رئيس جمهور ایالات متحده امریکا برای یک دوره چهار ساله انتخاب می‌شود و تنها دو دوره می‌تواند ریاست جمهوری کند. رئيس جمهور همزمان رئيس حکومت و دولت است و کنترول بخش اجرایی فدرال با چهار میلیون کارمند را در دست دارد. رئيس جمهور مسئول اجرای قوانینی است که توسط کانگرس به تصویب می‌رسند. رئيس جمهور به عنوان عالی‌ترین دیپلومات امریکا، می‌توانند سفرای کشورهای خارجی را بپذیرد.

قوای سه گانه دولت؛ حکومت، قضا و کانگرس، تصمیم‌گیرندگان مشترک اند که قدرت یک‌دیگر را متقابل محدود می‌کنند. رئیس جمهور صلاحیت عفو اشخاص و تعیین قاضیان فدرال را دارد، اما برای این کار نیاز به تایید مجلس سنا می‌رود. رئيس جمهور همچنین اعضای کابینه و سفرا را نامزد می‌کند و مجلس سنا باید آن‌ها را تایید کند. به این ترتیب، بخش مقننه بخش اجرایی دولت را کنترول می‌کند.

رئیس جمهور باید به صورت دوره‌ای راجع به «وضعیت کشور» به کانگرس معلومات بدهد. در حالی که رئیس جمهور نمی‌تواند لوایح قانونگذاری را معرفی کند، اما می‌تواند موضوعات و ابتکاراتی را که در نظر دارد بیان کند. این راهی است که رئیس جمهور می‌تواند کانگرس را زیر فشار عمومی قرار دهد تا در مورد موضوعات مورد نظرش اقدام کند.

رئیس جمهور می‌تواند پیش‌نویس قوانین را ویتو کرده و بدون امضا به کانگرس مسترد کند. اما هر دو اتاق کانگرس، مجلس سنا و مجلس نمایندگان، می‌توانند با اکثریت دو سوم، ویتوی رئیس جمهور را دور بزنند، یعنی بدون امضای رئيس جمهور، قوانین مطروحه را تصویب کنند. به گفته مجلس سنا، تا حالا تنها ۱۱۱ از ۱۵۱۶ مورد از ویتوهای رئیس جمهور با رای دو سوم اکثریت نمایندگان کانگرس باطل شده است، یعنی تنها حدود هفت درصد.

قانون اساسی و فیصله‌های دیوان عالی دقیقاً میزان قدرت رئیس جمهور را تعریف نکرده اند. یکی از موارد، «ویتوی جیبی» است که در آن رئيس جمهور پیشنویس قوانین را که از سوی کانگرس برای امضا فرستاده می‌شود، نه رد کرده و پس می‌فرستد و نه امضا می‌کند، بلکه به اصطلاح در جیب خود نگه می‌دارد و مانع اجرایی شدن آن می‌شود. کانگرس نمی‌تواند این نوع ویتو را دور بزند. تا حالا ۱۰۰۰ بار از این روش استفاده شده است.

رئیس جمهور می‌تواند به کارمندان حکومتی دستور دهد که وظایف شان را به روش مشخص یا تا زمان مشخص انجام بدهند. چنین «دستورهای اجرایی» قدرت قانونی دارد و نیاز به تایید کانگرس نیست. اما به این مفهوم نیست که رئيس جمهور هر کاری می‌تواند انجام دهد. محاکم می‌توانند این دساتیر را لغو کنند و یا کانگرس می‌تواند با تصویب قوانینی مانع چنین دستورهایی شود. رئیس جمهور بعدی می‌تواند فرامین قبلی را به سادگی لغو کند.

رئیس جمهور می‌تواند در مورد توافقنامه و پیمان‌ها با حکومت‌های دیگر مذاکره کند، این چنین توافقاتی سرانجام باید به تائید دو سوم اعضای مجلس سنا برسند. رئيس جمهور می‌تواند با «توافقنامه اجرایی» مجلس سنا را دور بزند و بدون تایید آن چنین توافقاتی را امضا کند. چنین توافقاتی تا زمانی معتبر اند که کانگرس اعتراض کند یا قانونی را تصویب کند که چنین توافقاتی را رد می‌کند.

رئیس جمهور سرقوماندان اعلی قوای مسلح است، اما اعلام جنگ از صلاحیت‌های کانگرس است. رئیس جمهور می‌تواند سربازان را بدون تایید کانگرس به جنگ مسلحانه اعزام کند، اما در این رابطه ابهام وجود دارد. به گونه مثال، کانگرس امریکا زمانی که دید شمولیت حکومت در جنگ ویتنام فراتر از بنیادهای قطعنامه است، با وضع قانون وارد اقدام شد.

اگر رئیس جمهور از صلاحیت‌هایش سوء استفاده کند یا مرتکب جرم شود، مجلس نمایندگان می‌تواند پروسه استیضاح رئیس جمهور را راه اندازی کند. این کار در تاریخ امریکا سه بار به وقوع پیوسته است، اما هیچ رئیس جمهور محکوم یا از قدرت کنار زده نشده است. کانگرس مسئولیت تایید بودجه را دارد.