وزارت انرژی وآب می‌گوید با آن‌که افغانستان دارای منابع کافی وغنی برای تولید انرژی دارد ولی دراین عرصه سرمایه گذاری نشده و سکتور خصوصی برای تولید انرژی فعالیت چشم‌گیری انجام نداده است.

افغانستان در حال حاضر از تمام منابع انرژی خود، توانایی تولید 50 میگاوات برق را دارد. این درحالیست که 500 میگاوات برق مورد نیاز از کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان به این کشور وارد می‌شود.

وزیر انرژی و آب افغانستان روز سه شنبه در یک کنفرانس خبری درکابل گفت که به منظور رشد ظرفیت تولید انرژی راهی جز فراهم کردن زمینه فعالیت سکتور خصوصی وجود ندارد: «ما بدون سکتور خصوصی نمی‌توانیم که به تمام اهداف خود در بخش انرژی برسیم. برای این که بتوانیم برق را به خانه‌های مردم برسانیم و ازانرژی دربخش‌های تجارت وصنعت استفاده کنیم، هیچ راهی جز این نداریم که سکتور خصوصی وارد این عرصه شود.»

آقای عثمانی گفت که افغانستان دارای منابع متعدد تولید انرژی مانند گاز، ذغال سنگ، آب، نور آفتاب و باد است که سکتور خصوصی می‌تواند روی هریک از این منابع سرمایه گذاری کند.

افغانستان اخیراً گام‌هایی برای استفاده از انرژی آفتابی نیز برداشته است. قرار است اداره انکشافی ایالات متحده امریکا سولرهای بزرگ آفتابی را در شهر قندهار نصب کند و ازاین سولرها ده میگاوات برق به دست بیاید. در حال حاضر بخشی از برق مورد نیاز شهر بامیان نیز از برق آفتابی تامین می‌شود.

اولویت‌های انرژی

وزارت انرژی و آب افغانستان می‌گوید پنج اولویت را برای تولید و انتقال انرژی تعیین کرده است. نخستین اولویت این وزارت انتقال انرژی از کشورهای آسیای میانه به کشورهای جنوب آسیا است. بزرگترین نگرانی کشورهای منطقه برای انتقال انرژی از طریق افغانستان، ناامنی است ولی مقام‌های حکومتی گفته‌اند که دولت توان تامین امنیت پروژه‌های بزرگ انتقال انرژی را دارد.

آقای عثمانی گفت: «افغانستان پلی بین آسیای میانه و جنوب آسیا است. آسیای مرکزی سرشار از انرژی است و آسیای جنوبی به انرژی نیاز دارد. افغانستان می‌تواند پلی برای انتقال انرژی باشد که این دراولویت وزارت ما قرار دارد.»

کاسا یک هزار پروژه انتقال 500 میگاوات برق ازبکستان از پروژه‌های کلان افغانستان برای انتقال برق از آسیای میانه به آسیای جنوبی است. آقای عثمانی گفت بحث‌ها به شدت برسر آغاز کار تدارکاتی کاسا یک هزار ادامه دارد.

سرمایه‌گذاری مشترک با همسایه‌ها

افغانستان آب‌های سرشاری برای تولید برق دارد اما در سیزده سال گذشته برای ساخت بندهای برق سرمایه گذاری نشده است. یکی از دلایل خودداری کشورها و سازمان‌های بزرگ مالی جهان برای سرمایه‌گذاری بر این آب‌ها مشکلات حقوقی است.

اما آقای عثمانی گفت ساخت بندهای برق منجر به ضایع شدن آب نمی‌شود بنابراین افغانستان خواهان ساخت اجرای پروژه‌های مشترک بند برق با کشورهای همسایه بر دریاهای افغانستان است: «ما می‌توانیم با همسایه‌ها پروژه‌های مشترک داشته باشیم. هیچ اختلافی در این مورد نداریم و بار دیگر از آن‌ها می‌خواهیم تا با ما پروژه‌های مشترک را برای تولید انرژی اجرا کنند.»

کشورهای همسایه افغانستان همواره گفته‌اند که به عنوان پایین آب حق استفاده از این آب‌ها را دارند ولی اختلاف‌ها برسر آب‌های افغانستان هنوز پا برجا است. ولی وزیر انرژی و آب افغانستان گفت که با تکمیل بند سلما بر دریای هریرود، افغانستان یکی از حوزه‌های آبی خودرا زیر کنترول آورده است.

وزارت انرژی و آب می‌گوید افغانستان یکی از بازارهای دست نخورده مصرف انرژی برق است و زمینه سرمایه‌گذاری برای تولید انرژی در این کشور برای سکتور خصوصی نسبت به هر کشور دیگر فراهم است زیرا رقابت زیادی در افغانستان برای تولید و توزیع انرژی وجود ندارد.