آرای مردم افغانستان پس از آن تفتیش می شود که انتخابات افغانستان به بن بست کشیده شد و با پادرمیانی وزیر خارجه ایالات متحده امریکا، هردو نامزد برسر تفتیش تمام آرای انتخابات توافق کردند.

نور محمد نور، سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان روز چهارشنبه (25 سرطان/ 16 جولای) در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: «از اتحادیه اروپا بعضی ناظران شان حضور دارند. ناظران از نهادهای مختلف دیگری که مصمم به نظارت هستند در حالت آمدن هستند. فردا به شکل ابتدایی روند آغاز می شود.»

جان کری وزیر خارجه ایالات متحده امریکا شنبه شب این هفته هنگام اعلام توافق میان دو نامزد، گفت که تفتیش آرا در ظرف 24 ساعت شروع می شود. اما مقام های کمیسیون انتخابات گفته اند که به دلیل نرسیدن ناظران بین المللی و انتقال صندوق ها از ولایات به کابل، این برنامه با تاخیر شروع می شود.

تفتیش آرا با حضور ناظران هر دو نامزد و زیر نظر دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد صورت می گیرد. شماری از نهادهای بین المللی نیز برای نظارت از تفتیش آرا دعوت شده اند.

هردو نامزد ریاست جمهوری افغانستان توافق کرده اند که نتایج را پس از تفتیش آرا می پذیرند. قرار است حدود سی تن از اعضای ستاد دو نامزد ریاست جمهوری از سوی کمیسیون انتخابات در مورد شیوه نظارت از تفتیش آرا آموزش ببینند.

آقای نور گفت در روزهای اول صندوق های کمتری تفتیش خواهد شد ولی با آشنایی ناظران با شیوه تفتیش آرا این روند سرعت می یابد: «در هر ساعت یک صندوق رای دهی تحت تفتیش قرار می گیرد، البته در روزهای اول که بعدا سرعت بیشتر می شود چون ناظرین بیشتر بلدیت حاصل می کنند. در روزهای بعدی روزانه 1000 صندوق تحت تفتیش قرار می گیرند.»

در حالی که براساس توافق بین دو نامزد، یوناما نقش اصلی را در روند تفتیش آرا دارد، اما کمیسیون انتخابات می گوید رهبری این تفتیش در دست کمیسیون انتخابات است: «لید [رهبری] روند تفتیش مربوط می شود به کمیسیون مستقل انتخابات ولی تحت نظارت شدید ملل متحد و ناظران بین المللی. به جز کمیسیون انتخابات هیچ ظرفیت دیگری وجود ندارد که این 20 هزار صندوق را در سه هفته تحت تفتیش کند.»

کمیسیون انتخابات گفت که همه ناظران می توانند تمام روند تفتیش را به صورت آزادانه مورد نظارت قرار دهند و محدودیتی برای آن ها وجود نخواهد داشت.

در همین حال نامزدان ریاست جمهوری نیز در رابطه به پیشبرد بهتر روند تفتیش آرا باهم گفتگو کرده اند. داکتر عبدالله عبدالله روز سه شنبه به خانه داکتر اشرف غنی احمدزی رفت و هردو نامزد دو به دو باهم مذاکره کردند. تیم های هردو نامزد گفته اند که این مذاکره روی تطبیق درست توافقنامه اخیر متمرکز بوده است.

قرار است پس از اعلام نتایج، نامزدان نتیجه انتخابات را بپذیرند و هردو نامزد حکومت وحدت ملی تشکیل دهند.