آیا تغییر اقلیم آغاز شده است؟ آیا باران های بسیار شدید و چندین روزه، مواجه شدن اراضی وسیع با سیلاب ها، توفان ها و گردبادهای پیهم که ویرانی های عظیمی را بر جا می گذارند، علایم تغییر اقلیم هستند؟ محققان مجدانه تلاش می کنند تا بر اساس رویدادهای خاصی ناشی از آب و هوا، پی ببرند که آیا تغییر اقلیم سبب این رویدادها شده است، یا خیر.

با آن هم پژوهشگران تردیدی ندارند که تغییر اقلیم خطر وقوع رویدادهای شدیداً ناگوار آب و هوا را سبب می شود. آنها در یکی از تحقیقات خود 12 سانحۀ طبیعی سال 2012 را بررسی کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که نیم این رویدادها بر اثر تغییر اقلیم بودند.

به این ترتیب گرمایش زمین طور مثال عامل موج گرمای شدید و خشکسالی در ایالات متحدۀ امریکا گفته شده است. گرمای هوا در ماه جولای سال 2012 در آنجا بیسابقه بود. افزون بر آن در نتیجۀ باران کم، حاصلات جواری و گندم شدیداً خساره دید. هزاران ماهی در رودخانه های خشک شده مردند و گاوها در مزارع خشک و بی علف دیگر چیزی برای خوردن نداشتند.

یخچال های منطقۀ قطب شمال در سال 2012 به گونۀ بی نظیری آب شدند. پژوهشگران اقلیم اطمینان می دهند که این مسأله استثنایی نبوده است، بلکه تحولی است که در نتیجۀ چندین تابستان بسیار گرم به بار آمده است. آنها می گویند که تغییر اقلیم مسبب آن بوده است.

سندی بزرگترین و بیسابقه ترین توفانی بود که شمال شرق ایالات متحدۀ امریکا را درنوردید. پهنای حلقۀ ابر به 3000 کیلومتر می رسید. حتی در مناطق استوایی گردبادها به چنین وسعتی نمی رسند. سندی به خاطری آن چنان نیرو گرفته بود که اقیانوس اطلس در سال 2012 به گونۀ غیر معمولی گرم بود. پژوهشگران اقلیم پس از تحقیقات خود تغییر اقلیم را عامل آن خواندند.

در مورد رویدادهای ناگوار دیگر ناشی از آب و هوا، پژوهشگران زیاد مطمین نیستند. به قول آنها وقوع باران ها و سیلاب های شدید در اروپا، چین، جاپان و آسترالیا بیشتر تحولات و نوسان های طبیعی می باشند.

خشکسالی فاجعه بار در سومالیا و کینیا نیز برای پژوهشگران بیشتر تصادفی و ناشی از نوسان های طبیعی است، نه از اثر تغییر اقلیم. اما آنها می گویند که در این مورد اطمینان کامل ندارند، زیرا شمردن تغییر اقلیم به مثابۀ علت اصلی سانحه های شدید ناشی از آب و هوا، کار دشواری است.

اقلیم پدیدۀ پیچیده و مغلقی است. عوامل رویدادهای جهانی بیشتر از آن هستند که دقیقاً بتوان گفت چه چیزی رخ می دهد. واقعیت این است که اقلیم تغییر می خورد. نقش نسبی انسان ها در این تغییر نیز یک واقعیت است. واقعیت دیگر هم این است که تغییر اقلیم سبب دگرگونی های دیگری در روی زمین نیز می شود؛ از جمله سطح آب دریاها بالا می آید و جزایر در خطر نابودی قرار می گیرند.

همچنان مرجان ها، صدف ها و حلزون های دریایی نیز با خطر مواجهند، زیرا از اثر کثرت کاربن دای اکساید، آب اقیانوس ها اسیدی می شود و این به منحل شدن قشر آهکی بدن این حیوانات منجر می گردد. اینها همه واقعیت ها هستند. اما خطرناک آن است که دانشمندان پیشگویی های دقیقی ارایه کنند، مثلاً بگویند که در دقیقاً چند سال بعد حرارت دقیقاً چند درجه بیشتر می شود و سطح بحر دقیقاً چند سانتی متر بالا می رود.

از 15 سال به این طرف از افزایش تغییر اقلیم سخن گفته می شود؛ اما حرارت هوا در جهان، برعکس آنچه پژوهشگران برجستۀ اقلیم ادعا می کنند، بلند نمی رود. آنها در گزارش تحقیقی خود توضیح می دهند که اقیانوس ها احتمالاً بیشتر از آنچه انتظار می رود، گرما را جذب می کنند. این عامل در تئوری های قبلی نقشی نداشت.

نظرخواهی ها نشان داده اند که شمار کسانی که "نگران" تغییر اقلیم هستند، رو به کاهش است. این احتمالاً نتیجۀ قدرت نمایی های زیاد و اظهارات پیهمی است که گویا کرۀ زمین نابود می گردد. از آن است که اعتبار علم، به ویژه سلامتی سیارۀ ما در معرض خطر قرار می گیرد.

