همه پرسی تغییر قانون اساسی در روسیه روز چهارشنبه به پایان رسید و نتایج مقدماتی نشان می‌دهد که اکثر رای‌دهندگان به طرفداری از اصلاحات در قانون اساسی رای داده اند. این تغییرات در قانون اساسی به صورت بالقوه زمینه را برای ولادیمیر پوتین فراهم می‌کند که تا سال ۲۰۳۶ حکومت کند.

کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه گفته است که ۷۸ درصد رای‌دهندگان به تغییرات در قانون اساسی رای مثبت و ۲۱ درصد دیگر رای منفی داده اند. میزان اشتراک‌کنندگان در این همه پرسی ۶۵ درصد بوده است.

این همه پرسی در ابتدا به تاریخ ۲۲ اپریل برنامه ریزی شده بود، اما به دلیل شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاده بود. پوتین ماه گذشته اعلام کرد که شیوع ویروس کرونا از اوج خود گذشته است و این همه پرسی باید برگزار شود.

برای نخستین بار رای‌دهندگان در روسیه هفت روز وقت داشتند تا در این همه پرسی شرکت کنند. دلیل طولانی بودن این رای‌گیری به مدت یک هفته این بوده است که با توجه به خطرات شیوع بیماری کووید ۱۹، میزان اشتراک‌کنندگان تا حد ممکن افزایش یابد.

زمینه تداوم قدرت پوتین و ممنوعیت ازدواج همجنس‌گرایان

در این همه پرسی از رای‌دهندگان سوال شده است که آیا با تغییرات در قانون اساسی موافق اند یا مخالف. این تغییرات در برگیرنده میکانیسمی است که به پوتین اجازه می‌دهد باز هم برای مقام ریاست جمهوری خود را نامزد کند. دوره کنونی ریاست جمهوری او در سال ۲۰۲۴ به پایان می‌رسد.

این لایحه اصلاحی قانون اساسی همچنین در برگیرنده تضمین حداقل معاش تقاعدی، ممنوعیت ازدواج همجنس‌گرایان، شمولیت «اعتقاد به خدا» به عنوان یک ارزش اساسی و ارجحیت قوانین روسیه بر نورم‌های بین‌المللی می‌باشد.

هرچند پارلمان روسیه قبلاً این اصلاحات را تایید کرده است، اما پوتین آن را به رای‌گیری گذاشت تا حمایت مردم را نیز به دست بیاورد. او گفته که برای تامین ثبات و استحکام آنچه او ارزش‌های روسی عنوان کرده، به حمایت مردم نیاز می‌رود.

پوتین روز سه شنبه گفت: «ما برای کشوری رای می‌دهیم که می‌خواهیم آن را به فرزندان و نواسه‌های خود به جا بگذاریم.»

ناوالنی: نتایج همه پرسی یک «دورغ بزرگ» است

اپوزیسیون متفرق روسیه که توسط سال‌ها سرکوب سیاسی تضعیف شده و دسترسی اندکی به رسانه‌های زیر کنترول دولت دارد، برای راه اندازی کمپاینی علیه این همه پرسی تقلا می‌کرد.

امیلی شروین، خبرنگار دویچه وله در مسکو می‌گوید: «اینجا اپوزیسیون بسیار چند پارچه است. برخی گفته بودند که در خانه بمانید و این رای‌دهی را تحریم کنید. برخی دیگر گفته بودند که باید حضور یابید تا شمارش شوید و بگویید که مخالف این رای‌گیری هستید.»

الکسی ناوالنی، سیاستمدار اپوزیسیون و منتقد پوتین گفته است که پوتین در تلاش است خود را «رئيس جمهور مادام العمر» بسازد. او و دیگر منتقدان کرملین گفته اند که این همه پرسی منصفانه نبود و باور دارند که اصلاحات در قانون اساسی به صورت تقریباً قطعی منجر به تمدید حاکمیت پوتین می‌گردد. همین که شام چهارشنبه نتایج ابتدایی این همه پرسی اعلام شد، ناوالنی آن را رد کرد و گفت که این نتایج بازتاب‌دهنده واقعیت نیست.

ناوالنی گفت: «نتایجی را که اعلام کرده اند جعلی و یک دروغ بزرگ است. این نتایج هیچ ربطی به نظرات شهروندان روسیه ندارد. ما هیچ زمانی این نتایج را به رسمیت نخواهیم شناخت.»

یک نهاد مستقل نظارتی به نام گولوس (Golos) گفته است که صدها شکایت از تخطی انتخاباتی دریافت کرده است. رای دادن بیش از یک بار و ادعای مجبور ساختن مردم از سوی کارمندان کمیسیون به رای‌دهی از جمله این شکایات است.

انتقاد دیگری که وجود دارد این است که مقام‌های روسیه بر معلمان، داکتران، کارمندان خدمات عامه و دیگر کسانی که از سوی دولت معاش می‌گیرند، فشار وارد کرده اند تا به حمایت از اصلاحات در قانون اساسی رای بدهند.

کرملین همچنین تلاش کرده است تا با پیشکش کردن جوایزی به شمول اسناد تحفه موتر و آپارتمان، میزان اشتراک‌کنندگان در رای‌دهی را افزایش بدهد. همچنین آن تعداد از باشندگان شرق اوکرایین که پاسپورت روسی دارند توسط بس به آن سوی مرز برده شدند تا رای خود را استعمال نمایند.
 

Af/pa (Reuters, AP, AFP)