گروه بین المللی بحران به تاریخ 28 اکتوبر گزارشی را نشر کرد که در آن به کشورهای افغانستان و پاکستان که دارای علایق مشترک قومی، دینی و زبانی هستند، گذار دموکراتیک توصیه شده است. مناسبات افغانستان و پاکستان برای سال های زیادی شکننده بوده است و هر دو کشور یک‌دیگر را به حمایت از اسلام‌گرایان افراطی متهم کرده اند.

گزارش به این نکته اشارت نموده است که بعد از انتخابات پارلمانی تاریخی سال 2008 در پاکستان، دو حکومت پیهم این کشور می خواستند مناسبات شان را با افغانستان ترمیم کنند. رئیس جمهور اشرف غنی نیز اخیراً پیشنهاد یک روابط مستحکم با اسلام آباد را نموده است. غنی در در اعلامیه ای گفته است: «زمان گام های عملی برای ایجاد صلح فرا رسیده است... ما باید تبادله اتهامات را متوقف سازیم و فضای اعتماد به وجود آوریم».

علاوه بر این، از رئیس جمهور غنی نقل قول شده که گفته است: «صفحه نوینی در مناسبات بین دو کشور باز شده است و من مطمئن هستم که این امر راه را برای همکاری های نزدیک هموار می سازد».

تهدید طالبان

نیلز ورمر، رئیس دفتر بنیاد کونراد ادنهاور در کابل به دویچه وله گفت: «اشرف غنی به تکرار گفته است که بهبود روابط با پاکستان یکی از اهداف اوست».

نواز شریف، نخست وزیر پاکستان تا حال به طور مثبت پاسخ داده است. سرتاج عزیز، مشاور امنیت ملی و روابط خارجی او، دعوتنامه رسمی شریف را به هنگام بازدیدش از کابل به رئیس جمهور غنی تقدیم کرده است که این اقدام از نظر کارشناسان، نماد تلاش برای صلح و ثبات بین دو کشور می باشد.

با وجود این، اوضاع بی ثبات سیاسی و خشونت افراط گرایان در هر دو کشور مانع پروسه بالقوه صلح شده است. افراط گرایان قبایلی در پاکستان که متحد گروه های پیکارجوی افغانستان به شمول طالبان و ساز و برگ مرتبط با القاعده نیز موضوع را پیچیده ساخته است.

رهبران طالبان که از 1996 تا 2001 بر افغانستان حکومت می کردند و در سال 2001 با تهاجم نظامی زیر رهبری ایالات متحده امریکا مجبور به فرار شدند، در مناطق قبایلی نیمه خودمختار شمال غرب پاکستان پناهگاه محفوظی یافتند. مشارکت فزاینده آن ها با افراط گرایی که از درون پاکستان به وجود آمده است، مسأله را برای نیروهای امنیتی زیر فرماندهی ناتو در افغانستان و همچنان در امتداد مرز بین پاکستان و افغانستان دشوار گردانیده است.

تصمیم گیرنده در پاکستان کیست؟

اردوی پاکستان که قبضه محکمی بر امور دفاعی و امنیتی کشور دارد، با سیاست نواز شریف در مورد افغانستان موافق نیست. اما تحلیلگران می گویند که اردوی پاکستان نیز تا کنون قادر به کنترول افراط گرایان طالب نبوده است. گروه بین المللی بحران می گوید که بهبود روابط با کابل بیشتر وابسته به توانایی حکومت ملکی در اِعمال کنترول بر امنیت ملی، سیاست خارجی و گذار شکننده دموکراتیک است.

اما حکومت شریف با تظاهرات ضد حکومتی سال جاری به رهبری احزاب مخالف بسیار ضعیف گردیده است. برخی کارشناسان معتقد اند که عمران خان رهبر تحریک انصاف پاکستان و طاهرالقادری روحانی توسط جنرال های اردو علیه نخست وزیر حمایت می شوند.

غازی صلاح الدین، خبرنگار مشهور در کراچی به دویچه وله گفت: «بسیاری مردم در پاکستان فکر می کنند که قادری توسط دستگاه، به ویژه اردو حمایت می شود».

گزارش گروه بین المللی بحران مدعی است که این دو سیاستمدار، اردو را برای "حق گیری" از حکومت نواز شریف جسارت داده اند. یک بار در سال 1999 نظامیان حکومت شریف را سرنگون ساختند.

فرصت هایی وجود دارند

گزارش پیشنهاد می کند که شریف باید با کابل در جهت توسعه روابط اقتصادی کار کند که شامل بهبود بخشیدن و توسعه زیرساخت ها می باشد. علاوه بر این، شریف و غنی باید برای توسعه ارتباطات جاده ها و قطار آهن بین دو کشور باهم یکجا کار کنند، نیروهای امنیتی شان را در امتداد مرزها کاهش دهند، با فساد مبارزه کنند و در مورد موافقتنامه تجارت آزاد گپ بزنند.

سمینه احمد، کارشناس آسیای جنوبی گفت: «رهبری ملکی پاکستان به خوبی می داند که امنیت کشور به بهترین نحو با یک افغانستان باثبات تامین می شود. رهبری ملکی یک سلسله گام های اولیه به سوی مناسبات دوجانبه قوی تر برداشته است و در این راه باید ادامه بدهد».