ساموئل تنها ده سال دارد، اما هنگامی که از او پرسیدند تغییرات اقلیمی روی سیاره ما چگونه تاثیر می گذارد، واکنش واضحی داشت: سطح آب آنقدر بالا می رود که مردمی که در نزدیکی بحر زندگی می کنند، نیازمند کمک می شوند. چرا این اتفاق می افتد؟ او با نگاه جدی می گوید: «به دلیل آلودگی شدید».

دانیل ۷ ساله دوست دارد به خورشید نگاه کند. با این حال او ترس دارد که ۵۰ سال بعد، آفتاب دیگر وجود نداشته باشد. شاید او امیدوار باشد، فقط اندکی تغییر وارد شود، بنابراین پس از آن طلوع و غروب خورشید همچنان رنگارنگ خواهند بود. در همین حال، او از والدینش خواست تا در استفاده از مواد مصرفی به بازیافت بیشتر توجه کنند. از همه بیشتر این آینده اوست که در معرض خطر قرار دارد.

موترها در آینده نزدیک پرواز می کنند- اما باز هم برای محیط زیست آسیب رسان اند، مانند امروز. به دلیل آلودگی، آسمان خاکستری تر از آبی خواهد بود. بشریت به طور کامل فراموش کرده است که طبیعت مهم است. حتی آخرین درختان نیز نابود شده اند. پالومای ۱۰ ساله در مورد فراه رسیدن چنین روزی می گوید که ما نیاز نداریم ۵۰ سال منتظر بمانیم، بلکه ۱۵ سال بعد چنین روزی فراه می رسد.

ایما (۷ ساله) اخیرا با مادرش به آسیای جنوب شرقی سفر کرده بود. او از همه چیز هیجان زده بود، اما تنها اگر آنقدر گرمای شدید نمی بود! او از مادرش آموخت که زمین هر سال گرمتر می شود. جای تعجب نیست که او در آینده از سیاره ما چنین تصوری دارد: خورشید تقریبا همه چیز را می سوزاند و مردم باید از زمین خارج شوند، البته با راکت ها.

زندگی در سیاره دیگری دقیقا همان چیزی است که لینوس (۱۲ ساله) تصور می کند - در مریخ. ۵۰ سال بعد در زمین هرج و مرجی حاکم می شود که ما باید به دنبال یک مکان بهتر باشیم. اما در مریخ هم مردم همه چیز را از بین می برند. امید زیادی برای آینده نزدیک ما وجود ندارد، یا لینوس نظر دیگری دارد؟ "خوب، ما هنوز هم می توانیم این امر را متوقف سازیم."

یان (۱۲ساله) معتقد است که طبیعت در آینده دیگر اهمیت نخواهد داشت. اما برای او این امر بد نیست، زیرا پس از آن ما تکنولوژی مدرن و بسیار "چیزهای که پرواز می کنند" خواهیم داشت. به نظر یان سیاره ما ۵۰ سال بعد مانند این نقاشی به نظر می رسد: چشم انداز پر از زیرساخت های مدرن و ماشین های که انقلاب به راه می اندازند.

آسترید (۶ ساله) یک ایده بسیار انتزاعی از زمین دارد: رودخانه ها جریان دارند، مردم در حال حرکت هستند، هوا جریان دارد. همه در یک مسیر در حرکت اند و همه با تهدید مشابه مواجه می شوند: یک "چاپ دست" بسیار غول پیکر از کاربن دای اکساید. آسترید از این مساله در مکتب شنیده بود: به هر اندازه که "چاپ دست" بزرگ باشد به همان اندازه بدتر است.

همه هنرمندان یک تفسیری روشن از آثار شان که چه معنی می دهند، پیش کش نمی کنند. در این اثر، میگول (۱۰ ساله) دو گزینه برای ما دارد: شاید روبات تغییرات اقلیمی را نمایش می دهد که آن قدر بد نیست. یا شاید هم هوش مصنوعی از کنترول بیرون می شود و از ما قوی تر می شود، این امر نامطلوب است. در هر صورت، زمان آن فراه رسیده است تا کاری کنیم.

یودیت هفت ساله هنگامی که درباره آینده سیاره ما صحبت می کند بسیار جدی می شود. او معتقد است که همه ما تا سال ۲۰۶۷ به شمول حیوانات خانگی می میریم. سپس "مخلوقات فرازمینی" فرصتی برای تسخیر زمین پیدا می کنند. در صورتی که این اتفاق نیفتد، یودیت می خواهد منابع را ذخیره کند. وقتی یک کاغذ دو روی دارد، پس برای رسم کشیدن می توان از هر دوی روی کاغذ استفاده کرد و نیاز به یک ورق جدید نمی رود.