سخنگوی وزارت خارجه ایران تائید کرده است که پس از آزادسازی شش میلیارد دالر از پولهای منجمد شده این کشور در کوریای جنوبی، ایران و امریکا زندانیان را تبادله میکنند.
اعلانات بازرگانی
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: "پنج شهروند امریکایی قرار است به امریکا بازگردند." به گفته او، "در مقابل پنج شهروند ایرانی که در امریکا متهم یا محکوم شده اند، عفو میگردند."
بعداَ مقامهای ایرانی نیز تائید کردند که این زندانیان در یک هواپیمای قطری تهران را ترک کرده اند.
از چند هفته بدینسو گزارشهای در مورد مذاکرات ایران و امریکا روی تبادله زندانیان نشر میشد. در ماه آگست قوه قضائیه ایران برخی از زندانیان امریکایی را از زندان به حبس خانگی فرستاد.
در میان این زندانیان یکی از اسامی آشنا سیامک نمازی است که تابعیت دوگانه امریکا و ایران را دارد. او در سال ۲۰۱۵ زندانی شد و به اتهام جاسوسی به ۱۰ سال حبس محکوم گردید.
مراد طهباز، فعال محیط زیست و عماد شرقی، بازرگانی که در سال ۲۰۱۸ بازداشت شدند، انتظار میرود در میان برگشت کنندگان به امریکا باشند. اما تاکنون هویت دو تن دیگر از این جمع اعلام نشده است.
در سوی دیگر، شهروندان ایرانی در امریکا به اتهاماتی مانند نادیده گرفتن تحریمهای بینالمللی و جاسوسی صنعتی متهم شده اند.
خبرگزاری ایرنا از زندانیان ایرانی در ایالات متحده امریکا نام برده و نوشته است که رضا سرهنگپور و کامبیز عطار به اتهام نقض تحریمها در ایالات متحده امریکا زندانی اند. شهروند سوم ایرانی کاوه لطف الله افراسیابی است که در سال ۲۰۲۱ به اتهام جاسوسی از نزدیکی خانهاش در بوستون بازداشت شده بود. دو زندانی دیگر مهرداد معین و امین حسن زاده نیز به اتهام ارتباط داشتن با نیروهای امنیتی ایران در بازداشت قرار دارند.
ایران و ایالات متحده؛ از دوستی تا اوج روابط سرد
یک زمان ایالات متحده و ایران شرکای خیلی نزدیک بودند. به نظر میرسید که توافق هستهای میان واشنگتن و تهران در سال ۲۰۱۵ فصل تازهای را میان دو کشور بگشاید، اما خارج شدن ترامپ از این توافق امیدواری ها را به یأس مبدل کرد.
عکس: picture-alliance/Xinhua/T. Shen
کودتا
در سال ۱۹۵۳ ایالات متحده و بریتانیا با سقوط دادن نظام محمد مصدق، نخست وزیر منتخب ایران قدرت را به شاه برگرداندند. مصدق پیش از آن، نفت ایران را ملی اعلام کرد که سبب خشم واشنگتن و لندن گردید. سازمان اطلاعات مرکزی (سیا) پس از شصت سال برای اولین بار اعتراف کرد که در کودتای براندازی محمد مصدق نقش داشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Harnik
انقلاب
پس از اعتصاب ها و مظاهرات چندین ماهه، محمد رضا شاه پهلوی که از حمایت ایالات متحده امریکا برخوردار بود، در سال ۱۹۷۹ تبعید شد. آیت الله خمینی، جمهوری اسلامی ایران را اعلام کرد. در ماه نوامبر همان سال، دانشجویان وارد سفارت ایالات متحده در تهران شدند و ۵۲ شهروند این کشور را به گروگان گرفتند. این دانشجویان خواستار بر گرداندن شاه به ایران شدند. این گروگان گیری پس از ۴۴۴ روز پایان یافت.
عکس: picture-alliance/AFP
رسوایی
در خزان سال ۱۹۸۶ ماجرای ایران-کانترا که یکی از رسوایی های بزرگ دوره ریاست جمهوری رونالد ریگن به حساب میآید، برملا شد. واشنگتن در آن زمان، به گونه مخفیانه برای ایران تسلیحات را به فروش رسانده بود تا به این ترتیب بتواند شورشیان "کنتراهای" نیاکاراگوا را تأمین مالی کند.
