آیا خاور میانه را یک خیزش یا انتفاضه سوم تهدید می کند؟ این پرسشی است که در رابطه با افزایش خشونت های روزهای اخیر به میان می آید. صائب عریقات رئیس هیئت پیشین مذاکرات فلسطینی ها در آخر هفته در فرستنده رادیویی فلسطینی گفت که او شباهت هایی را با آغاز انتفاضه دوم در سال 2000 می بیند.

براساس گزارش روزنامه "جِزورالِم پُست"، "شین بِت" یا سازمان استخبارات و امنیت داخلی اسراییل نیز احتمال وقوع یک انتفاضه سوم را بعید نمی داند، هرچند که تا به حال به صورت نهایی چنین چیزی به نظر نمی آید.

اما یک نکته روشن است: خشونت ها در روزهای اخیر افزایش یافته اند. در آخر هفته در کرانه غربی رود اردن و بیت المقدس شرقی، میان جوانان فلسطینی و سربازان اسراییلی برخوردهایی صورت گرفت. فلسطینی ها سنگ و بوتل های آتش زا پرتاب کردند و در مقابل نیروهای امنیتی اسراییل با مهمات و گلوله های رابری واکنش نشان دادند.

با افراط گرایان شهرک نشینان اسراییلی در کرانه غربی رود اردن نیز برخوردهای صورت گرفت. روز دوشنبه نیروی هوایی اسراییلی بر نوار غزه حمله کرد. از آنجا یک راکت بر اسراییل شلیک شده بود.

قبلاً توسط سه حمله فلسطینی ها، چهار اسراییلی کشته و شماری هم زخمی شدند. حمله کنندگان توسط سربازان اسراییلی کشته شدند. افزون برآن براساس اظهارات فلسطینی ها، روز یکشنبه اردوی اسراییل یک جوان فلسطینی را حین ناآرامی ها در طولکرم واقع در شمال کرانه غربی رود اردن به ضرب گلوله کشت. شمار دیگر از فلسطینی ها زخمی شدند.

افراط گرایان مذهبی از منازعه سوء استفاده می کنند

بیش از همه این نکته قابل نگرانی است که افراد گرایان مذهبی از این برخوردها به صورت فزاینده برای اهداف خود سوء استفاده می کنند. یک نوجوان فلسطینی که در آخر هفته، در شهر کهنه بیت المقدس، یک اسراییلی را با ضرب چاقو کشت، عضو سازمان افراطی "جهاد اسلامی" بود.

با وجود آنکه سازمان "جهاد اسلامی" تاهنوز مسئولیت این حمله را به دوش نگرفته است، اما از دید شبکه انترنتی "المانیتور" که مسایل سیاسی خاورمیانه را مورد بررسی قرار می دهد، منازعه ممکن است ابعاد دینی کسب کند. این صفحه می نویسد: "در زمانی که افراط گرایان دینی همه جوانب، در میان بخش وسیع مردم نفوذ می کنند، منازعه خاورمیانه نیز هرچه بیشتر زیر تاثیر سازمان هایی مانند "دولت اسلامی"، القاعده، حزب الله، حماس و دیگران قرار خواهد گرفت. و نیز در اسراییل افراط گرایان دینی کشف کرده اند که چه ساده می توانند همه منطقه را به ناآرامی بکشانند."

افراط گرایان نفوذ می یابند

این که منازعه ابعاد دینی کسب کند، غیرمحتمل نیست. زیرا از هر دو جانب، افراط گرایان نفوذ بیشتر می یابند. در نوار غزه، حماس از ماه ها به این سو، علیه جهادگرایان افراطی برخورد می کند. و در اسراییل و کرانه غربی رود اردن، اردو غالباً هرچه بیشتر با شهرک نشینان افراطی درگیر می شود.

در حالی که شمار افراط گرایان دینی در اسراییل محدود است و فقط بخش کوچک جمعیت آن را تشکیل می دهد، اما منازعه می تواند در جانب عربی، برای بسیج کردن بخش وسیع مردم مورد سوء استفاده قرار گیرد.

شبکه انترنتی "المانیتور" می نویسد: "باوجود آنکه رهبری "دولت اسلامی"، القاعده، حزب الله و امثال آنها، در برابر سرنوشت برادران فلسطنی بی تفاوت هستند، اما آنها از منازعه لاینحل برای استخدام جوانان عرب و فلسطینی ها استفاده می کنند."

در همین حال روزنامه اسراییلی "جِزورالِم پُست" از برخورد حکومت نتانیاهو انتقاد کرده و نوشته است که او چیزی جز ایجاد محل های کنترول جدید و یا مسدود کردن راه ها به روی موترهای فلسطینی ها، در نظر ندارد.