افراد دارای معلولیت در افغانستان از بحران کنونی به شدت متأثر شده اند. اینکه طالبان ادعا دارند که در برابر این بخش از جمعیت افغانستان نیز به تناسب دور اول حاکمیت این گروه از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ از اعتدال کار می‌گیرند، تا اکنون تأیید نشده است. فعالیت سازمان‌های داخلی و بین المللی برای کمک به افراد دارای معلولیت در افغانستان با محدودیت‌هایی مواجه می‌باشد. به ویژه دختران و زنان دارای معلولیت در افغانستان با موانع و محدودیت های زیادی روبرو اند.

عبدالهادی یک تن از افراد دارای معلولیت در قندهار می‌گوید: «در گذشته حتی تصور این را نمی‌کردم که کمک خیریه دریافت کنم، اما اکنون می‌ترسم که نتوانم نیازمندی‌های اولیه ام مانند دوا و مواد سوخت را تهیه کنم.» این مرد ۴۲ ساله خودش ولچیرنشین است و قبلاً تخنیکر تولید ولچیر بود و با سازمان مستقل بین المللی «هندیکپ اینترنشنل» همکاری داشت.

به گفته او، بهای اجناس به طور برق آسایی رو به افزایش است: «طور مثال در گذشته ۱۰ لیتر روغن خوراکی را اگر ۶۰۰ افغانی خریداری می‌کردیم، اکنون بهای همین مقدار روغن به ۱۶۰۰ افغانی بلند رفته است.»‌

افراد دارای معلولیت نگران اند که احتمالاً طالبان به آنان توجهی نداشته باشند. عبدالهادی می‌گوید: «ما ترس از این داریم که طالبان ما را فراموش کنند، چونکه اولویت‌های دیگری دارند.»

امینه عظیمی، یک تن از فعالین امدادگر برای افراد دارای معلولیت در افغانستان که همچنان با موسسه افغان‌های متاثر از ماین نیز همکاری دارد، می‌گوید: «از زمانی که دولت قبلی افغانستان توسط طالبان سرنگون شد، اکثریت افراد دارای معلولیت که در دولت، سازمان‌های غیردولتی و بخش خصوصی کار می‌کردند، شغل خود را از دست دادند.» عظیمی که متولد دهه ۱۹۸۰ است، در ۱۲ سالگی بر اثر اصابت موشک به منزل شان در جریان جنگ‌های داخلی پای راست خود را از دست داد. او می‌گوید کسب و کار کوچک افراد دارای معلولیت نیز مسدود شده است. علاوه بر این، طالبان اعطای مستمری افراد دارای معلولیت را نیز متوقف کرده اند.

افغانستان بیشترین رقم افراد دارای معلولیت در سطح جهان را دارد. براساس تحقیقات بنیاد آسیا، در سال ۲۰۲۰ حدود ۸۰ درصد افراد بالغ و ۳،۱۷ درصد اطفال این کشور با یکی از انواع معلولیت زندگی می‌کردند. در نتیجه بیش از چهار دهه جنگ در افغانستان حدود بیش از یک میلیون شهروند این کشور یا عضوی از بدن خود را از دست داده یا بینایی و شنوایی شان آسیب دیده است. بسیاری افغان‌ها همچنان به بیماری‌های روانی و افسردگی‌های شدید، ترس و استرس یا تشنج‌های پس از حادثه (تراوما) گرفتار اند. شماری هم با بیماری‌ها و معلولیت‌هایی مبتلا اند که به وضعیت جنگ در این کشور ربطی ندارند.

زنان معلول به شدت متأثر شده اند

با توجه به این وضعیت شمار زیادی از سازمان‌های حکومتی و غیردولتی برای دفاع از حقوق افراد دارای معلولیت کار می‌کنند. کمیته حقوق اطفال، کمیته سویدن برای افغانستان، سازمان هندیکپ اینترنشنل و شمار محدودی از سازمان‌های داخلی هنوز هم در افغانستان فعال اند. با آنهم آمنه عظیمی با ابراز نگرانی می‌گوید:‌ «‌اکثر سازمان‌های امدادرسان به دلیل وضعیت امنیتی در افغانستان مسدود شده اند. فعالان حقوق افراد دارای معلولیت نیز مواجه با خطر می‌باشند و از طالبان ترس دارند.»

تقاضای کمک بین‌المللی

عبدالهادی با ترس و نگرانی گفت احتمال این می‌رود که وضعیت روز به روز بدتر شود. او افزود: «چشم انداز آینده ما مبهم و غیر قابل پیش بینی است. همه نگران این اند که جامعه جهانی تعزیرات بیشتر اقتصادی را وضع خواهد کرد.»

به گفته امینه عظیمی، با چنین اقدامتی وضعیت در افغانستان وخیم‌تر می‌شود: «اقتصاد افغانستان کاملاً فرو می‌پاشد، از این حکومت نمی‌توان انتظاری داشت. »‌

او افزود: «افراد دارای معلولیت در این وضعیت به ویژه نیازمند حمایت اند. بنابراین، سازمان‌های امدادی بین المللی باید کمک‌های بشردوستانه خودرا بدون وقفه در افغانستان ادامه دهند.»

اولیور شولتس/ ن. ف.