عکس: picture-alliance/dpa/L.W. Smith
امید برباد رفته
در زمان حکومت اکبر هاشمی رفسنجانی (۱۹۸۹-۱۹۹۷) و محمد خاتمی (۱۹۹۷-۲۰۰۵) یک مرحله باز شدن مسیر به غرب به وجود آمد. اما با روی کار آمدن محمود احمدی نژاد در سال ۲۰۰۵ این فصل دوباره رقم خورد. در سال ۲۰۰۲ روشن شد که ایران زیر روپوش برنامه هستهای غیرنظامی، روی گسترش برنامه سلاح اتومی کار میکند. جورج دبلیو بوش با اشاره به ایران، عراق و کوریای شمالی از "محور شرارت" در آن زمان یاد کرد.
عکس: picture alliance/dpa/AP Photo/F. Franklin
تراژیدی
در زمان "جنگ تانکر" یک موشک کشتی جنگی ایالات متحده موسوم به "وینسنس" در خلیج فارس، یک طیاره مسافربری ایران را هدف قرار داد. همه سرنشینان این طیاره جان باختند که بیشترین آنان ایرانی ها بودند. در آن زمان، ایالات متحده حضور هوایی و زمینی خود را در منطقه تقویت بخشید تا کشتی های نفتکش خود را از حملات ایران در امان نگهدارند. این نیروها هواپیمای مسافربری را با یک جیت جنگی به اشتباه گرفته بودند.
عکس: picture-alliance/dpa/US Navy
تحریم ها
سازمان ملل متحد، ایالات متحده و اتحادیه اروپا پس از عدم دسترسی به یک توافق در مذاکرات روی توقف برنامه هستهای، یک سلسله اقدامات تنبیهی را در سال ۲۰۰۶ علیه ایران روی دست گرفتند. حسن روحانی، رئیس جمهور اصلاح طلب این کشور در سال ۲۰۱۳ به درخواست جامعه جهانی برای تنزیل برنامه اتومی کشورش لبیک گفت.
عکس: picture alliance/AP Photo/A. Harnik
توافق
پس از چندین سال مذاکرات، کشورهای دارای حق ویتوی سازمان ملل متحد به علاوه آلمان در سال ۲۰۱۵، در شهر ویانای اتریش با ایران به یک توافق دست یافتند که بر مبنای آن بتوانند برنامه اتومی تهران را تضعیف کنند. در این توافق آمده است که صنعت اتومی ایران زیر کنترول درآورده شود و در برابر تعهد شود که تحریم های اقتصادی بالای ایران از بین بروند.
عکس: Getty Images/AFP/R. Wilking
بیرون شدن از توافق
دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده باوجود اعتراض های گسترده شرکای اتحادیه اروپا، از این توافق هستهیی بیرون رفت و تحریم های تازه را در ماه نوامبر سال گذشته بالای ایران اعمال کرد. ایالات متحده میخواهد که ایران را مجبور بسازد تا یک توافق تازه را به شرایط شدید تر به امضا برساند. آنان همچنان میخواهند که مطمین شوند هیچ راهی برای بازگشت ایران به برنامه هستهیی وجود نداشته باشد.
عکس: picture-alliance/Xinhua/T. Shen
8 عکس1 | 8
به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایران، دو تن از این زندانیان به ایران برمیگردند، دو تن آنها در امریکا باقی خواهند ماند و یک تن دیگر به کشور سومی سفر خواهد کرد.
ایران همچنان خواهان آزادسازی شش میلیارد دالر منجمد از پولهای شده این کشور در کوریای جنوبی شده بود. این مبلغ بنا بر تحریمهای بین المللی از دسترس ایران خارج شده بود.
کنعانی گفته است که این مبلغ به قطر رسیده است و سپس به دست ایران قرار میگیرد. گفته شده که این پول به یورو تبادله شده و در چندین قسمت به قطر فرستاده شده است.
پیش از این توافق، انتقادهای زیادی در مورد این معامله وجود داشت.