توافقنامه بین ایالات متحده و طالبان که زمینه خروج نیروهای امریکایی را مساعد ساخته است، اولین قدم برای صلح در افغانستان عنوان می شود. ایالات متحده امریکا با تاکید از جنگجویان اسلامگرا خواسته است به تعهدات شان پابند بمانند.

گفته می شود نیروهای خارجی، براساس توافقنامه ایالات متحده با طالبان، در ۱۴ ماه به طور کامل افغانستان را ترک خواهد کرد. همچنین اردوی آلمان نیز بعد از گذشت بیش از ۱۹ سال، ماموریت اش را در افغانستان پایان خواهد داد. اما پیش شرط این است که توافقنامه که روز شنبه (۲۹ فبروری) در دوحه به امضا رسید، شکست نخورد.

دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریكا شنبه (به وقت محلی) در کاخ سفید اعلام کرد که "در آینده نه چندان دور" شخصا با رهبران طالبان ملاقات خواهد کرد. اما در مورد محل و زمان این ملاقات اظهار نظری نکرد.

ترامپ در پاسخ به این سؤال كه خروج سربازان امریكایی از افغانستان چه زمانی آغاز خواهد شد، گفت: «امروز آنها فوراً به این کار شروع می کنند.» ترامپ به طالبان هشدار داد که اگر آنها (طالبان) به وعده های شان که در توافقنامه درج است، وفادار نمانند، ایالات متحده «با قدرتی که تا حال هیچ کس تجربه اش نکرده، باز خواهد گشت.»

همچنین مارك اسپر، وزیر دفاع ایالات متحده امریکا در یک کنفرانس مشترک مطبوعاتی با ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو و رئیس جمهور اشرف غنی در کابل گفت که اگر اسلامگرایان توافقنامه را نقض کنند، ایالات متحده از فسخ آن دریغ نخواهد کرد.

نمایندگان ایالات متحده و طالبان روز شنبه (۲۹ فبروری ۲۰۲۰) در دوحه پایتخت قطر توافقنامه ای را امضا کردند که راه را برای صلح و پایان عملیات نظامی به رهبری ایالات متحده در افغانستان هموار می کند. مایک پومپئو وزیر خارجه ایالات متحده امریکا نیز در این مراسم اشتراک کرده بود.

طالبان از جمله موارد دیگر، متعهد شده اند که از خاک افغانستان هیچ نوع تهدید تروریستی علیه ایالات متحده و متحدانش را اجازه ندهند. اسلام گرایان همچنین مذاکره با حکومت افغانستان را پذیرفته اند تا راه را برای یک آتش بس دائمی باز کند و یک نقشه راه سیاسی برای آینده افغانستان به وجود آید. قرار است مذاکرات مستقیم بین حکومت افغانستان و طالبان به تاریخ ۱۰ مارچ آغاز گردد. براساس اطلاعات حکومت ایالات متحده امریکا این مذاکرات قرار است در اسلو پایتخت ناروی برگزار شود.

ایالات متحده متعهد شده است که رقم سربازان اش را در مدت ۱۳۵ روز از حدود ۱۳ هزار به ۸۶۰۰ سرباز کاهش دهد. تعداد نیروهای بین المللی باید نیز به همین تناسب کاهش یابند. پنج پایگاه نیز قرار است در همین  دوره بسته شوند. در صورت که توافقنامه شکست نخورد، در ظرف ۱۴ ماه آینده، تا پایان اپریل سال آینده، نیروهای خارجی باید به طور کامل افغانستان را ترک کنند. در صورت عملی شدن این امر، طالبان به خواستی که از سال ها به این طرف روی آن اصرار کرده اند، دست می یابند.

آلمان با حدود ۱۲۰۰ سرباز در مأموریت آموزشی ناتو در افغانستان شرکت دارد. پمپئو پس از امضای توافقنامه گفت: «طالبان اکنون متعهد شده اند که روابط شان را با القاعده خاتمه می دهند. این یک امر تاریخی است.» او افزود اسلام گرایان همچنین تعهد به کاهش بیشتر خشونت کرده اند. پمپئو افزود: «آنها (طالبان) باید به این تعهدات شان پابند بمانند.»

با این حال، در بخش عمومی توافقنامه هیچ تعهد طالبان مبنی بر آتش بس و کاهش حملات و خشونت ها شامل نگردیده است. از محافل مقامات حکومتی ایالات متحده گزارش شده است که بخش هایی از این توافقنامه مخفی مانده است. اما این موارد شامل تعهدات ایالات متحد امریکا نمی شوند.

این توافقنامه توسط زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه ایالات متحده برای صلح در افغانستان و ملا عبدالغنی برادر رئیس دفتر سیاسی طالبان در دوحه، طی یک مراسم تشریفاتی در برابر حدود ۳۰۰ مهمان از کشورهای مختلف جهان، به امضا رسید.

پمپئو در این مراسم گفت که توافقنامه یک "آزمایش واقعی" برای تلاش ها برای دستیابی به صلح پایدار در افغانستان، به شمار می رود. او تاکید کرد که ما در آغاز کار قرار داریم. وی در ادامه اظهار داشت که "کاهش قابل توجهی خشونت شرایط را برای صلح به وجود می آورد و عدم کاهش خشونت شرایط برای شکست این توافقنامه را فراهم می سازد."

هایكو ماس وزیر خارجه آلمان در واکنش به امضای توافقنامه بین ایالات متحده و طالبان گفته است که "این امر مهم است که طالبان خشونت را کاهش دهند. این توافقنامه یک آرزوی طولانی مدت برای یک روند صلح بوده است." وزیر خارجه آلمان اظهار داشته است که آلمان آماده است به طور قابل توجهی از چنین روندی در افغانستان حمایت کند.

واکنش مردم افغانستان در قبال امضا توافقنامه بین ایالات متحده امریکا و طالبان بسیار متفاوت است. به ویژه زنان ابراز نگرانی کردند که با برگشت طالبان در صحنه سیاست در افغانستان، دوباره حقوق شان پا مال خواهد گردید.

در جریان سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، زمانیکه رژیم طالبان در افغانستان حاکم بود، اسلام گرایان قوانین شریعی را با استفاده از خشونت شدید بالای مردم تطبیق می کردند. آزادی بیان به شدت محدود شده و زنان از زندگی عمومی به دور نگهداشته شدند.

Nka/rsh (dpa)