تحلیل: چگونه آلمان کارمندان محلی افغانش را تنها گذاشت
۱۴۰۲ تیر ۴, یکشنبه
با خروج عجولانه نیروهای ناتو در دو سال قبل از افغانستان، شمار زیادی از کارمندان محلی نهاد های آلمانی در ناامنی تنها گذاشته شدند. یک کمیسیون در پارلمان آلمان تحقیق میکند که چه اشتباهی هنگام خروج از افغانستان رخ داده است.
اعلانات بازرگانی
دو سال قبل خروج سربازان آلمان از افغانستان پایان یافت. شش هفته بعد تر طالبان به قدرت رسیدند. نیروهای کاری پیشین افغان به خاطر حفظ جان شان نگران بودند.
تصاویر شوکه آور روند خروج عجولانه نیروهای خارجی از افغانستان، از طریق رسانه ها در جهان پخش شدند. در یکی از این تصاویر انسانهای مأیوس در میدان هوایی کابل دیده می شدند که در اطراف هواپیمای تخلیه امریکایی تلاش می کردند به گونه ای نجات داده شوند. زمانی که این هواپیما از زمین بلند می شد، چند تن در محفظه تایر های آن وارد شده و امید داشتند به این ترتیب به جای امن برسند؛ اما لحظاتی بعد آنها از ارتفاع زیاد به زمین افتاده و جان باختند.
یک کمیسیون تحقیقاتی برای افغانستان در پارلمان آلمان از تابستان سال گذشته به این سو در این مورد تحقیق میکند که چه اشتباهی هنگام خروج از افغانستان رخ داده است. بیش از ۴۰ نشست با مصاحبه های شاهدان عینی روشن کرده است که دفتر صدارت کشور با فقدان مدیریت سیاسی مواجه بوده است و این امر با روند دشوار بررسی های بروکراتیک همراه بوده است.
وزارت خانه های سهیم در این تحقیقات، علاقمندی های مختلف داشته اند و دورهای نشست نمایندگان ارشد وزارت خانه ها و ادارات متفق الرای نبوده اند و محاسبات اشتباهی مشاجره برانگیز در این مورد وجود داشته است که گویا اردوی افغانستان، طالبان را دست کم از پایتخت دور نگه خواهد داشت.
یک مدیر امور خطر برای انجمن همکاری های بینالمللی آلمان (جی آی زید) که نیز وضعیت را نادرست ارزیابی کرده بود، از «یک تجربه غرور شکن و متواضع کننده» سخن گفته است.
در این کمیسیون تحقیقاتی یک مرد که نخواسته از او نام برده شود، وضعیت خروج از افغانستان را با خروج ایالات متحده امریکا از ویتنام در سال ۱۹۷۵ مقایسه کرد. او گفته است که همه به این نظر بودهاند که در افغانستان «صحنه های سایگون» وجود نخواهد داشت، «و اما همه ما در وسط چنین وضعیت قرار داشتیم.»
یک سالگی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان
یک سال پیش در پی خروج سربازان ایالات متحده امریکا از افغانستان، طالبان دوباره به قدرت رسیدند. در ۲۰ سال جنگ با طالبان، میلیاردها دالر برای برای بازسازی این کشور مصرف شد.
عکس: Ali Khara/REUTERS
حفاظت از میدان هوایی کابل
یک سال پیش در آخرین روزهای خروج، نیروهای امریکایی تنها در داخل میدان هوایی کابل حضور داشتند و عملیات تخلیه را به پیش میبردند، در حالی که جنگجویان طالبان بیرون میدان هوایی را تحت کنترول داشتند. طالبان هر نوع تمدید مهلت خروج سربازان خارجی را رد میکردند.
