله ایالات متحده سفر کرده اند. یورگن هارت از "حزب دموکرات مسیحی" و سخنگوی سیاست خارجی فراکسیون پارلمانی محافظه کاران می گوید که کشورهای زیادی "تجربیاتی از پیچیدگی در تشکیل حکومت" داشته اند. اما برای آنها جالب است که "چنین مسئله ای در آلمان نیز موج ایجاد کرده است". مهمترین پرسشی که آنها دارند، این است که آیا انگلا مرکل به عنوان صدراعظم در مقام خود باقی خواهند ماند؟ اگر نماند، از دید سیاستمداران خارجی، "بی اطمینانی بزرگی" در آلمان دیده خواهد شد.

بی توجه به وضعیت سیاسی، این فکر خطور می کند که مرکل یا شریک سیاسی خود را پیدا می کند "یا توان دارد تا بدون داشتن اکثریت در پارلمان، حکومت بسازد". هارت می گوید که در جمع سیاستمداران کشورهای مختلف نیز این سوءفهم را تجربه کرده که گویا احزابی مانند "دموکرات های آزاد" و "سوسیال دموکرات"، "یقینا نمی خواهند حکومت کنند". 

اندریاس نیک، کارشناس سیاست خارجی نیز نظر مشابهی را درباره لیبرال ها و سوسیال دموکرات ها انعکاس می دهد. آقای نیک می گوید که طبیعی است که دیگران درباره وضعیت سیاسی داخلی حرف بزنند. او می گوید: «میزانی بی اطمینانی وجود دارد چون چنین چیزی در آلمان تاکنون معمول نبوده است». نیک در مصاحبه با دویچه وله گفت که گاهی "گزارش های سطحی در مطبوعات جهان دیده می شود". مثالا آنها عنوان نوشته های خود را چنین می نویسند: «پایان مرکل.» با این حال او می گوید که "ثبات آلمان زیر سوال نیست" چون با وجود نهادهای اساسی دموکراتیک "سیاست خارجی آلمان" به نوعی تضمین شده است.

وزنه سیاسی مرکل

بولهوف، رئیس سازمان "پروگنوز" که بیشتر هوادار تشکیل حکومت اقلیت است و آن را نسبت به حکومت جدید با سوسیال دموکرات ها ترجیح می دهد، شکست وزن سیاسی مرکل را می بیند. او می گوید که مرکل تاکنون بر پایه تجربیات طولانی سیاسی خود در معادلات قدرت چانه زنی می کرد، اما حالا این وزنه سیاسی "کمی زودتر از آنچه که گمان می رفت" رو به کاهش نهاده است.

کریستوف اشترک/ع.ح