احمد ضیا رفعت، استاد دانشگاه کابل و تحلیلگر مسایل سیاسی می گوید که حکومتداری در ده سال گذشته ضعف هایی داشته است. او توضیح می دهد: "وقتی اداره کشور در دست چهره های عامل نیست، چگونه انتظار داشته باشیم که اصلاحات به وجود بیاید. اصلاحات نیازمند اراده سیاسی، دانایی سیاسی و توانایی اداره است".

به باور آقای رفعت، پیشرفت های کنفرانس اول بن برای افغانستان منجر به دولت سازی گردید، نهادهای حکومتی تاسیس شد، قوه قضاییه فعالیت های خود را ازسر گرفت و پارلمان انتخابی نیز به وجود آمد. اما به گفته او با وجود این دستاوردها، هر سه قوه دولت افغانستان با ضعف ها و خلاهای بزرگی مواجه اند و مردم افغانستان نتوانسته اند دارای حکومت سالم باشند.

آقای رفعت می گوید مردم افغانستان در ده سال گذشته حکومت کنونی را تجربه کرده اند و تا سه سال آینده که انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود، نباید انتظار تغییر مهمی در حکومتداری خوب و مبارزه جدی با فساد را داشت. او می افزاید: "اگر حکومت می توانست اصلاحات بیاورد در ده سال گذشته می آورد. حکومت به نوع چشم گیری عوض نشده همان کسانی که در ده سال پیش در حکومت سهم داشتند حالا هم دارند".

ناتوانی در بهبود وضع اقتصادی

در همین حال سیف الدین سیحون، استاد اقتصاد در دانشگاه کابل می گوید در ده سال گذشته کمک های زیاد مالی در اختیار دولت افغانستان قرار گرفت اما این کمک ها نتوانست تغییر عمده ای در زندگی مردم افغانستان ایجاد کند.

آقای سیحون می افزاید حکومت افغانستان در ده سال گذشته نتوانست با استفاده از نظام کارای اقتصادی، زندگی مردم را بهبود بخشد. به این دلیل اقتصاد افغانستان تبدیل به اقتصاد جنگی و اقتصاد غارت شد. او توضیح می دهد: "افغانستان کنونی دارای اقتصاد جنگی، اقتصاد کمک های خارجی، اقتصاد مبتنی بر غصب زمین و پول شویی و اقتصاد بی ریشه و بی پایه است".

به باور آقای سیحون، باوجودی که سنگ بنای دولت سازی در کنفرانس اول بن در سال 2001 گذاشته شد، اما ناکارایی حکومت در ده سال گذشته سبب نا امیدی مردم شده است. او خاطر نشان می کند که اگر کنفرانس دوم بن بتواند امید از دست رفته مردم را یک بار دیگر زنده کند، کار بزرگی کرده است. سیحون می گوید: "امیدی که از بین رفته و در حال زوال است آن را احیا کند تا بعد از سال 2014 هم افغانستان مشمول توجه جهان است و رها نمی شود، بزرگترین دستاورد است".

آقای سیحون می گوید افغانستان در ده سال گذشته از نگاه اقتصادی پیشرفت هایی داشته اما این پیشرفت ها روزمره و وزود گذر بوده و بر زیر بناها توجه نشده است.

کاهش کمک‌ها

با خروج نیروهای بین المللی در سال 2014 این نگرانی وجود دارد که افغانستان از لحاظ اقتصادی نتواند فعالیت ها و برنامه هایی را که براساس کمک های جامعه جهانی پیش می روند، ادامه دهد.

آقای سیحون در این باره یادآور می شود: "ما مسلما هزینه های کمتری خواهیم داشت، موسسات و نهادهایی که دفاتر دارند، تعطیل خواهند شد و خیلی از دفاتری که به کمک کشورهای بیرونی پول مصرف می کنند دروازه های شان بسته خواهند شد".

به گفته سیحون، اگر در ده سال گذشته به بازسازی زیربناهای افغانستان توجه می شد این کشور می توانست در آینده نیز روند روبه رشد اقتصادی خود را طی کند اما در شرایط کنونی ادامه نظام در افغانستان بدون کمک های بین المللی امکان پذیر نیست.

حسین سیرت / کابل
ویراستار: عاصف حسینی