بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران
۱۴۰۴ مهر ۶, یکشنبه
پس از آنکه تحریم‌ها در پی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ کاهش یافته بودند، تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران دوباره به اجرا درآمدند. این تحریم‌ها شامل تجهیزات هسته‌ای، راکتی، تسلیحات و بانک‌ها می‌شود.
اهداف تحریم‌ها
با بازگرداندن تحریم‌ها به‌وسیله میکانیزم «اسنپ‌بک» ششم قطعنامه سازمان ملل که پیشتر به حالت تعلیق درآمده بودند، ساعت ۲:۰۰ صبح به وقت اروپای مرکزی دوباره اجرایی شدند. طبق این قطعنامه‌ها، همه کشورهای عضو سازمان ملل منع شده اند که کالاها یا فناوری‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای یا راکتی ایران را فراهم کنند. واردات، صادرات یا انتقال قطعات و فناوری‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای یا راکتی ایران نیز ممنوع است.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
همچنین تحریم تسلیحاتی علیه ایران دوباره از سوی شورای امنیت سازمان ملل برقرار شده که شامل ممنوعیت فروش یا تحویل تسلیحات متعارف به ایران می‌شود.
این تحریم‌ها بخش بانکی و مالی ایران را نیز دربر می‌گیرد؛ دارایی‌های سازمان‌ها یا اشخاص مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران در خارج مسدود می‌شوند و ممکن است ایرانیانی که با برنامه هسته‌ای ارتباط دارند، از سفر به کشورهای عضو سازمان ملل منع شوند. همچنین هر فرد یا شرکتی که تحریم‌ها را نقض کند، دارایی‌هایش در سراسر جهان مسدود خواهد شد.
چه کسی تحریم‌ها را اعمال می‌کند؟
علاوه بر تحریم‌های سازمان ملل، ایالات متحده تحریم‌های خود را علیه ایران اعمال کرده است.
اتحادیه اروپا نیز تحریم‌های خاص خود را دارد که پس از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ کاهش یافته بودند، اما به دلیل حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکرایین دوباره تشدید شدند و اکنون ممکن است مجدداً افزایش یابند.
هدف این تحریم‌ها عمدتاً آسیب رساندن به اقتصاد ایران و فشار بر حکومت تهران برای مصالحه است. ایران هم‌اکنون با تورم بالا و بیکاری روبه‌روست.
تحریم‌های ایالات متحده امریکا همچنین شامل ممنوعیت خرید نفت ایران توسط سایر کشورها است.
چگونگی اجرای تحریم‌های سازمان ملل
میکانیزم «اسنپ‌بک» تعیین می‌کند که پس از بازگرداندن قطعنامه‌ها، کشورهای عضو سازمان ملل باید قوانین داخلی خود را مطابق با آن تنظیم کنند. اتحادیه اروپا و بریتانیا نیز باید قوانین خود را تشدید کنند، اما تا کنون جزئیات اجرایی آن مشخص نشده است.
میزان الزامی بودن تحریم‌ها
قطعنامه‌های شورای امنیت و تحریم‌های مرتبط، برای همه کشورهای عضو سازمان ملل الزام‌آور است، اما برخی کشورها به‌طور منظم این تحریم‌ها را نقض می‌کنند. متحدان ایران که میکانیزم «اسنپ‌بک» را غیرقانونی می‌دانند، ممکن است از اجرای آن خودداری کنند.
واکنش ایران
وزارت خارجه ایران صبح یکشنبه با تأکید بر اینکه بازگرداندن تحریم‌ها «فاقد توجیه حقوقی است»، از همه کشورها خواست تا «از پذیرش این وضعیت غیرقانونی خودداری کنند.»
برخی کشورها از جمله چین، حتی با وجود تحریم‌های ایالات متحده امریکا به تجارت با ایران ادامه داده‌اند.
روسیه نیز اعلام کرده که تحریم‌های سازمان ملل متحد را اجرا نخواهد کرد و موضع چین هنوز روشن نیست.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، روز یکشنبه از دبیرکل سازمان ملل خواست تا از بازگشت میکانیزم‌های اجرای تحریم‌های سازمان ملل پس از دوباره اعمال شدن آن‌ها علیه تهران جلوگیری کند.
عراقچی در نامه‌ای که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد نوشته است: «ما از شما می‌خواهیم که از هرگونه تلاش برای بازگرداندن میکانیزم‌های تحریم، از جمله کمیته تحریم‌ها و هیئت کارشناسان، جلوگیری کنید.» او افزود که تهران هیچ تلاشی برای تمدید، بازگرداندن یا اجرای تحریم‌های سازمان ملل را به رسمیت نخواهد شناخت.
پیامدهای اقتصادی و تجاری
کلمان ترمه از موسسه بین‌المللی مطالعات ایران در پاریس می‌گوید: «دور زدن تحریم‌ها هزینه دارد؛ هم هزینه سیاسی و هم مالی و اقتصادی، زیرا معاملات مالی گران‌تر می‌شوند.» او می گوید که شرکت‌های حمل و نقل نمونه‌ای از صنایعی هستند که تحریم‌ها را احساس خواهند کرد. ترمه می افزاید: «با تحریم‌های سازمان ملل شاهد مسدود سازی کامل نخواهیم بود، بلکه هزینه‌ها افزایش می‌یابد.»
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
کلسی داونپورت از انجمن کنترول تسلیحات تأثیر اقتصادی تحریم‌های سازمان ملل متحد را نسبت به تحریم‌های ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا محدود می‌داند، اما هشدار می‌دهد که این تحریم‌ها ممکن است به «تشدید اقدامات تلافی‌جویانه» بین ایران و ایالات متحده منجر شود، به‌ویژه اگر «استراتژی دیپلماتیک عملی وجود نداشته باشد.»