عکس: U.S. Army/ZUMA Wire/imago images
فرار از کابل
هزاران افغان مأیوس در تلاش راهی برای خروج از کشور شدند. در پایان ماه اگست سال ۲۰۲۱، آنها میخواستند به هر قیمتی از کشور فرار کنند، چون از برگشت حاکمیت وحشتناک طالبان مانند دوران اول آنها میان سالهای ۱۹۹۶ و ۲۰۰۱ در هراس بودند.
عکس: Yonhap/picture alliance
انفجارهای مرگبار انتحاری در میدان هوایی کابل
این تصویر یک جنگجوی طالبان را در محل یک حمله انتحاری در میدان هوایی به تاریخ ۲۶ آگست ۲۰۲۱ نشان میدهد. بر اثر دو انفجار که مسئولیت آن را داعش به عهده گرفت، ۱۷۰ افغان و ۱۳ سرباز ایالت متحده امریکا کشته شدند.
عکس: Wakil Kohsar/AFP/Getty Images
انتقال اجساد در آخرین پروازها
تابوتهای ۱۳ سرباز امریکایی که در این حمله کشته شده بودند، به کشور شان انتقال داده شد. عملیات نظامی امریکا در زمان حاکمیت اول طالبان شروع شد و با ختم این جنگ دوباره طالبان به قدرت رسیدند؛ با وجود آنکه میلیاردها دالر برای بازسازی این کشور جنگزده به مصرف رسید.
عکس: U.S. Marines/Handout/REUTERS
شلیک راکت ها بعد از تخلیه کامل هوایی سربازان امریکا
چندین راکت در ۳۰ اگست به سمت میدان هوایی کابل شلیک شد، جایی که سربازان ایالات متحده امریکا و متحدین شان در تلاش تکمیل پروسه خروج در زیر تهدیدهای داعش بودند. در ۳۱ آگست اردوی ایالات متحده امریکا اعلام کرد که با خروج همه نیروها، این جنگ پایان یافته است.
عکس: Aamir Qureshi/AFP/Getty Images
طالبان خروج ایالات متحده امریکا را جشن میگیرند
جنگجویان طالبان روز بعد از خروج نیروهای امریکایی با استفاده از تجهیزات به جا مانده از این نیروها و نیروهای امنیتی افغانستان، در جادهها جشن گرفتند. براساس ارقام انستیوت بین المللی واتسون در امور هزینههای جنگ، تخمیناً بیش از ۷۰ هزار غیرنظامی افغان و پاکستانی در نتیجه مسقیم این جنگ جان باختند.
عکس: HOSHANG HASHIMI/AFP via Getty Images
بگرام، شهر ارواح
خروج سربازان امریکایی از قرارگاه هوایی بگرام باعث شد که دکانها و فروشگاههای مرتبط با این پایگاه مسدود شوند. طالبان امسال در همین پایگاه جشن یک سالگی خروج نیروهای امریکایی را برگزار کردند.
عکس: Wakil Kohsar/AFP
یک سال بعد
یک سال بعد از خروج سربازان ایالات متحده امریکا از افغانستان، بسیاری از سربازان این کشور تاهنوز از آنچه در افغانستان رخ داد، به خصوص حملات انتحاری در میدان هوایی در جریان عملیات تخلیه، وحشتزده اند. بعضی از آن سربازان تلاش میکنند با دوستان افغان تا حد ممکن کمک کنند.
عکس: Stefan Simons/DW
8 عکس1 | 8
اردوی آلمان در این ارتباط از فبروری سال ۲۰۲۰ به بعد، پس از آنکه توافقنامه صلح میان طالبان و ایالات متحده امریکا امضا شد، تلاش کرد تا تخلیه امدادگران افغان اش را به آلمان آماده کند. یک دگروال، مسئول روندکاری نیروهای محلی در اردوی آلمان، در این ارتباط از مشکل مهم «محدودیت ظرفیت» در روند صدور ویزا سخن گفت.
