در سال گذشته 59.5 میلیون تن در سراسر جهان به خاطر جنگ، گرسنگی و بدبختی از محل زندگی شان فرار کرده اند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان در ژنیو اعلام کرد که این تعداد 8.3 میلیون تن بیشتر از سال پیش از آن است.
به این ترتیب شمار آوارگان در سراسر جهان به نقطه اوج جدیدی رسیده است. حتی پس از جنگ جهانی دوم هم تعداد انسان هایی که در حال فرار بوده اند، بیشتر از این نبوده است. کمیساریای عالی سازمان ملل این گزارش را زیر عنوان «دنیا در حالت جنگ» به مناسبت روز جهانی مهاجران نشر کرده است.
انتونیو گوتیرس، کمیسار عالی سازمان ملل برای پناهندگان گفت که جنگ ها و منازعه ها در سراسر جهان، از جمله در سوریه، سودان جنوبی و اوکرایین باعث موج رو به افزایش آوارگان شده است. در این گزارش از 15 منازعه سخن زده شده که طی چهار سال گذشته بروز کرده و یا دوباره شروع شده اند.

وضعیت رو به وخامت؟

گوتیرس در ادامه گفت که بحران جهانی آوارگان می تواند از این هم بدتر شود. به گفته او بسیاری از سیاستمداران و جنگ سالاران که عامل به راه اندازی جنگ ها هستند مجازات نمی شوند و افزون براین جامعه بین المللی در پایان دادن به منازعه ها کاملا عاجز است. گوتیرس خواهان حمایت بیشتر جامعه بین المللی از آوارگان شد و گفت که کمیساریای عالی سازمان ملل و دیگر سازمان های بشر دوستانه با مشکلات مالی شدید دست و پنجه نرم می کنند.
طبق گزارش «جهان در حال جنگ» یک سوم حدود 60 میلیون آواره در پایان سال 2014 از کشورهای شان به یک کشور دیگر فرار کرده اند و نیمی از این تعداد کودکان هستند. بیش از 38 میلیون تن در داخل کشورهای شان آواره شده اند. کمیساریای عالی سازمان ملل شمار پناهجویان را 1.8 میلیون تن برآورد می کند.

بار سنگین بر دوش کشورهای در حال توسعه

وضعیت در کشور سوریه که دچار جنگ داخلی است، از جاهای دیگر بدتر است. در سال 2014 تقریبا 3.9 میلیون تن از این کشور فرار کردند. بیشتر آن ها به کشورهای همسایه پناه برده اند. همچنین تعداد آوارگان افغانستان به 2.6 میلیون نفر و آوارگان سومالیا به 1.1 میلیون تن رسیده است. ترکیه در صدر کشورهای پذیرای آوارگان قرار دارد. این کشور در سال گذشته 1.6 میلیون آواره را پذیرفته است.

موج آوارگان به سوی اروپا نیز در سال گذشته بی سابقه بوده است. 219 هزار تن در سال 2014 بحیره مدیترانه را به سوی اروپا پشت سر گذاشتند. اما در مجموع مانند همیشه کشورهای در حال توسعه پذیرای بیشترین شمار آوارگان هستند. این تعداد در سال گذشته 86 درصد از مجموع آوارگان در سراسر جهان بود. پس از ترکیه در صدر کشورهای پذیرای آوارگان، پاکستان، لبنان، ایران و اتیوپیا قرار دارند. گوتیرس در ادامه گفت: «ما در زمانی زندگی می کنیم که شمار آن هایی که از کشورهای شان رانده می شوند، بی سابقه است و ما باید به همان اندازه نسبت به این وضعیت واکنش انسانی نشان دهیم. ما باید نسبت به انسان هایی که از منازعه و تعقیب می گریزند، در سطح جهانی متعهد باشیم و به آن ها پناه دهیم».

در اروپا راه حلی در چشمرس نیست

چندی پیش وزیران داخله اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ دیدار کردند تا راه حلی برای مشکل آوارگان پیدا کنند. اما آن ها نتوانستند در مورد چگونگی توزیع آوارگان در کشورهای مختلف اروپایی به توافق برسند. به خصوص کشورهای شمال و شرق اروپا حاضر به سازش در این زمینه نبوده اند.
در گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل آمده است که آلمان و سویدن در حال حاضر محبوب ترین کشورها برای پناهجویان هستند. اما بزرگترین فشار را کشورهای یونان و ایتالیا تحمل می کنند.