ادارات تحقیقاتی جزایی اوکرایین فعالیت‌های شان را علیه فساد مالی به طور محسوسی تشدید کرده اند. در آغاز ماه جاری فبروری، بازرسی ها و برکنار کردن‌ها به گونه چشم گیری صورت گرفت. مثلاً اداره امنیتی اوکرایین گزارش داد که یک خانه اولیگارش ایهور کولومویسکی را تلاشی کرده است. این بازرسی در پیوند با اختلاس ۴۰ میلیارد گریونا اوکرایینی (برابر با حدود ۹۸۰ میلیون یورو) توسط مدیریت پیشین «اوکرنفتا»، بزرگترین شرکت نفت و گاز و «اوکرترانس نفتا«، شرکت لوله کشی اوکرایین، صورت گرفته است. کولومویسکی در هردو شرکت نیمه دولتی سهم دارد که در نوامبر سال گذشته براساس قانون جنگ، دولتی شدند.

افزون برآن اداره بازرسی دولتی اوکرایین گزارش داد که وزیر پیشین امور انرژی و صنعت زغال سنگ این کشور تحت ظن قرار گرفته است. او متهم شده است که قرارداد های را به نفع شرکت های بسته کرده است که از سال‌ها به این سو با اولیگاریش دمیترو فیرتاش، که در اتریش زندگی می کند، ارتباط دارند. به این وسیله ممکن است به دولت زیان های با میزان ۱،۵ میلیارد گریونای اوکرایینی (برابر با حدود ۳۵ میلیون یورو) وارد شده باشد.

افزون برآن ادارات امنیتی و بازرسی اوکرایین تلاشی های را در مورد ارسن اواکوف، وزیر داخله پیشین انجام داده اند. براساس گزارش ها، تلاش‌های نیز در ارتباط با نمایندگان شرکت های ساختمانی کییف نیز صورت گرفته است که توسط یک نماینده پارلمان کشور از حزب طرفدار روسیه به نام «پلاتفورم اوپوزیسیون- برای زندگی» که در این میان ممنوع اعلام شده است، کنترول می شدند.

اداره بازرسی همزمان تلاشی های را در مورد مدیریت دفتر مالی پایتخت کشور انجام  داده است. کارمندان این اداره توضیح داده‌اند که آن‌ها تقلب و دسیسه های چندین میلیاردی را کشف کرده اند.

بازرسی در وزارت دفاع، گمرک و دیگر ادارات

افزون برآن بازرسی های نیز در مورد مامورین پیشین وزارت دفاع صورت گرفته است. سارنوال کل نیز گفته است که یک مدیر بخش وزارت به دلیل اختلاسی به ویژه بزرگ پول و جعل کاری تحت ظن قرار گرفته است.

یک  معاون  پیشین وزارت دفاع نیز تحت ظن قرار دارد. او متهم است که از کار نیروهای نظامی اوکرایین و اتحادیه های نظامی به‌خصوص در زمان دشوار احتمالاً جلوگیری کرده باشد.

براساس گزارش مامورین تحقیق، این فرد مظنون مسئول تصویب قرارداد های بوده است که شامل ارسال مواد غذایی برای اردو با قیمت های بالا و خرید واسکت های ضد گلوله، کلاه ها، لباس و دیگر کالا های نظامی با کیفیت‌های ناچیز بوده اند.

حینی که مامورین تحقیق بازرسی ها را انجام می دادند، حکومت تقریباً تمام رهبری گمرک اوکرایین و بخش زیاد دیگر ادارات را از کار های شان برکنار کرده است.

آیا اقدام علیه فساد واقعی است؟

ولودویمیر فزنکو، دانشمند علوم سیاسی و رئیس مرکز «پنتا» در امور پژوهش های سیاسی به این باور است که دفتر ریاست جمهوری با مبارزه آشکار علیه فساد می‌خواهد با یک تیر دو نشانه بزند: «این یک نمایش بزرگ مبارزه علیه فساد بود. این امر در آستانه نشست اوکرایین-اتحادیه اروپا در ۳ فبروری در کییف تصادفی نبود. نتایج محسوس مبارزه علیه فساد، یکی از معیار ها برای ارزیابی ادغام اروپایی اوکرایین  [پذیرش در اتحادیه اروپا] می باشد.»

از نظر این دانشمند، رئیس جمهور زلنسکی می‌خواهد با این اقدام‌های علنی، همزمان مطابق خواست وسیع برای مجازات مامورین فاسد در مقام های بالا عمل کند.

بازرسی ها را کی انجام می دهد؟

ولودویمیر فزنکو توصیه می‌کند که باید دقیقاً به این امر توجه کرد که بازرسی ها در کدامین ساختار ها باید انجام شوند: در اداره خدمات امنیتی اوکرایین، دفتر تحقیقات دولتی و نیز اداره امور امنیت اقتصادی که تحت نظارت سارنوال کل قرار دارد.

این کارشناس توضیح داد: «این ها ساختار های هستند که فعالانه با دفتر ریاست جمهوری همکاری می کنند، باوجود آنکه دفتر ملی ضد فساد و سارنوال تخصصی دولتی ضد فساد، که مستقل هستند، باید در امر مبارزه علیه فساد  فعال باشند.»

مبارزه نمایشی با فساد؟

میکولا هاورونیوک از «مرکز امور اصلاحات حقوقی» اوکرایین به این نظر است که این یک نشانه خوبی است، وقتی بازرسی ها انجام می شوند و اشخاص تحت ظن قرار می گیرند. اما این کارشناس در امور مبارزه با فساد همزمان تأکید می کند: «برای اینکه بتوان به صورت مؤثر تحقیق کرد، باید مامورین تحقیق زمان طولانی اسناد در مورد فعالیت‌های غیر قانونی را جمع آوری کنند و همه چیز را مستند سازی نمایند. این ناممکن است که همه این‌ها را برای یک روز مشخص سفارش داد، مثلاً در آستانه یک اجلاس».

از نظر هاورونیوک، چون در حال حاضر سرنوشت اوکرایین در جنگ با روسیه در خطر قرار دارد، یک اقدام غیر عاقلانه و خطرناک رهبری سیاسی کشور، اعتماد شرکای بین‌المللی را با مبارزه نمایشی علیه فساد نابود خواهد کرد.

این کارشناس امیدوار است که رئیس جمهور ولودیمیر زلنسکی اصلاً این اعتماد را به خطر نیاندازد.