برمبنای اظهارات شواهد عینی، در وزارت داخله آلمان «تصمیم گیرندگان حق اقامت» پذیرش گروهی را متوقف کردند و بر بررسی انفرادی اصرار می کردند. در این مورد به سندی ضرورت بود که براساس آن یک کارمند محلی باید ثابت می ساخت که به دلیل فعالیت اش برای آلمانی ها، شخصاً و به شدت مورد تهدید طالبان قرار دارد.
یک خانم حقوق دان از وزارت داخله آلمان تائید کرد که در این وزارت «یک قاعده روشن» علیه پذیرش گروهی وجود داشت. در آن موقع وزارت خارجه و وزارت همکاری های انکشافی آلمان عجله نداشتند. آنها می خواستند کارمندان افغان شان را در افغانستان نگهدارند، اما در نظرداشتند که بعد از خروج سربازان، در آنجا حضور داشته باشند.
یک دیپلومات ابراز نگرانی کرد که یک خروج نیروهای کاری محلی، می توانست یک سیگنال جدی سیاسی را در پی داشته باشد. یک سرپرست کارشناسان وزارت داخله آلمان تأکید کرد که از یک وضعیت «هرکه می تواند خود را نجات دهد»، باید جلوگیری می شد.
افزون برآن بررسی های روند کاری نیروهای محلی پیشین فقط زمانی کارکرد داشته است که سالانه فقط تا حدود ۲۰ نفر می خواستند به آلمان بیایند، اما این روند برای هزاران پناهجو ناکارا بوده است.
پیش شرط برای پذیرش این بوده است که متقاضی باید نخست یک شکایت نامه را در مورد اینکه در معرض خطر قرار دارد، به کارفرمای آلمانی خود ارایه می کرد، و بعد از آن درخواست ویزا برایش امکانپذیر می شد. قاعدتاً این درخواست در سفارت آلمان صورت می گیرد. اما در سفارت آلمان در کابل از حمله انفجاری در سال ۲۰۱۷ به بعد، دیگر دفتر صدور ویزا وجود نداشت. متقاضیان برای این کار باید به پاکستان و یا هند سفر می کردند.
ویدیوهای معلوماتی را در یوتیوب دویچه وله دری ببینید
در بهار سال ۲۰۲۱ به هرصورت اردوی آلمان در همین مورد توانست کمک اداری انجام دهد: سربازان برای سیستم ویزا از طریق وسایل موبایل آموزش دیدند و در پایگاه مزار شریف، اسامی، تاریخ های تولد و مشخصات بیومتریک همکاران محلی افغان شان را ثبت کردند. سپس این وسایل و نیز پاسپورت های کارمندان محلی با هواپیمای نظامی برای بررسی به آلمان انتقال داده شده و از همین طریق پس فرستاده شدند.
به این ترتیب ویزا برای حدود ۲۲۵۰ امداگران اردوی آلمان و خانوادههای شان صادر گردید.
اما بسیاری از کارمندان محلی از چنین حمایتی برخوردار نبودند. زمانی که نیروهای نظامی آلمان در پایان سال ۲۰۲۱ از افغانستان خارج شدند، این کارمندان افغان در کشور شان باقی ماندند.
آلبوم عکس: فروش تجهیزات ویران شده نیروهای امریکایی
مقامات در خوست می گویند نیروهای امریکایی برخی تجهیزات پایگاه تخلیه شده شان را در شهر خوست ویران کرده اند. والی این ولایت از این اقدام نیروهای خارجی انتقاد کرده و گفته که افغان ها می توانستند از این امکانات استفاده کنند.
عکس: DW/F.Zahir
پس از مطرح شدن بحث خروج نیروهای خارجی از افغانستان، همواره این موضوع نیز مطرح بحث بوده است که نیروهای بین المللی تجهیزاتی را که با خود به کشورهای شان منتقل نمی کنند چه خواهند کرد. حالا از ولایت خوست خبر می رسد که برخی تجهیزات به جا مانده یک پایگاه تخلیه شده به قیمت نازل به پاکستانی ها فروخته می شود.
عکس: DW/F.Zahir
پایگاه "سیلارنو" که در سه کیلومتری شهر خوست موقعیت داشت، چندی پیش از سوی نیروهای امریکایی تخلیه شد. مقامات در ولایت خوست می گویند این نیروها هیچ چیز سالمی به جا نگذاشته و همه تجهیزات غیرضروری خود را ویران کرده اند.
عکس: DW/F.Zahir
این منطقه که "اده صحرا باغ" نام دارد، یکی از پایگاه های مشهور و مهم نیروهای خارجی (امریکایی) در ولایت خوست شمرده می شد که چندین بار هدف حملات هراس افگانه بمبگذاران و انتحار کنندگان نیز قرار گرفته بود. حالا در این پایگاه یک کندک اردوی ملی افغانستان جا به جا شده است.
عکس: DW/F.Zahir
اما نیروهای امنیتی افغانستان نمی توانند از تجهیزاتی که در این پایگاه به جا مانده است، استفاده کنند. گفته می شود که امریکایی ها قبل از خارج شدن از این پایگاه تمامی تجهیزات از جمله جنراتورهای بزرگ برق، وسایل شفاخانه ای، وسایل دفتری و موترها را تخریب کرده اند.
عکس: DW/F.Zahir
والی خوست به خبرنگاران گفت که این نیروها در این پایگاه همه چیز را موقتی ساخته بودند و امکانات به جا مانده را نیز از بین برده اند که اکنون این پایگاه برای نیروهای اردوی ملی جای مناسبی نیست. او گفت بسیاری از این امکانات برای نیروهای افغان قابل استفاده بود.
عکس: DW/F.Zahir
مقامات خوست می گویند که در این ولایت اکنون سه کهنه فروشی کلان ایجاد شده است که وسایل لیلام شده نیروهای امریکایی را پرزه کرده و به پاکستان می فرستند. گفته می شود که امریکایی ها قبل از خروج این وسایل را به عنوان زباله به شرکت های بازیافت خصوصی به قیمت ارزان فروخته است.
عکس: DW/F.Zahir
به صورت عموم اجناس لیلامی و پرزه جاتی که به کشورهای همسایه منتقل می شوند، کیلویی فروخته می شوند. عبدالله یکی از معامله گران این گونه اشیاء می گوید که یک تن آهن به 30 هزار کلدار پاکستانی به فروش می رود و به شکل قاچاقی به این کشور منتقل می گردد.
عکس: DW/F.Zahir
عبدالله به دویچه وله گفت: از آغاز خروج نیروهای امریکایی تا کنون 300 کانتینر که برخی اجناس شان سالم هم بود، به پاکستان فرستاده شده و آنجا به قیمتی بیشتر به فروش رسیده اند. گفتنی است که کانتینرهایی که برای بارگیری استفاده می شوند از اردوی امریکا بوده اند.
عکس: DW/F.Zahir
مردم می گویند در برخی از این پایگاه ها موترهایی که قابل ترمیم بودند تخریب گردیده و در کانتینرها بارگیری شدند تا به شرکت های بازیافتی فروخته شوند.
عکس: DW/F.Zahir
قبل از این نیروهای ناتو ابراز نگرانی کرده بودند، در صورتی که تجهیزات شان را به افغان ها بسپارند، این تجهیزات به دست شورشیان طالبان خواهد افتاد. اما وعده سپرده بودند که پایگاه های شان را در اخیتار نیروهای امنیتی افغان قرار خواهند داد.
عکس: DW/F.Zahir
هنوز هم خیلی از پایگاه های نظامی نیروهای ناتو در افغانستان موقعیت دارند که تخلیه نشده اند. مقامات در ولایت خوست می گویند حکومت مرکزی باید در این زمینه گفتگوهای جدی را با مقامات ناتو آغاز کنند تا جلو ضایعات اموال قابل استفاده گرفته شود.